برجسته‌سازی زبان زنانه در مجموعه داستان «رویای مادرم» اثر آلیس مونرو

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 6، دوره 12، شماره 45، مهر 1399، صفحه 75-85   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسین صولتی^{* 1}؛ گارینه کشیشیان²

¹دانشگاه پیام نور تهران، گروه علوم سیاسی، تهران، ایران.

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، گروه علوم سیاسی، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی برجسته­سازی عناصر زبان زنانه در کتاب آلیس مونرو   می­باشد. جامعه مورد بررسی داستان های کتاب رویای مادرم بود. نمونه  پژوهش نشانه های نوشتاری و زبانی زنانه نوشته های آلیس مونرو بود. طرح پژوهش کیفی است. جمع  آوری داده ها با گزینش واژه های جنسیت زده نوشتار  نسخه فارسی کتاب صورت گرفت. در پژوهش حاضرچندین داستان از نوشته­های آلیس مونرو با نشانه­های فراوانی از نوشتار و زبان­زنانه به کمک روش تحلیل محتوا مورد کاوش قرار گرفت تا با تکیه بر واحدهای معمول روش تحلیل­محتوا موضوعِ تجربه­ی زبانِ زنانه برجسته شود. درضمن برای حفظ توازن میان زبان به عنوان یک محصول اجتماعی و ترجمه به عنوان ابزار تعامل اجتماعی، بیش از کلمات بر شخصیت و فضای داستان توجه شده است. پژوهش حاضر بر این باور است که ترویج و برجسته­سازی عناصر زبان­زنانه، راهی به سوی عدم تداوم نابرابری جنسیتی را فراهم خواهد آورد.  با  روش تحلیل محتوادر مجموع از یافته­های پژوهش می­توان نتیجه گرفت که در ادبیاتِ جنسیت­زده، موضوعِ تجربه­ی یک جنس، عامدانه مورد توجه کمتری قرار می­گیرد تا تجارب زنانه در جوامعی با ساختارهای پنهان مردانه، بازتاب یابد. بدین ترتیب نوشتار زنانه گاهی در این برجسته­سازی راهی به سوی افراط برده و مردان را بی­اثر تصویر می­کند.

کلیدواژه‌ها

زبان زنانه؛ داستان رویای مادرم؛ آلیس مونرو

مراجع

- بلوری، مزدک. (1396). نقش سیاست­های حوزه­ی زنان در انتخاب آثار ادبی فمینیستی برای ترجمه به زبان فارسی. فصلنامه مطالعات زبان و ترجمه. پاییز، 3: 29-47.

- بهمنی­مطلق، یدالله، باقری، نرگس. (1391). مقایسه زبان زنان در آثار سیمین دانشور و جلال آل­احمد. فصلنامه زن و فرهنگ. بهار، 3 (11): 43-9.

- حقیقت، سیدصادق. (1398)،. روش­شناسی علوم سیاسی. چاپ پنجم. قم: دانشگاه مفید.

- حلاج­زاده بناب، حسین.، خلیفه­لو، سیدفرید.، آقاگل­زاده، فردوس. (1397). شیوه­ی بازنمایی کنشگران اجتماعی در گفتمان زنان خواستار طلاق بر اساس الگوی 2008 ون­لیوون، رویکرد زبان­شناسی حقوقی، دوماهنامه جستارهای زبانی، مهر و آبان، 9(4، پیاپی 46): 113-13.

- رحیم­سلمانی، آرزو. (1391). مروری بر تحلیل محتوا. آینه پژوهش. آذر، 23 (5 و 6): 30-40.

-رضوانیان، قدیسه.، ملک، سروناز. (1392). بررسی تأثیر جنسیت بر زبان­زنان شاعر معاصر. مجله شعرپژوهی (بوستان ادب). دانشگاه شیراز. پاییز، 5 (3، پیاپی 17): 45-70.

- شریفی، مسعود.، زند، فاطمه. (1392). تأثیر زبان­زنانه و نگرش­های فرهنگی جنسیتی بر ترجمه، فصلنامه مطالعات زبان و ترجمه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، پاییز، 3: 143-165.

- طاهری، قدرت­اله. (1388). زبان و نوشتار زنانه؛ واقعیت یا توهم؟. فصلنامه زبان و ادب پارسی. زمستان، 42: 87-107.

- فروتن، یعقوب. (1390). زنان و زبان: بازنمایی هویت جنسیتی در کتاب­های زبان­های فارسی، عربی و انگلیسی مدارس ایران. فصلنامه مطالعات زنان، پاییز، 9 (2): 161-181.

- گرین، کیت.، لبیهان، جیل. (1996). درسنامه­ی نظریه و نقد ادبی. ترجمه لیلا بهرانی­، مازیار حسین‌زاده، اکرم حسینی، فاطمه حسینی، پروانه حکیم‌جوادی، فرناز فتاحی و بردیا لشگری (1383). تهران: روزنگار.

- معینیان، نرمینه. (1395). بررسی جامعه­شناختی تفاوت زبان بین زنان و مردان. فصلنامه مطالعات  جامعه­شناختی. زمستان، 9 (33): 83-93.

- مونرو، آلیس. (2001). رویای مادرم. ترجمه ترانه علیدوستی. (1391). چاپ چهارم. تهران: نشر مرکز.

- نوذری، حسینعلی. (1394). پست مدرنیته و پست مدرنیسم. چاپ چهارم. تهران: انتشارات نقش جهان.

- Fairus, R., & Fauzi, A. (2017). The Role of Gender in the Process Translation. Journal of Applied Linguistics and Language Research, 4(4), 273-282.

- Von Flotow, L. (2016). Translation and Gender: Translating in the'era of Feminism'. Routledge, First Published 1997.

- Weatherall, Ann. (2005). Gender, language and discurse, USA and Canada by Routledge.