بررسی نسخ خطی لطایف نفیسیه و نقد و تحلیل سبک شناسی آن ها

پژوهشنامه نسخه شناسی متون نظم و نثر فارسی

دوره 5، شماره 13، شهریور 1399، صفحه 27-52   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/noskheh.2020.678259

نویسندگان

محمد رنجبر خرم مکانی¹؛ مهدی فاموری^{* 2}؛ جلیل نظری³

¹دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، یاسوج، ایران

²استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، یاسوج، ایران(نویسنده مسؤول)

³دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، یاسوج، ایران

چکیده

لطایف نفیسیه کتابی در مناقب اویس­بن­عامر مرادی، ملقب به اویس قرنی، اثر احمد بن­ محمود اویسی، از جمله متون صوفیانه در قرن دوازدهم هجری قمری است که به نثری بینابین نگارش یافته و علاوه بر شرح حال، مدح و مناقب اویس قرنی، به سبب سادگی و ایجاز، مباحث عرفانی عمیقی را در خود گنجانده است. مؤلف این اثر را، در ۱۱۵۶ق، به نثر آمیخته به نظم در یک دیباچه، ۲5 لطیفه و یک خاتمه تدوین کرده است. تاریخ تألیف آن را نویسنده در صفحه سوم کتاب، 1156 هـ. ق عنوان می­کند. در این اثر، آگاهی‌های ارزنده‌ای نیز دربارۀ سلسلۀ اویسیه آمده است. هدف از نگارش این مقاله معرفی نسخه­ها و تحلیل سبک­شناسی لطایف نفیسیه در فضایل اویسیه است. روش تحقیق تحلیلی ـ توصیفی و به صورت کتابخانه­ای انجام شده و لطایف نفیسیه در سطوح زبانی، نحوی و فکری مورد نقد سبک­شناسانه قرار گرفته و سپس در سطح ادبی از جهت زیباشناسانه مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است. حاصل پژوهش نشان می­دهد که نویسنده کتاب خود را بیشتر به تقلید از نویسندگان سلف خویش نوشته است و نمی­توان او را صاحب سبک شخصی خاصی دانست، لذا اثر او همچون دیگر آثار ویژگی­های سبکی همان دوره را دارا است و هیچ­گونه خروج از نرم و هنجار را نمی­­توان در آن شاهد بود. با این حال بسیاری از ویژگی­های فکری، زبانی و ادبی در این اثر مشهود است. بسامد بالای واژه­های عربی، تلفیق زبان عربی و فارسی و پیروی از نحو زبان عربی، از جمله ویژگی­های سبکی این کتاب به شمار می‌رود.
 

کلیدواژه‌ها

لطایف نفیسیه؛ احمد بن محمود اویسی؛ سبک شناسی

مراجع