کاربردهای لجن فاضلاب در کشاورزی

فصلنامه گیاه و زیست فناوری ایران

مقاله 1، دوره 15، شماره 3، آذر 1399، صفحه 1-9   

نوع مقاله: مروری

نویسندگان

جلال امیدی^{* 1}؛ سمانه عبدالمحمدی²

¹کارشناس ارشد باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

²کارشناس ارشد باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

چکیده

رشد بی‌رویه جمعیت به ویژه در مناطق شهری و پدید آمدن کلان‌شهرها، تمرکز جمعیتی و دخالت بی‌رویه بشر در طبیعت، موج مصرف‌گرایی همگام با پیشرفت تکنولوژی موجب تولید مواد زائد جامد متنوع با طیف وسیع در جهان گردیده است. بسیاری از مواد جامد زائد تولید شده خصوصاً از فعالیت صنعتی به دلیل افزایش جمعیت، توسعه شهرها، وارد هوا و خاک شده و نهایتاً سبب آلودگی شده‌اند. امروزه ابداع شیوه‌های نوین مدیریت بهره-برداری از منابع و استفاده از سیستم‌های زراعی کم‌نهاده به منظور دست‌یابی به اهداف کشاورزی پایدار و حفظ محیط‌زیست، اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. لجن فاضلاب دارای ماده آلی فراوان و عناصر ضروری مورد نیاز گیاه مانند نیتروژن و فسفر است. کاربرد لجن فاضلاب به عنوان کود در زمین‌های کشاورزی علاوه بر داشتن برتری‌های اقتصادی، گزینه مناسبی نیز برای رفع مشکل زیست‌محیطی آن است. محدودیت اصلی مصرف لجن فاضلاب وجود غلظت‌های بالای فلزات سنگین مانند سرب و کادمیوم می‌باشد. کاربرد لجن فاضلاب در زمین-های کشاورزی باید با در نظر گرفتن تمامی جنبه‌های مفید و مضر آن صورت گیرد و حفظ سلامت مصرف-کنندگان محصولات کشاورزی باید در اولویت همه برنامه‌ها باشد. در این نوشتار سعی شده است تا جنبه‌های مفید و مضر کاربرد لجن فاضلاب در کشاورزی مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

فاضلاب؛ جامدات زیستی؛ کود؛ کشاورزی

مراجع

منابع

1) رحمانی، ح. ر، معیری، م، مظاهری کوهانستانی، ز، خدابخش، ن و ح، شریفی. 1393. بررسی برخی ویژگی­های کیفی و غلظت عناصر سنگین در لجن فاضلاب خشک شده تصفیه­خانه شاهین­شهر اصفهان. علوم و تکنلوژی محیط زیست، دوره 16، شماره 2: 55- 66.

2) رضائی، ح و س، سعادت. 1397. استفاده از فاضلاب در کشاورزی: فرصت­ها، چالش­ها و راهکارها. نشریه علمی و ترویجی مدیریت اراضی، جلد 6، شماره 2: 213- 232.

3) زارع، م. چرم، م. و ن، معلمی. 1393. اثر لجن فاضلاب شهری تصفیه شده بر خصوصیات شیمیایی و عناصر غذایی ضروری خاک و خصوصیات فیزیولوژیکی نهال زیتون. مهندسی زراعی (مجله علمی کشاورزی) جلد 37، شماره 2: 1- 15. 

4) زوزلی، م. ع، و ع، علاء. 1398. مروری بر کمپوست مشترک لجن فاضلاب شهری با انواع زائدات بیولوژیکی. مجله سلامت و بهداشت، سال دهم، شماره 1: 19- 33.

5) عسگری‌لجایر، ح، نجفی، ن. ا، و ا، مقیسه. 1394. بررسی امکان استفاده از لجن فاضلاب پرتوتابی شده با گاما در تولید گیاهان مختلف. نشریه تابش و فناوری هسته­ای، سال دوم، شماره 3: 27- 37. 

6) واثقی، س.،  شریعتمداری، ح.، افیونی، م. و م،  مبلی. 1380. اثر لجن فاضلاب بر غلظت فلزات سنگین در گیاهان کاهو و اسفناج در خاک­های با pH متفاوت. مجله علوم و فنون باغبانی ایران، دوره 2، شماره 3و 4: 125- 140.

7) هاشمی­مجد، ک. 1392. تولید کمپوست و ورمی‌کمپوست از ضایعات آلی. انتشارات آییژ. 192 ص.

8) Akdeniz, H., Yilmaz, I., Bozkurt, M.A., and Keskin, B. 2006. The effect of sewage sludge and nitrogen applications on crain sorghum grown (Sorghum vulgare L.) in Van-Turkey. Polish Journal of Environmental Studies, 15 )1( : 19-26.

9) Alvarenge, P., Palma, P., Goncalves, A.P., Fernandes, R.M., Cunha-Queda, A.C., Duarte, E., and Vallini, G. 2007. “Evolution of chemical and ecotoxicological characteristics of biodegradable organic residues for application to agricultural Land.” Environmental International, 33: 505-513.

10) Basim, Y., Farzadkia, M., Jaafarzadeh, N., Hendrickx, T. 2012. Sludge reduction by lumbriculus variegatus in Ahvas wastewater treatment plant. Iranian Journal of Environmental Health Science and Engineering, 9 (1): 4. 1-5.

11)  Eamens, G.J. and Waldren, A.M. 2008. Salmonella uptake in sheep exposed to pastures after biosolids application to agricultural land. Australian Journal of Soil Research, 46 (4): 302-308.

12) Epstein, E. 2003. Land application of sewage sludge and biosolids. CRC Press, Lewis Publishers, Florida.

13) Evanylo, G. K., T. 1999. Agriculture land application of biosolid in Virginia: Risks and concern, Virgina Tech. and Virginia State University Pub., Virginia.

14) Farzadkia, M., Jafarzadehhaghighifard, N., Lovymi. 2009. Optimization of bacteriological quality of biosolids by lime addition. Journal of Environmental Health Science and Engineering, 6 (1):29-34.

15) Martin, L and Kelso, G. 2009.  Use of biosolids in agriculture. PRIMEFACT 859, USE OF BIOSOLIDS IN AGRICULTURE, PP: 1- 4.

16) Michalk, D., Whatmuff, M.S., Eamens, G., Osborne, G. and Gibson, T.S. 2003. Benefits and risks associated with biosolids application to agricultural production systems – experience from NSW Australia. In Waste management, Oxford Press and IBH, pp: 157-201.

17) Perez-Murcia, M.D., Moral, R., Moreno-Caselles, J., Perez-Espinosa, A., and Paredes, C. 2006. Use of composted sewage sludge in growth media for broccoli. Bioresource Technology, 97: 123-130.

18) Singh, R.P and Agrawal, M. 2010. Variations in heavy metal accumulation, growth and yield of rice plants grown at different sewage sludge amendment rates. Ecotoxicology and Environmental Safety, 73: 632-641.

19) Tamrabet, L., Bouzerzour, H., Makhlouf, K., and Makhlouf, M. 2009. The effect of sewage sludge application o Dorum Wheat (Triticum durum). International Journal of Agriculture and Biology. 11 (6): 741-745.

20) Wun Jern,  N.G. 2006. INDUSTRIAL WASTEWATER TREATMENT.National University of Singapore, Imperial College Press, 153 pp.