نقش حالت‌های فراشناختی در پیش بینی اضطراب ریاضی دانش آموزان

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 11، شماره 42، آذر 1399، صفحه 1-11   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ارسلان خانمحمدی^{* 1}؛ ابوذر ناصری²

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آیت الله آملی، گروه روان شناسی، آمل،ایران

²دانشجوی دکتری روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی

چکیده

هدف از پژوهش حاضر پیش بینی اضطراب ریاضی بر اساس حالت فراشناختی در دانش آموزان دختر بود. در این پژوهش توصیفی همبستگی، 100 نفر از دانش آموزان دختر مقطع پنجم و ششم ابتدایی شهر آمل در سال تحصیلی 93-1392 به روش نمونه‌­گیری خوشه ای چندمرحله­ای انتخاب و پرسشنامه­‌های حالت فراشناختی عابدی و اونیل (1996) و اضطراب ریاضی بای (2011) را تکمیل کردند. برای تحلیل داده­ها از نرم افزار SPSS نسخه 21 و آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون به شیوه ورود استفاده شد. میانگین سن شرکت کنندگان 11.65±1.55سال بود. نتایج نشان داد که ارتباط منفی و معناداری بین حالت فراشناختی و مولفه­های آن؛ آگاهی، راهبردهای شناختی، خودبازبینی و برنامه ریزی با اضطراب ریاضی در دانش آموزان دختر وجود دارد (0.01>P؛ 0.05>P)، همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که نمره کلی حالت فراشناختی (R²=0.17) و مولفه­های راهبردهای شناختی و خودبازبینی (R²=0.24) قادر به پیش بینی منفی و معنادار  اضطراب ریاضی در دانش آموزان دختر هستند. از
یافته­های این پژوهش می­توان نتیجه گرفت که حالت فراشناختی و مولفه­های راهبردهای شناختی و خودبازبینی نقش مهمی در پیش­‌بینی اضطراب ریاضی در دانش آموزان دختر دارند.

کلیدواژه‌ها

اضطراب ریاضی؛ حالت فراشناختی؛ راهبردهای شناختی؛ خودبازبینی

مراجع

ابافت،‌ حمیده. (1388). رابطه راهبردهای فراشناختی، خوداثربخشی و شیوه­های فرزندپروری با خودناتوان­سازی تحصیلی دانش آموزان دبیرستانهای اهواز. مجله یافته های نو در روانشناسی،‌2 (7)،‌ 122-108.

آقایی،‌ الهام.، عابدی،‌ احمد.، و جمالی،‌ سمیه. (1391). فراتحلیل اثربخشی مداخلات شناختی- رفتاری در کاهش اضطراب امتحان در ایران. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی، 18 (1)،‌ 12-3. 

حاجلو،‌ نادر.، و باباپور،‌ جلیل. (1392). همبسته­های روانشناختی وزن بدن: آیا از روی ویژگی­های روانشناختی می توان لاغری و چاقی را پیش­بینی کرد؟. فصلنامه پایش، 12، 182-177.

سالاری فر،‌ محمدحسین.،‌ و پاکدامن،‌ شهلا. (1391). نقش مولفه­های فراشناختی در خودنظم­جویی. فصلنامه روانشناسی کاربردی،‌2 (22)،‌ 106-91.

عاشوری،‌ جمال. (1392). ارتباط راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی،‌ ساختار هدفهای ادراک شده کلاس و هوش معنوی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان پرستاری. (1392). مجله آموزش در علوم پزشکی، 13 (8)، 700-692.

عبدالملی،‌ لیلا.، صفاری نیا، مجید.، زارع، حسین.، و امیرپور، برزو. (1392). ویژگی های روان سنجی مقیاس اضطراب ریاضی دو بعدی تجدید نظر شده ی بای بر دانش آموزان دختر. مجله پژوهنده،‌ 93،‌ 127-122.

کریمی، فرهاد. (1390). ساخت و اعتباریابی ابزارهای سنجش فراشناخت حل مساله و بررسی رابطه فراشناخت دانش آموزان دوره راهنمایی با عملکرد آنان در حل مساله­های ریاضی. رساله دکتری روانشناسی تربیتی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی.

 میرزاخانی، مریم.، باقری، محسن.، صادقی، محمدرضا.، میرزاخانی،‌ فرزانه.، و مدانلو، یاسمن. (1393). تاثیر مهارتهای فراشناختی در ژیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مازندران. مجله علوم پزشکی مازندران، 24 (115)،‌174-168.

Bai, H. (2011). Cross-validating a bidimensional mathematics anxiety scale. Assessment, 18(1), 15-22.

Birgin, O., Baloglu, M., Catliglu, H., & Gurbuz, R. (2010). An investigation of mathematics anxiety among sixth through eighth grade students in Turkey. Learn Individual Difference, 20(6), 654-658.

Flavell, J. H. & Flavell, R.F. (2004). Development of children intuitions about thought–action relations. Journal of cognition and development, 5(4), 451-460.

Flavell, J. H. (2000). Development of children knowledge about the mental world .International Journal of behavioral development, 24(1), 15-23.

Jacobson, B.N., & Viko, B. (2010). Effect of instruction in metacognitive self-assessment strategy on chemistry student's self- efficacy and achievement, Academia Arena, 2(11), 1-10.

Jain, S., & Dowson, M. (2009). Mathematics anxiety as a function of multidimensional self-regulation and self-efficacy. Contempt Educational Psychology, 34(3), 240-249.

Legg, A. M. (2009). Metacognition Moderates Math Anxiety and Affects Performance on a Math Task. Electronic Theses & Dissertations.

Morsanyi, K., Busdraghi, C., & Primi, C. (2014). Mathematical anxiety is linked to reduced cognitive reflection: a potential road from discomfort in the mathematics classroom to susceptibility to biases. Behavioral and Brain Functions, 10 (31), 1-13.

Panaoura, A., Gagatsis, A., & Demetriou. (2009). An intervention to the metacognitive performance: self-regulation in mathematics and mathematical modeling. Acta Didactcia Universitatis comenianae. Mathematics, 9(1), 63-79.

Perfect, J. T., & Schwartz. B. L. (2004). Applied metacognition. Cambridge University press, pp.15-39.

Tok, H., Ozgan, H., & Dos, B. (2010). Assessing metacognitive awareness and learning strategies as positive predictors for success in distance learning class. Mustafa Kemal University Journal of social sciences institute, 7(14), 123-134.

Vukovic, R. K., Kieffer, M. J., Bailey, S. P., & Harari, R. R. (2013). Math anxiety starts before school, impacts math achievement. Contemporary Educational Psychology, 38(1), 1 -10.