آینده نگاری توسعه شهری با رویکرد توسعه امور زیر بنایی (مطالعه موردی: شهر اردبیل)

آمایش محیط

دوره 13، شماره 50، آذر 1399، صفحه 21-38   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سیمین ابافت¹؛ معصومه حافظ رضازاده^{* 2}؛ مریم کریمیان بستانی³

¹دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد چابهار، دانشگاه آزاد اسلامی، چابهار، ایران

²(گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد زاهدان ، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران)

³(گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران)

چکیده

 
موضوع احساس امنیت اجتماعی زنان از جمله مهم­ترین مباحثی است که در نگرش­های فمینیستی از جایگاه ویژه­ای برخوردار می­باشد. با پیشرفت جوامع انسانی همواره سؤال­ها و بحث­های متعددی در مورد احساس امنیت اجتماعی زنان مطرح بوده است، از جمله این که آیا زنان در دنیای امروزی می­توانند به‌صورت آزادانه و بدون هراس، زندگی کنند؟ در طی سال­های گذشته در جهان و از جمله ایران مطالعات متعددی در این زمینه به انجام رسیده است. پژوهش حاضر با تأکید بر این ضرورت، به‌دنبال بررسی مؤلفه­های تأثیرگذار بر احساس امنیت اجتماعی زنان در فضاهای عمومی سبز است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی می­باشد. حجم نمونه به تعداد 165 نفر (زن) به صورت غیراحتمالی و اتفاقی انتخاب گردیده است. در تجزیه و تحلیل اطلاعات، علاوه بر آمار توصیفی از آزمون­های همبستگی گاما، لاندا و همچنین آزمون­های پیرسون و رگرسیون استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که احساس امنیت اجتماعی زنان در پارک نیاوران نسبتاً مطلوب است اما بحث اصلی؛ تعیین متغیرهای تأثیرگذار بر آن است که در این قسمت یافته­های پژوهش نشان می­دهد که سرمایه اجتماعی با ضریب رگرسیون 69/0 بیشترین و گروه­گرایی با 19/0 کمترین اثر را احساس امنیت اجتماعی زنان در پارک نیاوران دارند. همچنین عواملی نظیر سن(با ضریب 36/0)، تحصیلات (با ضریب 53/0) و وضعیت مالی (با ضریب35/0) رابطه مثبتی با احساس امنیت اجتماعی زنان دارد. به‌طور کلی امنیت زنان در جامعه تحت تأثیر شرایط محیطی و اجتماعی و همچنین پایگاه اقتصادی- اجتماعی خانواده است.

کلیدواژه‌ها

آینده‌نگاری؛ سناریو‌نگاری؛ توسعه امور زیربنایی؛ شهر اردبیل

مراجع

 

1-       اسلاتر، ر. 1386. دانش واژه آینده پژوهی، ترجمه عبدالمجید کرامت زاده و همکاران. تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آینده پژوهی علوم و فناوری دفاعی.

2-       اسلاتر، ر. 1386. نواندیشی برای هزاره نوین، مفاهیم، روشها وایده‌های آینده پژوهی، ترجمه عقیل ملکی فر و همکاران. تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آینده پژوهی.

3-       حاجیانی، ا. 1390. مبانی، اصول و روش‌های آینده پژوهی. تهران: دانشگاه امام صادق.

4-       خوش‌دهان، ع. 1388. آینده پژوهی با تکنیک سناریونگاری. تهران: انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران، چاپ اول.

5-       دادفر، ش؛ مرادی مسیحی، و؛ احمدیان، ر؛ و بندرآباد، ع. 1397. تدوین فرایند طراح‌های توسعه شهری بر مبنای رویکرد آینده‌نگاری. فصلنامه علمی_ پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال شانزدهم، ش 57: 30- 46.

6-        دانشنامه آینده پژوهی. 1387. موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آینده پژوهی علوم و فناوری دفاع.

7-       رئیسی، ا. 1397، وضعیت توزیع امکانات و خدمات در شهر فنوج بر اساس اصول رشد هوشمند شهری، فصل­نامه آمایش محیط، شماره 42، صفحه 22-1.

8-       زارعی، ی. 1399، کاربرد تکنیک VIKOR در تبیین و تحلیل الگوی توزیع فضایی خدمات عمومی پایه در مناطق مختلف شهری شهر بوشهر، فصل­نامه آمایش محیط، شماره49، صفحه 22-1.

9-       زالی، ن. 1388. آینده‌نگاری توسعه منطقه‌ای با رویکرد برنامه‌ریزی سناریو مبنا (نمونه موردی: استان آذربایجان شرقی)، رساله دکتری رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تبریز.

10-   سالنامه آماری استان اردبیل. 1395. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اردبیل.

11-   شیعه، ا. 1387. مقدمه‌ای برنامه‌ریزی شهری. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.

12-   صاحبی نژاد، م. 1385. آینده‌نگاری فناوری، ابزاری جهت اولویت گذاری علم و فناوری نانو در ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت تکنولوژی، دانشگاه علامه طباطبایی.

13-   عباسی شاهکوه، ک؛ سلطانی دلگشا، م؛ واحدیان، ا؛ عبدالهی، ع. 1387. ارائه چارچوب فرآیندی برای آینده‌نگاری مبتنی بر روش فرا ترکیبی، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال سوم، ش 11: 45-72.

14-   کرامت زاده، ع؛ طباطبائی، س ک؛ ناظمی، ا. 1385. آینده‌نگاری به مثابه ابزار اولویت‌گذاری، همایش آینده پژوهی، فناوری و چشم‌انداز توسعه، تهران: دانشگاه امیرکبیر.

15-   ناظمی، ا. 1389. آینده‌نگاری منطقه‌ای به مثابه آمایش سرزمین، همایش آینده پژوهی، فناوری و چشم‌انداز توسعه، دانشگاه امیر کبیر: 10-35.

16-    ناظمی، ا؛ قدیری، ر. 1385. آینده‌نگاری از مفهوم تا اجرا، وزارت صنایع و معادن. تهران: مرکز صنایع نوین.

17-   ولی شریعت­پناهی، م. 1397. تحلیل الگوی گسترش شهری در شهرهای میانه اندام با استفاده از مدل­های کمی (مطالعه موردی: شهر ملایر)، فصل­نامه آمایش محیط، شماره43، صفحه 182-147.

18-  هال، پ. 1387. برنامه‌ریزی شهری منطقه ای، ترجمه جلال تبریزی. تهران: انتشارات پردازش و برنامه‌ریزی شهری (وابسته به شهرداری تهران).

19-    Fahey, L., Robert, M. 1998. Leaming From the Future, competitive Foresight scenarios. John wiley and sons Inc: New York.

20-    Schwartz, P. 1998. The Art of the long View, Planning for the Future in an Uncertain World. Johan Wiley & Sons Ltd: West Sussex.

21-    Miles, Ian and Michael Keenan. 2002. Partical Guide to Regional Foresight in the United Kingdom. PREST (Policy Research in Engineering, Science and Technology), University of Manchester, United Kingdom.

22-    Loveridge, D. 2009. Foresight, The art and science of anticipating the future. New York: published by Routledge.

23-    Godet, M. 1991. From anticipation to action. UNESCO publishing: Paris

24-    Bell, W. 2003. Foundation of Futures studies: History, purposes and Know Ledge: Human science for a new Eva, Vo12. New Brunswick London: Transtionpubjishers

25-    Fahey, L & Randall, R.M. 1998. Learning from the Future: Competitive Foresight Scenarios, Wiley Publications: New York.

26-    Hall, P. 1974. URBAN AND regional Planning, Harmonds worthpenguin Books.