بررسی عناصر عامیانه در سمک عیار

فصلنامه زبان و ادب فارسی

مقاله 9، دوره 12، شماره 44، آذر 1399، صفحه 202-237   

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

نویسندگان

دنیا کاکه‌خانی^* ؛ جمال احمدی(نویسنده مسئول)^{* 1}؛ بدریه قوامی²

¹عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج

چکیده

چکیده
سمکِ‌عیّار یکی از آثار نثر فارسی و دربردارنده عناصر عامیانه‌ای است که بیان‌گر روش زندگی مردم آن دوره بوده و هدف نگارندگان ارائه‌ی تصویر روشنی از بازتاب این عناصر در داستان و نیز بسط و گسترش پژوهش در ادب‌ عامّه است. در پژوهش حاضر که به صورت توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطّلاعات آن با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام شده پژوهشگر با بررسی و خوانش سطر به سطر کتاب سمک‌عیّار جلوه‏هایی از عناصر عامیانه را که شامل: آداب‌ و رسوم، بازی‏ها، باورها، جشن‏ها، طب، قصّه‌ها و افسانه‏ها، امثال و نجوم است، مشاهده و استخراج نموده است. بر اساس پژوهش حاضر این داستان دربردارنده جلوه‌های ادبیّات‌ عامیانه است که علاوه بر جنبه‌ی سرگرمی در حقیقت زیربنای فکری و اجتماعی مردم آن دوره و منبعی برای کسب اطّلاع از زندگی و آداب‌ و رسوم سنن آن‌ها محسوب می‌شود. در میان عناصر بررسی شده امثال از بسامد بالایی برخودار است و نویسنده با به کارگیری مثل‌ها آن‌چه را به عنوان خصایل انسانی والا یا پست شمرده به خواننده منتقل می‌کند.
کلید‌واژه‌ها: ادبیّات ‌عامیانه، آداب ‌و رسوم، امثال، سمکِ‌عیّار.

کلیدواژه‌ها

ادبیّات ‌عامیانه؛ آداب ‌و رسوم؛ امثال؛ سمکِ‌عیّار

مراجع