ﺗﺤﻠﯿﻞ راﻫﺒﺮدی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮی روﺳﺘﺎﯾﯽ در ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﺘﺼﺎد اﯾﺮان

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

دوره 9، شماره 36 - شماره پیاپی 20، آذر 1399، صفحه 55-76   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سعید سرگزی^{* 1}؛ داریوش حسنوند²؛ حمید اسایش³

¹دانشگاه ازاد واحد الیگودرز

²ﮔﺮوه اﻗﺘﺼﺎد،داﻧﺸﮑﺪه اﻗﺘﺼﺎد ﻟﺮﺳﺘﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﻟﺮﺳﺘﺎن و ﻣﺪرس داﻧﺸﮕﺎه آزاد واﺣﺪ اﻟﯿﮕﻮدرز

³اﺳﺘﺎدﯾﺎر ﮔﺮوه اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺸﮕﺎه آﯾﺖ اﷲ اﻟﻌﻈﻤﯽ ﺑﺮوﺟﺮدی و ﻣﺪرس داﻧﺸﮕﺎه آزاد واﺣﺪ اﻟﯿﮕﻮدر

چکیده

ﭼﮑﯿﺪه ﮔﺮدﺷﮕﺮی و اﻗﺘﺼﺎد ﮔﺮدﺷﮕﺮی در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ، در ﺣﺎل ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪن ﺑﻪ ﯾﮑـﯽ از ارﮐـﺎن اﺻـﻠﯽ اﻗﺘﺼـﺎد ﺗﺠـﺎری ﺟﻬـﺎن اﺳـﺖ و ﺑﺴﯿﺎری از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰان و ﺳﯿﺎﺳﺘﮕﺬاران ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﯿﺰ از ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﮐﻦ اﺻﻠﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﯾﺎد ﻣﯽﮐﻨﻨـﺪ . در اﯾـﻦ راﺳﺘﺎ، ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮی روﺳﺘﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ راﻫﺒﺮد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی اﺻﻮﻟﯽ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺰﯾـﺖ ﻫـ ﺎ و ﻣﺤـ ﺪودﯾﺖﻫـﺎی ﮔﺮدﺷﮕﺮی روﺳﺘﺎﯾﯽ، ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺛﺮی در ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﻨﻮع ﺑﺨﺸﯽ ﺑﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻨﻄﻘﻪای ﺑﺮﻋﻬﺪه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺪف از اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﺤﻠﯿـﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮی و اراﺋﻪ راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﺘﺼﺎدی اﯾﺮان اﺳﺖ. ﺑﺎ آﮔﺎﻫﯽ از ﺷﺮاﯾﻂ ﺻـﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷـﮕﺮی در اﯾﺮان ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺗﺤﻮﻻت و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﯾﻦ ﺻﻨﻌﺖ در ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﺘﺼﺎدی ﮐﺸﻮر ﭘﯽ ﺑﺮد. ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس، ﺳﻌﯽ ﺷـﺪه ﺑﺎﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎی ﺑﺎﻟﻘﻮه درزﻣﯿﻨﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی در اﯾﺮان، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻣﺎر ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ و اﺑﺰارﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﭽﻮن ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻮاﻣﻞ داﺧﻠﯽ و و ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﮐﻤﯽ، ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮی روﺳﺘﺎﯾﯽ در اﯾـﺮان را ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﯽ ﻗـﺮار SWOTﺧﺎرﺟﯽ، ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ داده و ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ آن راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ اراﺋﻪ ﺷﻮد .ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺻـﻨﻌﺖ ﮔﺮدﺷـﮕﺮی ، اﯾﻦ ﺻﻨﻌﺖ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ ﺿﻌﯿﻒ ﻗﺮاردارد. از اﯾـﻦ رو، ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ در آﯾﻨـﺪه ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ SPACE روﺳﺘﺎﯾﯽ در ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ اﺳﺘﺮاﺗﮋی ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ ﻧﯿﺰ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ.

کلیدواژه‌ها

اقتصاد توریسم؛ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ؛ ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﺳﻮات

مراجع

1. بهرامی، رحمت­الله. حبیبی، کیومرث. قادری، رضا. (۱۳۹۰). برنامه­ریزی استراتژیک توسعه گردشگری روستایی (مطالعه موردی: مناطق روستایی استان کردستان)، دو فصلنامه پژوهش­های بوم­شناسی شهری سال دوم، شماره سوم، بهار و تابستان ۱۳۹۰، صص ۷۴-۶۱.
2. پاپلی یزدی، محمدحسین؛ سقایی، مهدی. (1385) گردشگری(ماهیت ومفاهیم)، انتشارات سمت، تهران.
3. حاجی­نژاد، علی. پایدار، ابوذر. باقری، فاطمه. عبدی، ناصر. (۱۳۹۴). تدوین برنامه راهبردی توسعه گردشگری روستایی ایران، فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، سال دوم، شماره هشتم، زمستان ۱۳۹۴، صص ۱۳۵-۱۱۱.
4. حیدری چیانه، رحیم. (1383) ارزیابی برنامه­ریزی صنعت توریسم در ایران، پایان نامه دکتری تخصصی در رشته جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی گروه جغرافیا و برنامه­ریزی شهری.
5. قدمی، مصطفی؛ تولایی، سیمین؛ فاطمی، سیدمحمدمهدی. (1389) ارزیابی استراتژیک قابلیت­های توسعه گردشگری: مطالعه موردی شهر فریدونکنار، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد 16، شماره 19، صص 128-111.
6. کاظمی،م. (1385) مدیریت گردشگری، انتشارات سمت، تهران، چاپ اول.
7. کرمی­دهکردی، مهدی؛ میرک­زاده، علی­اصغر؛ غیاثوندغیاثی، فرشته. (1391) تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری روستایی از دیدگاه روستاییان استان چهارمحال و بختیاری، مجله جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، سال 23، پیاپی 45، شماره 1. صص 112-99.
8. مدهوشی، مهرداد؛ ناصرپور، نادر. (1382) ارزیابی موانع توسعه صنعت گردشگری در استان لرستان، پژوهشنامه بازرگانی، شماره 28، صص 58-25.
9. موسی­وند، جعفر. محمودی، سیدمهدی. چراغی، رامین. (۱۳۹۲). توسعه گردشگری روستایی در راستای توسعه پایدار (نمونه مورد مطالعه: روستای سورین شهرستان بانه)، جغرافیایی فضای گردشگری، پاییز 1392، دوره 2، شماره 8، صص ۹۷-۸۱.
10. Brent Ritchie J.R., Carlos Mario Amaya Molinar, and Douglas C. Frechtling, (2013) Impacts of the World Recession and Economic Crisis on Tourism: North America, Journal of Travel Research, 49(1) 5–15.
11. De la Torre, M. Genoveva Millán Vázquez, Trechera Herreros, Jose Luis & Morales Fernández, Emilio. (2012), Rural Tourism as an Alternative to the Development for Rural Areas and the Creation of Employment, International Journal of Humanities and Social Science, Vol. 2 No. 20, 162-175.
12. Hall, M.C. (2000) Tourism Planning, Policies, Processes and relationships, Pearson Education, Harlow.
13. Kim, MJ-Kyund. (2005), Determinants of Rural Tourism and Modeling Rural Tourism Demand in Korea, Journal of cleaner production, vol. 3, No. 9, Pp. 1-
14. Szabo, Bernadett. (2005). Rural tourism as alternative income source for rural areas along the hortobagy, Center For International Research, World Development, Vol20, No 11.