اثر شرایط آبیاری و نوع خاک بر تعداد میوه‌های تشکیل شده، قطع بافت آوندی تخمک (دانه) و پوکی میوه‏‌ در دو رقم پسته (Pistacia vera L.)

زیست شناسی تکوینی

مقاله 7، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 47، شهریور 1399، صفحه 61-69   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرخنده رضانژاد^* ؛ نجمه حسینی؛ الهه زمانی بهرام آبادی

گروه زیست‌شناسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیده

سیستم آوندی اجازه می دهد که گیاهان آب و مواد غذایی را تا فاصله زیادی بین ریشه و بخش‌های دیگر گیاه شامل ساقه، برگ، میوه و دانه منتقل کنند. همچنین، این سیستم نقش پشتیبانی مکانیکی نیز دارد. در این مطالعه، میزان تخمک‌های دچار قطع انتقال آوندی و رابطه این میزان با میزان پوکی میوه‌ در ارقام پسته کله ‌قوچی و احمد آقایی در دو نوع بافت خاک (سبک و سنگین) و با دو دور آبیاری (24 و 48 روز)، انجام شد. برای تعیین قطع انتقال آوندی در تخمک، هشت هفته پس از شکوفایی، شاخه‌های حاوی خوشه درون محلول فلورسئین‌دی‌سدیم قرار گرفته و سپس میوه‌های کوچک برشگیری دستی شده و با میکروسکوپ فلورسنس مطالعه شدند. میزان تخمک‌های نمو یافته (میوه‌های سالم) و پوک در زمان برداشت تعیین شد. در دور آبیاری کوتاه‌تر (24 روز) تعداد میوه‌های تشکیل شده در مقایسه با دور آبیاری طولانی (48 روز) بالاتر بود. همچنین، قطع انتقال آوندی در تخمک‌ها و میزان پوکی نیز بالاتر بود. در خاک سنگین که استعداد بالای حفظ آب را دارد، میزان پوکی افزایش یافت. این نتایج می‌توانند به تعداد بیشتر میوه‌های تولید شده در آبیاری زیاد و خاک سنگین بعنوان شرایط مناسب، و در نتیجه رقابت شدیدتر بین آن‌ها برای پر شدن نسبت داده شوند. رقم کله‌قوچی نسبت به احمدآقایی، برای تولید میوه‌های پوک بیشتر از قطع انتقال آوندی در بند تخمک‌ (دانه)های در حال رشد استفاده می‌کند. قطع انتقال آوندی می‌تواند به طور گذرا اتفاق افتاده و مجددا توسط گیاه ترمیم شود.

کلیدواژه‌ها

برش‌گیری؛ پسته؛ پوکی؛ رنگ‏آمیزی فلورسنس؛ ‌فلورسئین دی‌سدیم

مراجع