بررسی سمیت و شاخص‌های تغذیه‌ای اسانس‌های گیاهی دارچین، نعناع فلفلی و اکالیپتوس بر روی مراحل مختلف زیستی سوسک برگ‌خوار نارون Xanthogaleruca luteola (Coleoptera: Chrysomelidae) در شرایط آزمایشگاهی

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 45، خرداد 1399، صفحه 71-82   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

ستاره مومن بیت اللهی¹؛ رضا وفایی شوشتری^{* 2}؛ زهرا رفیعی کرهرودی³

¹دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک- دانشکده کشاورزی- گروه حشره شناسی

²استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد اراک-دانشکده کشاورزی -گروه حشره شناسی

³دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک- دانشکده کشاورزی- گروه حشره شناسی

چکیده

سوسک برگ خوار نارون یکی از مهم­ترین آفات درختان نارون در مرحله حشره کامل و به ویژه مراحل لاروی            می­باشد. در این تحقیق سمیت تماسی و شاخص­های تغذیه­ای اسانس گیاهان دارچین، نعناع فلفلی و اکالیپتوس مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش­ها در 5 غلظت و 3 تکرار از هر اسانس برای هر مرحله از زندگی سوسک برگ خوار نارون با دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد،16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی در شرایط آزمایشگاه انجام شد. نتایج حاصل از زیست سنجی داده­ها نشان داد که با افزایش غلظت اسانس­ها، میزان مرگ و میر سوسک برگ خوار نارون در مراحل مختلف زندگی، در هر سه اسانس افزایش یافته است. بر اساس این نتایج اسانس دارچین با ایجاد 80 درصد مرگ و میر نسبت به دو اسانس اکالیپتوس و نعناع فلفلی پس از 24 ساعت بیش­ترین تاثیر را در مراحل زیستی مختلف سوسک برگ خوار نارون داشت. همچنین با افزایش غلظت اسانس­ها شاخص­های تغذیه­ای در مرحله لاروسن دوم نیز کاهش یافت، تجزیه واریانس آماری نشان داد که نرخ مصرف نسبی لارو سن دوم (PCR) در اسانس دارچین در سه غلظت LC₂₅، LC₃₅ و LC₅₀ با شاهد نسبت به دو اسانس دیگر اختلاف معنی دار بیش­تری در سطح 5 درصد دارد و بازدارنگی تغذیه در همه اسانس­ها به خصوص اسانس دارچین مثبت بود. یافته های این پژوهش نشان می دهد اسانس گیاهی دارچین به نسبت اسانس­های گیاهی نعناع فلفلی و اکالیپتوس می تواند گزینه مناسب تری برای کنترل این آفت باشد.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: سوسک برگ‌خوار نارون؛ اسانس‌های گیاهی؛ سمیت تماسی؛ شاخص‌های تغذیه‌ای

مراجع