مدل بازده اقتصادی روش‌های کنترل بیولوژیک آفات مهم نخل خرما

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 46، شهریور 1399، صفحه 143-157   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

مسعود لطیفیان^*

دانشیار، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری

چکیده

هدف از انجام این پژوهش سنجش اقتصادی استفاده از رهیافت کنترل بیولوژیک در برنامه کنترل آفات مهم خرما بود. مدل مورد استفاده در این تحقیق مدل پمبرتون بود. براساس یافته­های مدل و با در نظر گرفتن سود خالص سرمایه­گذاری و مجموع هزینه­های انجام شده در طی یک دوره 18 ساله، نرخ سود سرمایه گذاری برای کنترل بیولوژیک سه آفت کنه تارتن، کرم میوه خوار و سوسک شاخدار خرما به ترتیب معادل 9/61، 4/29 و 8/16 درصد بود. نسبت سود خالص به هزینه برای کنترل زیستی آفات مهم خرما بالاتر از یک بوده به طوری که بیلان دو دوره قبل از رهاسازی (9 سال اول) و دوره بعد از رهاسازی (9 سال دوم) به ترتیب برای کنه تارتن، کرم میوه خوار و سوسک شاخدار خرما معادل 6/92، 2/35 و 5/22 تریلیون ریال برآورد شده است. عامل اقتصادی یک عامل مهم در برنامه ریزی کنترل بیولوژیک آفات خرما محسوب می‌شود. با توجه به این امر        می­بایست منابع مالی حاصل از حذف یارانه آفت‌کش‌ها به حمایت کنترل بیولوژیک آفات مهم خرما اختصاص داده شود. دولت می‌تواند با ضمانت قیمت‌ها، ریسک تولید را برای تولیدکنندگان عوامل کنترل بیولوژیک آفات خرما به حداقل برساند.

کلیدواژه‌ها

واژه‌‌های کلیدی: نخل خرما؛ آفات؛ کنترل بیولوژیک؛ بازده اقتصادی

مراجع