ارزیابی هیدروژئوشیمیایی، کیفیت آب زیرزمینی و غلظت ارسنیک دشت سیرجان با استفاده از نرم افزار هایGIS وAqQa

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

دوره 14، شماره 51، شهریور 1399، صفحه 11-24   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فهیمه ابراهیمی مقدم^{* 1}؛ احمد عباس نژاد²

¹گروه زمین شناسی

²هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

بررسی کیفیت آب گامی مهم در جهت استفاده بهینه و مناسب از منابع آب برای شرب و همچنین انتخاب الگوی کشت مناسب و سازگار با کیفیت آب است. از این رو ضرورت مطالعه ویژگی­های کیفی آب در برنامه­های مدیریتی منابع آب به شدت مورد توجه قرار گرفته­ است. در این مطالعه، به منظور بررسی کیفیت آب دشت سیرجان، داده­های کیفیت آب، که در سالهای 81 تا 94 جمع آوری شده بودند، توسط نرم افزارهای AqQA و SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند و سپس به کمک نمودارهای شولر، ویلکاکس و استیف مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند، در مرحله بعد داده­های سال 94در سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) با استفاده از روش درون یابی(IDW) جهت تهیه نقشه­های پهنه­بندی کیفیت آب استفاده گردید. نتایج تجزیه و تحلیل کیفی آب نشان دادند نمودار پایپرآبهای­ زیرزمینی منطقه مورد مطالعه دارای رخساره غالب Na- Cl بوده و در گروه آبهای شور قرار می گیرد، براساس نمودار ویلکاکس آب کشاورزی بطور غالب در گروه آب شور و خیلی شور(C3 ,C4)، با توجه به نمودار شولر آب شرب درکیفیت متوسط تا کاملاً نامطبوع و براساس نمودار استیف آب های زیرزمینی در تیپ کلرید سدیم و آب کلروره قرار دارند. غلظت ارسنیک در بسیاری از مناطق این دشت بالای حد استاندارد است .داده های مطالعه حاضر نشان می­دهد یکی از مشکلات منابع آبی در دشت سیرجان مقدار بالای نمک و مواد محلول بوده، که نشان دهنده تاثیر بسزای سازندهای زمین­شناسی (تبخیری) بر منابع آب زیرزمینی و کاهش کیفیت منابع آب است.

کلیدواژه‌ها

کیفیت آب زیرزمینی؛ ارسنیک؛ GIS؛ AqQa؛ spss

مراجع