پیش بینی گرایش احساسی سرمایه گذاران با استفاده ازتکنیک‏های ماشین بردار پشتیبان(SVM) و درخت تصمیم(DT)

مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار

مقاله 23، دوره 11، شماره 45، دی 1399، صفحه 544-570   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

رضا تقوی¹؛ ایمان داداشی^{* 1}؛ محمدجواد زارع بهنمیری²؛ حمیدرضا غلام نیا روشن³

¹گروه حسابداری، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

²گروه حسابداری، دانشکده مدیریت، دانشگاه قم، قم، ایران

³گروه حسابداری، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران.

چکیده

گرایش‏های احساسی سرمایه‏گذاران بیانگر حاشیه میزان خوش‏بینی و بدبینی سهامداران نسبت به یک سهم می‏باشد. احساسات سرمایه‏گذاران تحت تاثیر پدیده‏های روانشناختی، به رفتار افراد جهت می‏بخشند و در بسیاری از مواقع، موجب انحراف افراد از رفتار عقلایی می‏شوند.
هدف از انجام این پژوهش، بکارگیری روش‏های فراابتکاری جهت پیش‏بینی گرایش‏های احساسی سرمایه‏گذاران است. در این پژوهش با استفاده از 97 نسبت مالی مربوط به176 شرکت پذیرفته‏شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1385 تا1397، اقدام به پیش‏بینی گرایش‏های احساسی سرمایه‏گذاران با استفاده از تکنیک‏های ماشین بردار پشتیبان (SVM) و درخت تصمیم (DT) شده است.
برای سنجش گرایش احساسی سرمایه‏گذاران از 4 شاخص قدرت نسبی، خط روان‏شناسانه، حجم معاملات و نرخ تعدیل گردش سهام بهره گرفته شده که در نهایت به کمک روش تجزیه و تحلیل مولفه‏های اساسی (PCA) اقدام به ترکیب این شاخص‏ها نموده‏ایم.
جهت مقایسه روش‏های پیش‏بینی، از مقادیر میانگین مطلق خطا (MAE) و ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل داده‏ها بیانگر آن است که خطای پیش‏بینی روش ماشین بردار پشتیبان در مقایسه با درخت تصمیم کمتر است.

کلیدواژه‌ها

گرایش احساسی سرمایه گذاران؛ نسبت مالی؛ پیش بینی؛ ماشین بردار پشتیبان(SVM)؛ درخت تصمیم(DT)

مراجع

1- بشیری منش، نازنین. (1395). نقش احساس در تصمیم گیری سرمایه گذاران. فصلنامه پژوهش حسابداری. سال6، شماره 21، صص93-121.

2- بهار مقدم، مهدی، جوکار، حسین. (1397). اثر تعدیل کنندگی کیفیت حسابرسی بر تمایلات سرمایه گذاران در قیمت گذاری سهام. نشریه مطالعات تجربی حسابداری مالی. سال 14، شماره 57، صص146-123.

3- حسینی، سیدعلی، مرشدی، فاطمه. (1398). تأثیر احساسات سرمایه گذاران بر پویایی معاملات بورس اوراق بهادار تهران. نشریه پژوهش‌های ‌حسابداری ‌مالی ‌و ‌حسابرسی. سال 11، شماره 44، صص22-1.

4- حیدرپور، فرزانه، تاری وردی، یدالله، محرابی، مریم. (1392). تأثیر گرایش های احساسی سرمایه گذاران بر بازده سهام. فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار. سال ششم، شماره17، صص13-1.

5- رستمی جاز، حمید، تاری وردی، یداله، یعقوب نژاد، احمد. (1398). تاثیر گرایش احساسی سرمایه گذاران و عوامل صرف ریسک بر ارزشیابی سهام. فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار. شماره 39، صص111-91.

6- رضایتی، مهدی، چاووشی، کاظم، سهرابی عراقی، محسن. (1395). بررسی اثر سودهای غیرمنتظره بر احساسات    سرمایه گذار تحت پدیده شهود نمایندگی در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه دانش سرمایه گذاری. سال 5، شماره 19، صص66-53.

7- رهنمای رودپشتی، فریدون، یزدانی، شهره. (1388). کاربرد تئوری های روانشناسی درحسابداری. فصلنامه پژوهش های حسابداری مالی وحسابرسی. دوره 1، شماره 4، صص26-1.

 8- رهنمای رودپشتی، فریدون، هیبتی، فرشاد، موسوی، سیدرضا. (1391). بررسی الگوی ریاضی انتخاب پرتفوی      سرمایه گذاری مبتنی بر مالی رفتاری. فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار. دوره 3، شماره 12، صص37-17.

9- زارعی، علی، دارابی، رویا. (1397). تاثیر گرایش های احساسی سرمایه گذاران بر افشای اختیاری در بازار سرمایه ایران.‌نشریه پژوهش‌های ‌حسابداری ‌مالی ‌و ‌حسابرسی. سال 10، شماره 37، صص 157-131.

10- دارابی، رویا، چناری، حسین، ولی خانی، محمد جعفر. (1395). ابعاد و رویکردهای نظریه مالی رفتاری. فصلنامه مطالعات حسابداری و حسابرسی. سال 5، شماره 17، صص 95-78.

12- ستایش، محمد حسین، شمس الدینی، کاظم. (1395). بررسی رابطه ی بین گرایش احساسی سرمایه گذاران و قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله پیشرفت های حسابداری دانشگاه شیراز. دوره 8، شماره 1، صص 125-103.

13- سروش یار، افسانه، احمدی، سعید علی. (1395). بررسی نقش مومنتوم و احساسات سرمایه گذاران بر رفتار توده وار در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه دانش سرمایه گذاری. سال 5، شماره 18، صص 159 -147.

14- شکرخواه، جواد، بولو، قاسم، حضرتی، عاصم. (1396). اثر گرایشهای احساسی سرمایه گذاران بر قیمت سهام با توجه به سطح شفافیت شرکتی. فصلنامه پژوهشهای تجربی حسابداری. سال 7، شماره 26، صص31-1.

15- شعری آناقیز، صابر، حساس یگانه، یحیی، نره ئی، بنیامین. (1395). تصمیم گیری احساسی سرمایه گذاران، حاکمیت شرکتی و کارایی سرمایه گذاری. فصلنامه حسابداری مالی. سال 8، شماره 32، صص 37-1.

16- شمس الدینی، کاظم، دانشی، وحید، سیدی، فاطمه. (1397). بررسی تأثیر رفتار سرمایه گذاران و مدیریت بر بازدهی سهام. مجله دانش حسابداری. دوره 9، شماره 2، صص 189-163.

17- عسکری زاده، غلامرضا، خلیلی عراقی، مریم، نیکومرام، هاشم، رهنمای رودپشتی، فریدون. (1396). ارزش گذاری رفتاری سهام با استفاده از گروه بندی سه بعدی. مجله راهبرد مدیریت مالی. سال5، شماره 17، صص 26-1.

18- مهرانی، کیارش، معدنچی زاج، مهدی. (1397). آزمون اثر احساسات و الگوی رفتار معاملات سرمایه گذاران بر بازده مازاد سهام در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه راهبرد مدیریت مالی. سال 6، شماره 21، صص 158-131.

19. Agostinelli, Claudio. (2002). Robust stepwise regression. Journal of Applied Statistics. Vol. 29, Issue 68, PP. 25-840.

20.Baker, Malcolm. & Wurgler, Jeffrey. (2006). Investor Sentiment and the Cross-section ofstock returns. THE JOURNAL OF FINANCE . VOL. LXI, NO, PP. 1645–1680.

21. Ben Aissia, Dorsaf. (2016). Home and Foreign Investor Sentiment and The StockReturns. The Quarterly Review of Economics and Finance. Vol. 59, Issue C, PP. 71-77.
22. Debataa, Byomakesh., Ranjan Dashb, Saumya., Mahakud, Jitendra.( 2017). Investor sentiment and emerging stock market liquidity. Finance Research Letters. PP.1-17.
23. Hsiu J. F. (2006). Effect of Financial Information Transparency on InvestorBehavior in Taiwan Stock Market. ProQuest Database, 16 (3) , 6- 22.
24. Huang, D, Jiang, F, Tu, J, & Zhou, G. (2015). Investor Sentiment Aligned: APowerful Predictor of Stock Returns. Review of financial study. Volume 28, Issue 3, PP. 791-837.
25. Karavias , Y., Spilioti , S., & Tzavalis , E. (2016) . A comparison of investorssentiment and risk premium effects on valuing shares. Finance Research Letters. vol. 17, issue C, PP. 1-6.
26. Kim, Taehyuk& Ha. Aejin. (2010). Investor Sentiment and Market Anomalies. 23rd Australasian Finance and Banking Conference 2010 Paper, Available at: www.ssrn.com.
27. Kumari,J.,& Mahakud,J.(2015). Does investor sentiment predict the assetvolatility? Evidence from emerging stock market India. Journal of Behavioral and Experimental Finance. Vol. 8, Issue C, PP. 25–39.
28. Loh, W.Y. (2002). Regression Trees with Unbiased Variable Selection and Interaction Detection. Statistica Sinica. Vol. 12, pp. 361–386.
29. Lopez-Cabarcos, Angeles.,Perez-Pico, Ada., Vazquez-Rodrıguez, Paula,. and Lopez-Perez , Luisa. (2020). Investor sentiment in the theoretical field of behavioural finance. Economic Research-Ekonomska Istraživanja. VOL. 33, NO. 1,PP.2101–2119.
30. Park, S. ( 2018). The effect of investor sentiment on the means of earnings management. Investment Management and Financial Innovations. vol. 15, issue 1, PP. 10-17.
31. Perez Liston, Daniel. (2016). Sin Stock Returns and Investor Sentiment. The Quarterly Review of Economics and Finance. Vol. 59, Issue C, PP. 63-70.

32.Suykens, Johan AK, and Joos Vandewalle. (1999). Least squares support vector machine classifiers. Neural processing letters. PP. 293-300.

33. Yang, C., Zhou , L. (2015). Investor trading behavior, investor sentiment andasset prices. North American Journal of Economics and Finance. vol. 34, issue C, PP. 42–62.
34. Yang, Wei, Kuanquan Wang, and Wangmeng Zuo. (2012). Neighborhood Component Feature Selection for High-Dimensional Data. JOURNAL OF COMPUTERS. VOL. 7, NO. 1, PP. 161-168.