پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 418 |
| تعداد شماره‌ها | 9,997 |
| تعداد مقالات | 83,552 |
| تعداد مشاهده مقاله | 77,546,922 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 54,585,281 |
مسئولیت مدنی ناشی از اعمال حق در حقوق ایران و فقه امامیه با نگاهی به آموزه‌های قرآنی | ||
| فصلنامه مطالعات قرآنی | ||
| دوره 12، شماره 48، دی 1400، صفحه 127-147 اصل مقاله (726.9 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qsf.2021.679173 | ||
| نویسندگان | ||
| علی آزادی* 1؛ علی عباس حیاتی2؛ محمد ملکیان3 | ||
| 1قاضی دادگستری و کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران | ||
| 2استادیار دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه رازی | ||
| 3قاضی دادگستری | ||
| چکیده | ||
| با توجه به قواعد مسئولیت مدنی هر کسی که به دیگری زیانی وارد کند باید از عهده جبران آن بر آید. اما آیا اگر کسی در مسیر اعمال حق خویش، زیانی به دیگری وارد نماید نیز در مقابل زیاندیده مسئول است؟ در فقه اسلامی این موضوع ذیل عنوان تعارض قاعده لاضرر و قاعده تسلیط مورد بررسی قرار گرفته است و نهایتاً نظری قوت گرفته است که قاعده لاضرر حاکم بر قاعده تسلیط است. در حقوق موضوعه قانونگذار حکم این مسأله را در اصل 40 قانون اساسی و ماده 132 قانون مدنی بیان کرده است که پس از تحلیل مبانی احکام مربوط، به این نتیجه می‌رسیم که اگر کسی در حق خویش تصرفی کند مجاز نیست به دیگری ضرری وارد کند و اگر ضرر وارد کرد، در هر حال، در برابر زیاندیده مسئولیت دارد و اگر کسی در حق خویش تصرفی نماید که باعث زحمت و مشقت دیگری شود، در صورتی مسئول است و از این تصرفات منع می‌شود که این تصرفات عرفاً برای او ضروری نباشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ضرر؛ قاعده لاضرر؛ قاعده تسلیط؛ اعمال حق | ||
| مراجع | ||
|
قرآن مجید.
انصاری، شیخ مرتضی. 1414ق، الرسائل الفقهیة، چاپ پنجم، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
آخوند خراسانی. 1390ش، کفایة الأصول، شرح محمد مسعود عباسی، ج3، چاپ سوم، قم: انتشارات دار الفکر.
بهرامی احمدی، حمید. 1390ش، قواعد فقه، ج1، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
حیاتی، علی عباس. 1394ش، مسئولیت مدنی، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
خمینی موسوی، روح الله. 1382ش، تهذیب الأصول، به قلم جعفر سبحانی، ج3، قم: اسماعیلیان.
خمینی موسوی، روح الله. 1385ش، رسائل، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
دهخدا، علی اکبر. 1377ش، لغتنامه دهخدا، زیر نظر محمد معین و سید جعفر شهیدی، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
عمید، حسن. 1390ش، فرهنگ عمید، چاپ سی و هشتم، تهران: امیرکبیر.
غروی شیرازی اصفهانی، ملا فتح الله(معروف به شیخ الشریعه اصفهانی). 1410ق، قاعده لاضرر، مصحح: یحیی ابوطالبی عراقی، چاپ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
کلینی، محمد یعقوب. 1387ش، الفروع من الکافی، مصحح علی اکبر غفاری، ج5، چاپ ششم، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
محقق داماد، سید مصطفی. 1390ش، قواعد فقه بخش مدنی، چاپ سی و یکم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
مراغی، میر عبدالفتاح. 1417ق، العناوین، ج1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
مصطفوی، محمد کاظم. 1417ق، القواعد: مائة قاعدة فقهیة معنی ومدرکاً ومورداً، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
مقدّس اردبیلی، احمد بن محمّد. 1403ق، مجمع الفائدة والبرهان فی شرح ارشاد الاذهان، با تحقیق مجتبی عراقی، علی پناه اشتهاردی، حسین یزدی اصفهانی، 14جلدی، چاپ اول، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
مکارم شیرازی، ناصر. 1378ش، القواعد الفقهیة، ج1، قم: محلاتی.
نایینی، میرزا محمد حسین. 1391ش، منیة الطالب فی حاشیة المکاسب، چاپ اول، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی.
نراقی، ملا احمد. 1375ش، عوائد الأیام، قم: المکتب الاسلامی.
کتب انگلیسی
Flour, (J) Luc-Aubert (J) et Savaux (E), Droit civil, Les obligations, 13 ed, Sirey, 2009
Buffelan-Lanore et Larribu-Terneyre. Droit civil, les obligations. 12 ed, sirey, 2010
مقالات
بهره مند، مهدی و احمدرضا توکلی، و محمدهادی مهدوی. 1398ش، «مبانی قرآنی و روایی مسئولیت مدنی قاضی و جریان آن در قوانین موضوعه»، فصلنامه علمی مطالعات قرآنی، دوره 10، شماره 38.
پروین، فرهاد و ناصر نصرتی صدقیانی. 1390ش، «تحلیلی از مسئولیت مندرج در ماده 132 قانون مدنی و تأملی بر تخصیص یا عدم تخصیص آن»، فصلنامه حقوقی معاصر، دوره دوم، شماره 3.
مزینانی، محمد صادق. 1378ش، «نگاهی به قاعده لاضرر از دیدگاه امام خمینی»، مجله کاوشی در فقه، مقاله 6، دوره 6، شماره 22-21.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 575 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 218 |
||