واکاوی میزان رضایتمندی شهروندان مناطق 6 و 8 و 14 کلانشهر اصفهان از اجرای ضوابط و مقررات شهرسازی طرح تفصیلی

جغرافیا و مطالعات محیطی

دوره 9، شماره 35، آبان 1399، صفحه 77-91   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حمید قدیری مدرس^{* 1}؛ مهدی مومنی²؛ حمید صابری³

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

²دانشیار مرکز تحقیقات گردشگری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

³استادیار مرکز تحقیقات گردشگری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

چکیده

ضوابط و مقررات شهرسازی یکی از مولفه‌های اصلی شکل‌دهنده سکونتگاههای شهری است. این امر بیانگر این مطلب است که هرچه اجرای این ضوابط در امر ساخت و ساز بیشتر رعایت گردد، بستر و کالبد سکونتگاه‌های شهری کیفیت بیشتری پیدا نموده و به تبع آن رضایتمندی شهروندان افزایش می‌یابد. در کلانشهرها و شهرهای کشور ما ایران، شهرداری مرجع اصلی بکارگیری ضوابط و مقررات شهرسازی می‌باشد. بنابر این میزان الزام شهرداریها به صدور پروانه ساختمانی منطبق با ضوابط شهرسازی، نقش اساسی در شکل گیری کالبد و بستر مناسب و مطلوب محلات شهری و ارتقای رضایتمندی شهروندان دارد. در این پژوهش با تقسیم بندی ضوابط شهرسازی به ده مولفه ضوابط ارتفاعات، ضوابط دسترسی و گذربندی، ضوابط پارکینگ، ضوابط پیش زدگی و بالکن، ضوابط کاربری، ضوابط نما وسیما و منظر شهری، ضوابط مناسب سازی معلولین، ضوابط مسیرهای پیاده، ضوابط مشرفیت و فضاهای نورگیری، ضوابط مساحت و سطح اشغال، میزان رضایتمندی شهروندان مناطق 6 و 8 و 14 اصفهان از اجرای این ضوابط بوسیله پرسشنامه و به صورت طیف لیکرت 5 گزینه‌ای (بسیار کم=1، کم=2، متوسط=3، زیاد=4، بسیار زیاد=5) مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از آزمون تی تک نمونه نتایج نشان داد با توجه به حد متوسط پاسخ 3، سطح معناداری همه متغیرها کمتر از 05/0 بوده و میزان رضایتمندی شهروندان از اجرای ضوابط و مقررات شهرسازی در مناطق هدف پائین‌تر از حد نرمال بوده و در سطح مطلوبی قرار ندارد.

کلیدواژه‌ها

"ضوابط ومقررات شهرسازی"؛ " رضایتمندی"؛ "طرح تفصیلی "؛ "شهر اصفهان"

مراجع

احمدی، محمد، پوراحمد، احمد و حاتمی نژاد، حسین (1393): بررسی میزان رضایتمندی شهروندان از سازمان زیباسازی و عوامل موثر بر آن برای بهبود منظر شهری مطالعه موردی: منطقه 9 کلان شهر تهران، مجله آمایش جغرافیایی فضا، شماره 12، صص 37-19.

امانپور، سعید، بهمئی، حجت و اکبریان، روح اله (1396): بررسی رضایت‌مندی شهروندان از متغیرهای فردی موثر بر کیفیت محیط زندگی (مطالعه موردی: مراکز محلات مسکونی شهر اهواز)، نشریه علمی پژوهشی نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، دوره 9، شماره 4، صص 155-131.

امان‌پور، سعید، صفایی‌پور، مسعود و عباس پور، مریم (1393): بررسی میزان رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری هندیجان، فصلنامه جغرافیا برنامه ریزی شهری، چشم انداز زاگرس، دوره 7، شماره 23، صص 72-53.

باغبانی، محمد (1397): بررسی میزان رضایت شهروندان از خدمات شورا و شهرداری دوره چهارم شهر سقز، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، شماره 34، صص 102-93.

برک پور، ناصر (1383): طراحی و اجرای نظام ارزیابی عملکرد در سازمان شهرداریها و دهیاریهای ایران، ویژه نامه مدیریت استراتژیک شهری 2، ضمیمه ماهنامه شهرداریها، شماره 22، صص 77-68.

بندرآباد، علیرضا (1389): بررسی تاثیر ضوابط شهرسازی بر شکل شهر تهران، مجله نظر، سال 2، شماره 9، صص 13-10.

پوردیهیمی، شهرام، مدنی، رامین و موسوی نیا، سیده فاطمه (1396): عوامل کالبدی مؤثر بر ادراک تراکم در محیط های مسکونی نمونه موردی: محلات مسکونی شهر مشهد، دو فصلنامه مطالعات معماری ایرانی، شماره 11، صص 61-43.

پورمختار، محمدجعفر (1383): ایمنی شهر و توسعه پایدار، مجموعه مقالات همایش مسائل شهرسازی ایران. جلد اول ساخت کالبدی شهر، شیراز، دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز.

حسینی، سید علی (1385): مبانی فنی و اجرایی حقوق شهری و منطقه‌ا‌ی در ایران، انتشارات حق شناس.

رستمی، محمدحسین، امان‌پور، سعید، کرمی، مهران و مراد رام‌نژاد، سیدالله(1394): سنجش رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری در حوزه خدمات شهری مطالعه موردی: شهر درود، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال 6، شماره 21،  صص 50-30.

زنگنه، یعقوب و حسین آبادی، سـعید  (1394): ارزیابی رضایت شهروندان از عملکرد شهرداری و نقش آن در تامین منابع مالی مدیریت شهری، مورد: شهر سبزوار، مجله آمایش جغرافیایی فضا، شماره 20، صص 62-51.

سعیدنیا، احمد (1383): کتاب سبز شهرداریها جلد یازدهم (مدیریت شهری)، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، ص117.

شهرداری اصفهان (1396): آمارنامه شهر اصفهان، معاونت برنامه ریزی و توسعه سرمایه انسانی، اداره آمار و تحلیل اطلاعات.

شیخ محمدی، مجید و تولیت زواره، محمدرضا (1384): مدیریت مشارکت‌پذیر بر اساس نظام پیشنهادها انستیتو ایزایران، تهران.

صالحی، اسماعیل (1385): نقش ضوابط و مقررات شهرسازی در تحقق شهر خوب و توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی تهران)، نشریه محیط شناسی، دوره32، شماره40، صص 62-51.

علیلو، مهدی، میرغلامی، مرتضی، هاشم پور، پریسا (1398).واکاوی تاثیر ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری بر سازمان کالبدی محله، نشریه دانش شهرسازی، دوره 3، شماره 1، صص 83-71.

کریمیان بستانی، مریم، بلوچی، عثمان و جوبه، صاحبداد (1392): سنجش میزان رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری) مطالعه موردی: شهر زاهدان)، نشریه چشم‌انداز جغرافیایی، سال 7، شماره 18، صص 125-112.

گلابی، فاطمه، آقایاری هیر، توکل و ابراهیمی، رضا (1392): بررسی عوامل اجتماعی، اقتصادی مرتبط با سطح رضایتمندی شهروندان از محله ی مسکونی، نشریه مطالعات جامعه شناختی شهری، دوره 3، شماره 9، صص 154-125.

محمدی، رضا، شریعتی، صدیقه، پرند، کوروش و پورعباس، عبدالرسول (1386): طراحی و استقرار نظام ارزشیابی کلان عملکرد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی شماره 46، صص 124-91.

مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران (1387): نظامهای ارزیابی و عملکرد در شهرداری‌ها (مبانی نظری و مطالعات تطبیقی)، ویژه نامه مدیریت استراتژیک شهری 3، ضمیمه شماره 26 ماهنامه 87 شهرداری‌ها، صص 51-36.

مراد نژاد رحیم بردی، آنا، زارع، الهه و قاسمپور، فاطمه (1397): سنجش رضایتمندی شهروندان از خدمات شهری شهرداری بابلسر، فصلنامه برنامه ریزی فضایی (جغرافیا)، سال 7، شماره 4، صص 72-57.

معتمدی، محمد، رسولی، سیدحسن و نصیری، محمد (1398). ارزیابی میزان رضایت شهروندان از عملکرد مدیریت شهری در حوزه خدمات شهری، مطالعه موردی: شهر فاروج، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 19، شماره 55، صص 116-99.

مهندسین مشاور نقش جهان پارس (1390): طرح بازنگری طرح تفصیلی شهر اصفهان (دفترچه ضوابط و مقررات شهرسازی و ساختمانی)، معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان.

هدایت، رقیه، علمی، محمود، (1391). بررسی میزان رضایتمندی شهروندان از عملکرد خدمات شهری و عوامل اجتماعی، اقتصادی مرتبط با آن در شهر نقده، نشریه مطالعات جامعه شناسی، سال 4، شماره 16، صص 47-29.

Abdolvahab, N& Edaie, AH (2020). The role of the Kano model in determining customer satisfaction with quality of service provided- Applied research in the Municipality of Dora, Journal of Baghdad College of Economic sciences University, Volume , Issue 60, Pages 389-428.

Akgul, Deniz (2012), Mcasuring the Satisfacion of citizens for the Scrviccs givcn by the municipality: the case of kirsehir municipality. Proccdia – Social and Bchavioral Scinces, 62: 555.

BülentBostancıaNuriErdem (2020). Investigating the satisfaction of citizens in municipality services using fuzzy modelling, Socio-Economic Planning Sciences, 69: 231.

Deichmann, Uwe, Lall., V., Somik, (2007), citizen feedback and delivery and urban services, worlddevelopment, Vol.35, No.4: 649-662.

Lakovic, Vojio (2020). Crisis management of municipality performance on citizen satisfaction with urban services by structural equation modeling, Quality & Quantity,37: 213.