آنالیز ساختار فضایی بر اساس عدالت اجتماعی- فضایی (مطالعه موردی: مناطق 1.2.10 کلانشهر تبریز)

علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)

دوره 16، شماره 33، مهر 1399، صفحه 33-41   

نویسندگان

علیرضا پورشیخان¹؛ بهزاد درستکار ناوانی^{* 2}

¹استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا، آستارا، ایران

²دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا، آستارا، ایران

چکیده

به دنبال افزایش جمعیت شهرها، محدودیت در منابع و امکانات موجود رخ می­نماید و برخورداری دوگانه­ای در میان شهروندان ظاهر می­شود، محرومیت در مقابل برخورداری. به دنبال این مساله رویکردهای عدالت محور در برنامه­ریزی شهری مود توجه صاحبنظران قرار می­گیرد. این رویکرد درصدد توزیع متوازن و متعادل فرصت­ها و منابع در مناطق مختلف شهر و بین گروه­های مختلف جمعیتی در شهرها می­باشند و سعی در سازمان­دهی فضای شهر بر پایه اصل عدالت دارند. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی می­باشد. روش به کار گرفته شده در آن توصیفی- آنالیزی است که بر مطالعات اسنادی و میدانی استوار است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عدالت اجتماعی در سازمان فضایی شهر تبریز به انجام خواهد رسید که با بهره گیری از سه شاخص اجتماعی، اقتصادی و کالبدی و تکنبک موریس و ویلیامسون به سطح­بندی مناطق 1و2و10 شهر تبریز می­پردازد و در مرحله بعد با استفاده از آزمون­های آماری همبستگی به آنالیز رابطه سطح اقتصادی اجتماعی مناطق با میزان برخورداری اقدام شده است.  نتایج این پژوهش بیانگر آن است که برخوردارترین منطقه، منطقه 2 می­باشد و منطقه 10 محروم­ترین منطقه به شمار می­رود. ضریب اختلاف ویلیامسون نشانگر عدم تعادل در توزیع شاخص­ها بین مناطق می­باشد و آزمون همبستگی حکایت از برخورداری بیشتر در سایه شرایط اقتصادی- اجتماعی بالاتر است.

کلیدواژه‌ها

عدالت اجتماعی؛ ساختار فضایی؛ مدل موریس؛ مدل ویلیامسون؛ مناطق1؛ 2و10 شهر تبریز