تدوین مدل مفهومی مبتنی بر طبقات اجتماعی اثرگذار بر طراحی کالبدی شهر

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 18، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 49، اسفند 1399، صفحه 318-336   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

محمد امین رضائیان قراگوزلو¹؛ فرح حبیب^{* 2}؛ آرش بغدادی¹؛ آزیتا رجبی³

¹گروه شهرسازی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف از انجام این پژوهش شناسایی مولفه های موثر در طبقات اجتماعی شهروندان بر طراحی کالبد شهر است. به این منظور مبانی نظری مرتبط با طبقات اجتماعی و طراحی کالبد شهر مورد بررسی قرار گرفت و مدل مفهومی اولیه که در بردارنده شاخص های اثرگذار بوده است استخراج شد. در گام بعدی به وسیله روش دلفی فازی و با استفاده از نظر خبرگان و اساتید مربوط اقدام به پالایش مولفه های اثرگذار شده است و بدین طریق بیش از بیست شاخص از مجموعه شاخص های شناسایی شده حذف شدند. مدل نهایی به دست آمده در بردارنده سه مولفه اصلی شامل مولفه های کالبدی، اجتماعی و کیفیت محیطی و هفده شاخص فرعی می باشد شاخص های مولفه کالبدی شامل تراکم و فشردگی، شبکه معابر، فضاهای عمومی و کانون های عطف، اختلاط کابری ها و عملکردها و زیر ساخت های شهری دارای اهمیت بیشتری نسبت به سایر مولفه ها هستند. شاخص های بعد اجتماعی نیز شامل تعاملات اجتماعی، نوع شغل، میزان و منشا درآمد، میزان تخصص، آموزش و سطح تعلیم و تربیت، پیشینه خانوادگی و منزلت اجتماعی، هویت و حس تعلق، گوناگونی سلایق و تضادهای فردی، میزان دستیابی به ثروت اجتماعی هستند. ابعاد مربوط به کیفیت محیطنیز شامل سازماندهی متناسب با عملکردها و تراکم بهینه، انسجام و همبستگی اجتماعی، مشورت و مشارکت دادن کاربران شهری، کاربری های مختلط، منعطف و چندگانه، تعاملات اجتماعی و ارتباط با دیگران، هویت اجتماعی، حس تعلق و احساس هویت مکانی و تجمیع فعالیتها و دسترسی به فرصت ها می باشد.

کلیدواژه‌ها

طبقات اجتماعی؛ کالبدی شهر؛ طراحی شهری؛ تهران؛ دلفی فازی

مراجع

References

Rafi Far, Jalaluddin, Gharbi, Musa Reza, Zarqi, Mohammad. (2015). Mill and representation of social relations of the lower classes in rural communities: A study of the mill and milling phenomenon in Hassanabad village, sixth in Sabzevar. Social Studies and Research in Iran, 4 (3), 375-407. doi: 10.22059 / jisr.2015.56199

Izadi, Mohammad Saeed, Haghi, Mohammad Reza. (2015). Promoting a sense of security in public spaces by using urban design. Journal of Fine Arts - Architecture and Urban Planning, 20 (2), 5-12. doi: 10.22059 / jfaup.2015.56713

Goli, Ali, Zadoli, Shahrokh, Zadoli, Fatemeh. (2015). Evaluation of Gender Attitude in Urban Space Design (Case Study: Shams Tabriz Women's Park). Women in Development and Politics, 11 (2), 171-188. doi: 10.22059 / jwdp.2013.36088

Ali Kai, Saeedeh, Aminzadeh Goharrizi, Behnaz. (2015). An analysis of the content changes and procedures of the urban design process and its application in urban design projects in Iran. Journal of Fine Arts - Architecture and Urban Planning, 23 (4), 67-80. doi: 10.22059 / jfaup.2019.266627.672126

Sanchez, S. S. (2016). A Comparative Study of Rio de Janeiro and Johannesburg: Urbanization and the Social Class.

Scott, A. J. (2017). Industrialization and Urbanization in Early Capitalism. In The Constitution of the City (pp. 39-59). Palgrave Macmillan, Cham.

Hammad, H. (2016). Industrial sexuality: Gender, urbanization, and social transformation in Egypt. University of Texas Press.

Guan, X., Wei, H., Lu, S., Dai, Q., & Su, H. (2018). Assessment on the urbanization strategy in China: Achievements, challenges and reflections. Habitat International, 71, 97-109.

Guo, Y., Zhu, J., & Liu, X. (2018). Implication of rural urbanization with place-based entitlement for social inequality in China. Cities, 82, 77-85.

Friedman, M. T., & BUSTAD, J. T. (2017). Sport and urbanization. The Oxford handbook of sports history, 145.

Timberlake, M. (2017). The world-system perspective and urbanization. In The Globalizing Cities Reader (pp. 77-82). Routledge.

Dehghani, R., Sahraian, M. A., Yunesian, M., Hadeii, M., Gilasi, H. R., & Kazemi-Moghaddam, V. (2017). Reply to urbanization theory for growing trend of multiple sclerosis letter. Iranian journal of public health, 46(11), 1601-1602.

Sanchez, S. S. (2016). A Comparative Study of Rio de Janeiro and Johannesburg: Urbanization and the Social Class.

Clark, C. (2017). Class, the Market Revolution, and Urbanization. In The Routledge History of Nineteenth-Century America (pp. 33-46). Routledge.

Zhu, D. (2019). Urbanization and the Growth of the Middle Class. In Urbanization and Its Impact in Contemporary China (pp. 161-186). Springer, Singapore.

Ye, C., Chen, M., Duan, J., & Yang, D. (2017). Uneven development, urbanization and production of space in the middle-scale region based on the case of Jiangsu province, China. Habitat International, 66, 106-116.

Farhan, S. (2017). Book Review: Industrial Sexuality: Gender, Urbanization, and Social Transformation in Egypt by Hanan Hammad.

Popa, M. (2019). Inheritance, urbanization, and political change in Europe. European Political Science Review, 11(1), 37-56.

Popa, M. (2019). Inheritance, urbanization, and political change in Europe. European Political Science Review, 11(1), 37-56.

Das, P. K. (2018). A Run for Social Housing: Land Equity, Inclusive Planning and Urbanization of Cities. The New Urban Agenda.

Milanovic, B. (2018). Towards an explanation of inequality in premodern societies: the role of colonies, urbanization, and high population density. The Economic History Review, 71(4), 1029-1047.

Oueslati-Porter, C. (2018). Industrial Sexuality: Gender, Urbanization, and Social Transformation in Egypt.

Wilson, E. R. (2019). Book Review: Industrial Sexuality: Gender, Urbanization, and Social Transformation in Egypt by Hanan Hammad.

Carlucci, M., Grigoriadis, E., Rontos, K., & Salvati, L. (2017). Revisiting a hegemonic concept: Long-term ‘Mediterranean urbanization’in between city re-polarization and metropolitan decline. Applied Spatial Analysis and Policy, 10(3), 347-362.