بررسی و تحلیل اوضاع اقتصادی عصر طلایی اندلس در دورۀ حاکمیت عبدالرحمن الناصر 300-350 هجری قمری و حَکَم المستنصر 350-366 هجری قمری

فصلنامه تاریخ

مقاله 2، دوره 15، شماره 59، اسفند 1399، صفحه 23-57   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

سمیه کسائیان¹؛ ستار عودی^{* 2}؛ نصراله پور محمدی املشی³

¹گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی ، واحد تاکستان ،دانشگاه آزاد اسلامی،تاکستان،ایران

²استاد گروه تاریخ،واحد تهران مرکزی ،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران

³دانشیارگروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین

چکیده

در اواخر قرن سوم هجری، در شرایطی که اوضاع نابسامان اندلس خبر از زوال حاکمیت اسلامی در این سرزمین می‌داد، با روی کارآمدن الناصر و حکم المستنصر فصلی جدید به‌نام عصر طلایی در تاریخ ثبت شد که پیامد آن بازگشت آرامش و وحدت به اندلس بود. وضعیت اقتصادی اندلس در این دوره‌، مقولۀ مهمی است که در سایه تحولات سیاسی و نظامی کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. در این پژوهش برآنیم به روش توصیفی-تحلیلی، از لابه‌لای منابع تاریخی حیات اقتصادی اندلس را ترسیم کرده و به این سوال پاسخ دهیم که مهمترین پیامدهای اقتصادی در عصر حاکمیت عبدالرحمن الناصر و حکم المستنصر چه بوده است؟ نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از این است که اقدامات و تدابیر اقتصادی الناصر و پسرش در راستای اعمال قوانین مالیاتی بر اساس عقائد دینی، اجرای شیوه‌های نوین در کشاورزی، رشد صنعت نساجی و پیوند بازار تجاری اندلس با بازارهای مدیترانه وشرق، تاثیر شگرفی در تحولات اقتصادی عصر طلایی داشته و تاییدی بر حاکمیتی باتدبیر، دراین برهه زمانی است که با توجه به‌آن می‌توان به الگویی مناسب برای پیشرفت جوامع اسلامی دست یافت.

کلیدواژه‌ها

اندلس؛ عصر طلایی؛ شکوفایی اقتصادی؛ عبدالرحمن الناصر؛ حکم المستنصر

مراجع