پیش‌بینی تکانشگری بر اساس سبک‌های دلبستگی و استرس ادراک ‌شده در دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 11، شماره 43، اسفند 1399، صفحه 13-24   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فائزه سادات اربابی^{* 1}؛ سوسن صابر²

¹کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی ، واحد تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکزی ، ایران

²استادیار، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن ، ایران

چکیده

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، پیش‌بینی تکانشگری بر اساس سبک‌های دلبستگی و استرس ادراک‌شده در دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر مشهد در سال تحصیلی 98-97 بود. روش : روش پژوهش، توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش عبارت بود از کلیه دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه که حجم نمونه به شیوه نمونه‌گیری چند مرحله‌ای از چهار دبیرستان و براساس پیشنهاد تاپاچنیک و فیدل (2007) با بیش برآورد 230 نفر انتخاب شد. به‌همین‌منظور برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌های ﺳﺒﮏ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ هازان و شیور (1987)، استرس ادراک‌شده (1983) و تکانشگری بارت (1995) استفاده شد. پس از جمع‌آوری اطلاعات نیز، برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آمار توصیفی و روش‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون با نرم افزار SPSS استفاده شد.یافته‌ها: ضریب رگرسیون بین دو متغیر استرس ادراک‌شده و تکانشگری نشان داد که استرس ادراک‌شده به‌صورت مثبت و در سطح معناداری 01/0 تکانشگری را پیش‌بینی می‌کند (01/0 p < ، 336/0=β). همچنین ضرایب رگرسیون بین دو متغیر سبک‌های دلبستگی و تکانشگری نیز نشان داد که از بین سبک‌های دلبستگی، سبک دلبستگی ایمن (01/0 p < ، 222/0-=β) به‌صورت منفی و در سطح 01/0 تکانشگری را پیش‌بینی می‌کند. نتیجه گیری: ﻧﺘﺎﯾﺞاﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ درک ﺑﻬﺘﺮی از ﻋﻮاﻣﻞ ﭘﯿﺶ‌ﺑﯿﻨﯽﮐﻨﻨﺪه تکانشگری را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ و مشخص شد استرس ادراک‌شده و ﺳﺒﮏ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ دو ﭘﯿﺶﺑﯿﻦ ﻣﻬﻢ ﺑﺮای اقدام افراد به تکانشگری ﻣﺤﺴﻮب می‌شوند

کلیدواژه‌ها

تکانشگری؛ سبک‌های دلبستگی؛ استرس ادراک‌شده

مراجع

اختیاری، حامد، بهزادی، آرین، جنتی، علی، مکری، آذرخش. (1383). کدام یک تأثیر منفی بیشتری بر ما می‌گذارد؟ دفعات باخت یا مقادیر آن: بررسی استراتژی تصمیم‌گیری مخاطره‌آمیز به وسیله نسخه‌های متفاوت از آزمون قمار ایووا. تازه‌های علوم شناختی، 6 (3 و 4)، 25-17.

اختیاری، حامد، بهزادی، آرین، مکری، آذرخش. (1382). تأثیر شیوه ارائه انتخاب‌ها در فرآیند کاهش ارزش تعویقی بررسی دو نسخه متفاوت آزمون فارسی در گروه‌های سنی و جنسی از آزمودنی ها. مجله تازه‌های علوم شناختی، سال 5 (4)، 49-27.

اﮐﺒﺮی، ابوالقاسم. (1381). مشکلات نوجوانی و جوانی. تهران: نشر ساوالان.

آزاد، ح. (1374).  آسیب شناسی روانی. تهران: نشر بعثت.

آقا محمدیان، حمید رضا. (1384). بررسی خصوصیات روانی نوجوانان دختر دانش آموز شهرستان مشهد. مجله علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان. 2، 163-143.

خجسته مهر، ر، عباسپور، ذ، کرایی، ا، کوچکی، ر. (1390). نقش دلبستگی اضطرابی و اجتنابی و اسناد بر گذشت همسران: آزمون یک مدل میانجی. فصلنامه تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 2، 72-51.

عبدی، علی، آریا پوران، سعید، اکبری، مریم، رستمی، مریم. (1391). بررسی رابطه استرس ادراک‌شده با سبک‌های مقابله‌ای دانشجویان. نخستین همایش ملی شخصیت و زندگی نوین، سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.

قمری گیوی، حسین، مجرد، آرزو. (1395). پیش‌بینی گرایش به اعتیاد با استفاده از سبک دلبستگی و تکانشگری. مجله سلامت و مراقبت، 18(1)، 27-18.

کافی، موسی (1378). مقایسه نوجوانان دختر و پسر در میزان ناراحتی از انواع استرس‌ها و چگونگی روش‌های رویارویی. مقاله ارائه شده در چهارمین کنگره سراسری استرس. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران.

مقدس زاده، حسین (1395). درمان رفتار تکانشی چیست؟ سایت مدیسین نت.

موسوی، الهام، علی پور، احمد، آگاه هریس، مژگان، زارع، حسین. (1393). تأثیر برنامه جدید لرن (Learn) در کاهش استرس ادراک‌شده و نگرانی دانشجویان. فصلنامه علمی – پژوهشی روان‌شناسی سلامت، 3(2)، 63-48.

Barlow, D.H.; Rapee, R.M. & Reisner, L.C. (2001). Mastering Stress. American Health Publishing Company.

Bashar Poor S. & M. Shafiee (2015). Psychometric Properties of Persian Version of Short Form Scale of Dark Triad Personality Traits in University Students. Research on Psychological Health; 9(1), 1-11. (In Persian)

Berant E, Mikulincer M, Florian V. (2001). Attachment style and mental health: A one-year follow up study of mothers of infants with congenital heart disease. Pers Soc Psychol Bull; 8, 956-68.

Berzonskey MD, Kuk L. (2005). Identity style, psychosocial maturity, and academic performance. Personal Individ Difference;39:235-47.

Bowlby, J. (1969). Attachment and Loss. London: The Hogarth press.

Bowlby, J. (1978). Attachment and loss: sadness and depression. New York: Basic Books.

Bowlby, J. (2006). Attachment theory, Elite psychology and education. Safarzadeh Khoshabi K, Abohamzeh E. (translators). 1st ed. Tehran: Danjeh, 32-135. (Persian)

Brown, L. A., Forman, E. M., Herbert, J. D., Hoffman, K. L., Yuen, E. K., & Goetter, E. M. (2011). A randomized controlled trial of acceptance- based behavior therapy and cognitive therapy for test anxiety: A pilot study. Behavior Modification, 35 (1), 31–53.

Brumariu, L. E., & kerns, K. A. (2008). Mother child attachment and social anxiety symptoms in middle childhood. Journal of Applied T Developmental Psychology, 29, 393-402.

Burnette, J., Davis, D. E., Green, J. D., Worthington, E., & Bradfield, E. (2009). Insecure attachment and depressive symptoms; the mediating role of rumination empathy, and forgiveness. Personality and Individual Differences, 46, 276-280.

Cohen, S. & Williamson, G., (1988). “Preceived stress in a probability of the united states. In: Spacapan S, Oskamp S. (Eds)”. the social psychology of health. Newbury park, California: sage, 31-67.

Dickman, S. J. (1990). Functional and dysfunctional impulsivity, personality and cognitive correlates. Journal of Personality and Sociological Psychology, 58, 95-102.

Erozkan, A., Dogan, U & Adiguzel, A. (2009). Self-efficacy, self-esteem and subjective happiness of teacher candidates at the pedagogical formation certificate program. Journal of Education and Training Studies, 4(8), 72-82.

Gordon KW. (2008). The multidimensionality of peer victimization and patterns of relating in attachment. Ph.D. Dissertation. USA: University of Mississippi: 15-28.

Greenberg MT. (1999). Attachment and psychopathology in childhood. [cited 2016 Apr 14]; Available from: http://psycnet.apa.org/psycinfo/1999-02469-021.

Hazan C, Shaver F. (1987). Romantic Love Conceptualized as an Attachment Process, Journal of Personality and Social Psychology, 52 (3), 511-524.

Het, S.; Ramlow, G.; Wolf, O.T. (2005). A meta-analytic review of the effects of acute cortisol administration on humanmemory. Psychoneuroendocrinology, 30, 771-784.

Hollander, E., & Evers, E. (2001). New developments inimpulsivity. Lancet, 358, 949-950.

Lane, S. D., & Cherek, D. R. (2000). Analysis of risk inadults with a history of high risk behavior. Drug andAlcohol Dependence, 60, 179-187.

Lazarus, R.S. & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping.  New York: Springer.

Lazarus, R.S. (1999). Stress and Emotion.A New Synthesis. New York: Springer.

Linley PA, Joseph S. (2004). Positive change following trauma and adversity: A review. J Trauma Stress; 17, 11-21.

Moore, S., & Leung, C. (2002). Young people’s romantic attachment styles and their associations with well-being. Journal of Adolescence, 25, 243–255.

Priceputu M. (2012). Attachment style-from theory to the integrative intervention in anxious and depressive symptomathology. Procedia Soc Behav Sci. 33, 934-8.

Smeets, T.; Otgaar, H.; Candel, I. & Wolf, O. T. (2008). True or false? Memory is differentially affected by stress-induced cortisol elevations and sympathetic activity at consolidation and retrieval. Psychoneuroendocrinology,  33, 1378-1386.

Thorberg FA, Lyvers M. (2010). Attachment in relation to affect regulation and interpersonal functioning among substance use disorder in patients. Addiction Research and Theory 2010; 18 (4), 464-478.

Tianxin, Mao., Weigang, Pan., Yingying, Zhu., Jian, Yang., Qiaoling, Dong., Guofu, Zhou. (2018). Self-control mediates the relationship between personality trait and impulsivity. Journal : Personality and Individual Differences, 129, 70-75.

Verdejo-Garcia A, Lawrence AJ, Clark L. (2008). Impulsivity as a vulnerability marker for substance-use disorders: Review of findings from high risk research, problem gamblers and genetic association studies. Neuroscience and Biobehavioral Reviews; 32, 777–810.

Vollrath, M. & Torgersen, S. (2000). Personality types and coping. Personality and Individual Differences, 29, 367-378.

Windle, M. &.windle, R. e. (1996). Coping strateges drining motives, and strees fullife events among middle adolescents: associations with emontional and behavioral problem sand academic functioning. journal of abnormal psychology, 105 (4) , 551, 56.