بررسی اثر اندازه میوه و موقعیت آن روی تاج درخت بر ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی، کربوهیدرات و ترکیبات زیست فعال پرتقال تامسون ناول (Citrus sinensis cv. Thomson Navel)

فیزیولوژی محیطی گیاهی

دوره 16، شماره 62، تیر 1400، صفحه 1-17   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/iper.2021.679533

نویسندگان

سمیه رضایی¹؛ جواد فتاحی مقدم^{* 2}؛ پروانه راهداری¹؛ بابک باباخانی¹؛ محمود اسدی¹

¹گروه زیست‌شناسی، فیزیولوژی گیاهی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران.

²مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رامسر، ایران.

چکیده

میوه مرکبات سرشار از ترکیبات زیست‌فعال متعدد و مفیدی شامل ویتامین ث، ترکیبات فنلی، انواع فلاوونوئیدها، کاروتنوئیدها و قندها هستند که ارزش غذایی و آنتی­اکسیدانی بالایی دارند. موقعیت میوه روی تاج پوششی درخت و اندازه میوه تأثیر بسزایی در کیفیت و کمیت این ترکیبات در مرکبات دارد. به­همین منظور این پژوهش با هدف بررسی میزان تأثیر موقعیت میوه روی تاج درخت و اندازه میوه بر خصوصیات مورفوفیزیولوژی و بیوشیمیایی میوه­ پرتقال تامسون ناول (Citrus sinensis cv. Thomson Navel) انجام شد. در آزمایش اول میوه­ها با اندازه­ متوسط و یکنواخت از دو موقعیت داخل و خارج تاج درخت برداشت شدند و در آزمایش دوم میوه­ها پس از برداشت به سه اندازه­ کوچک، متوسط و بزرگ گروه­بندی شدند. سپس وزن، حجم، طول و عرض میوه، رنگ پوست، ضخامت پوست، میزان عصاره، درصد ماده خشک، TA، TSS، TSS/TA، کلروفیل و کاروتنوئید کل، ظرفیت آنتی­اکسیدانی، میزان فنل­کل، ویتامین ث، قند کل و قندهای احیاکننده به­طور جداگانه در پوست و گوشت میوه ارزیابی و هم­چنین ارزیابی حسی نیز انجام شد. نتایج نشان داد که میوه­های برداشت شده از خارج تاج درخت سطح بالاتری را در شاخص­های حجم میوه، ضخامت پوست،TSS/TA ، میزان a*، CCI، ظرفیت آنتی­اکسیدانی پوست و قند کل پوست دارا بودند و در مقابل، میزان TA، L*، C، h° و b* در میوه­های داخل تاج بالاتر بود. هم‌چنین نتایج نشان داد که اندازه میوه بر شاخص­های فیزیکی میوه، میزان CCI و h°، میزان عصاره و درصد ماده خشک تأثیر معنی­داری داشت اما این میوه­ها در صفات کیفی و شیمیایی تفاوت معنی‌داری را نشان ندادند. به‌طورکلی نتایج این پژوهش نشان داد که میوه پرتقال با موقعیت خارج از تاج و اندازه بزرگ افزایش معنی­داری در محتوای عصاره، میزان حجم واقعی، میانگین قطر میوه، عطر، طعم و شیرینی در مقایسه با موقعیت داخل تاج با اندازه کوچک دارد.

کلیدواژه‌ها

پرتقال؛ رنگدانه‌ی پوست؛ ظرفیت آنتی‌اکسیدانی؛ کربوهیدرات؛ موقعیت میوه

مراجع

Anonymous. (2018). Agricultural Statistics, Horticultural Products, Ministry of Agriculture, Deputy Director of Planning and Economics, Center for Information and Communication Technology (In Persian).

Apak, R., Guclu, K., Demirata, B., Ozyurek, M., Celik, S.E., Bektasoglu, B. and Ozyurt, D. (2007). Comparative evaluation of various total antioxidant capacity assays applied to phenolic compounds with the CUPRAC assay. Molecules. 12: 1496-1547.

Awad, M.A., de Jager, A., van der Plas, L.H. and van der Krol, A.R. (2001). Flavonoid and chlorogenic acid changes in skin of ‘Elstar’and ‘Jonagold’apples during development and ripening. Scientia Horticulturae. 90: 69-83.

Barry, G.H. and Castle, W.S. (2004). Soluble solids accumulations in ‘Valencia’ sweet orange as related to rootstock selection and fruit size. Horticulture Science. 129: 594-598.

Boonyakiat, D., Seehanam, P. and Rattanapanone, N. (2012). Effect of fruit size and coating material on quality of tangerine fruit cv. Sai Nam Phueng. Chiang Mai University Journal of Natural Sciences. 11: 213-230.

Bor, J.Y., Chen, H.Y. and Yen G.C. (2006). Evaluation of antioxidant activity and inhibitory effect on nitric oxid production of some common vegetables. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 54: 1680-1686.

Brand-Williams, W., Cuvelier, M.E. and Berset, C. (1995). Use of a free radical method to evaluate antioxidant activity. LWT- Food Science and Technology. 28: 25-30.

Carabante, K.M. and Prinyawiwatkul, W. (2018). Data analyses of a multiple-samples sensory ranking test and its duplicated test: A review. Journal of Sensory Studies. 33(4), e12435.

Ceccarelli, D., Talento, C., Sartori, A., Terlizzi, M., Caboni, E. and Carbone, K. (2016). Comparative characterization of fruit quality, phenols and antioxidant activity of de-pigmented “Ghiaccio” and white flesh peaches. Advances in Horticultural Science. 30: 175-181.

Crisosto, C. H. and Valero, D. (2008). Harvesting and Postharvest Handling of Peaches for the Fresh Market. The Peach: Botany, Production and Uses, CAB International, Wallingford. 575-596.

Cronje, A. (2014). Effect of canopy position on fruit quality and consumer preference for the appearance and taste of pears. MSc thesis. Department of Food Science Faculty of AgriSciences Stellenbosch University.

Cronje, P.J., Barry, G.H. and Huysamer, M. (2011). Fruiting position during development of ‘Nules Clementine’ mandarin affects the concentration of K, Mg and Ca in the flavedo. Scientia horticulturae. 130(4): 829-837.

Cronje, P.J., Barry, G.H. and Huysamer, M. (2013). Canopy position affects pigment expression and accumulation of flavedo carbohydrates of ‘Nules Clementine’mandarin fruit, thereby affecting rind condition. Journal of the American Society for Horticultural Science. 138: 217-224.

Datio, H. and Tominaga, S. (1981). Organic acids and amino acids in the juice of fruit at various locations within the canopies of differently trained Satsuma trees. Journal of Horticulture Science. 50: 143-156.

FAO. (2020). Citrus fruit fresh and processed annual statistics. Commodities and Trade Division, FAO of the UN, Rome.

Gill, P.S., Singh, S.N. and Dhatt, A.S. (2002). Fruit quality of Kinnow mandarin in response to foliar application of K and N fertilizers. Indian Journal of Citricult, 1(2): 150-153.

Harada, T., Kurahashi, W., Yanai, M., Wakasa, Y. and Satoh, T. (2005). Involvement of cell proliferation and cell enlargement in increasing the fruit size of Malus species. Scientia Horticulturae. 105(4): 447-456.

HE, F.L., Fei, W.A. N.G., WEI, Q.P., WANG, X.W. and ZHANG, Q. (2008). Relationships between the distribution of relative canopy light intensity and the peach yield and quality. Agricultural Sciences in China. 7(3): 297-302.

Holland, N., Menezes, H.C. and Lafuente, M.T. (2002). Carbohydrates as related to the heat-induced chilling tolerance and respiratory rate of ‘Fortune’mandarin fruit harvested at different maturity stages. Postharvest Biology and Technology. 25(2): 181-191.

Huff, A. (1984). Sugar regulation of plastid interconversions in epicarp of citrus fruit. Plant Physiology. 76(2): 307-312.

Iglesias, D.J., Cercós, M., Colmenero-Flores, J.M., Naranjo, M.A., Ríos, G., Carrera, E. and Talon, M. (2007). Physiology of citrus fruiting. Brazilian Journal of Plant Physiology. 19(4): 333-362.

Ikpechukwu, C.O., Sims, C.A., Danyluk, M.D., Spann, T.M. and Goodrich, R. M. (2011). Effect of fruit size and huanglongbing disease on orange juice attributes. In Proc. Fla. State. Horticulture Science. 124: 202-206.

Jimenez, C.M., Cuquerella, J., and Martinez-Javaga, J.M. (1981). Determination of a color index for citrus fruit degreening. Proc. Int. Soc. Citricul. 2: 750-753.

Johnson, L.K., Malladi, A. and NeSmith, D.S. (2011). Differences in cell number facilitate fruit size variation in rabbiteye blueberry genotypes. Journal of the American Society for Horticultural Science. 136(1): 10-15.

Khalid, S., Malik, A.U., Saleem, B.A., Khan, A.S., Khalid, M.S. and Amin, M. (2012). Treeage and canopy position affect rind quality, fruit quality and rind nutrient con-tent of ‘Kinnow’ mandarin (Citrus nobilis Lour × Citrus deliciosa Tenora). Scientia Horticulturae. 135: 137–144.

Khan, A.S., Malik, A.U., Pervez, M.A., Saleem, B.A., Rajwana, I.A., Shaheen, T. and Anwar, R. (2009). Foliar application of low-biuret urea and fruit canopy position in the tree influence the leaf nitrogen status and physicochemical characteristics of ‘Kinnow’ mandarin (Citrus reticulata Blanco). Pakistan Journal of Botany. 41: 73-85.

Kumar, A., Avasthe, R.K., Pandey, B., Lepcha, B. and Rahman, H. (2011). Effect of fruit size and orchard location on fruit quality and seed traits of mandarin (Citrus reticulata) in Sikkim Himalayas. Indian Journal of Agricultural Sciences. 81(9): 821.

Lee, S.K. and Kader, A.A. (2000). Preharvest and postharvest factors influencing vitamin Ccontent of horticultural crops. Postharvest Biology and Technology. 20: 207-220.

Lichtenthaler, H.K. (1987). Chlorophylls and carotenoids: Pigments of photosynthetic biomembranes. Methods in Enzymology. 148: 350-382.

Liu, Y., Heying, E. and Tanumihardjo, S.A. (2012). History, global distribution, and nutritional importance of citrus fruits. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety. 11(6): 530-545.

Lu, Z., Fleming, H. P. and McFeeters, R.F. (2002). Effects of fruit size on fresh cucumber composition and the chemical and physical consequences of fermentation. Journal of food science. 67(8): 2934-2939.

Lv, X., Zhao, S., Ning, Z., Zeng, H., Shu, Y., Tao, O. and Liu, Y. (2015). Citrus fruits as a treasure trove of active natural metabolites that potentially provide benefits for human health. Chemistry Central Journal. 9(1): 68-75.

Ma, F. and Cheng, L. (2004). Exposure of the shaded side of apple fruit to full sun leads to up-regulation of both the xanthophyll cycle and the ascorbate–glutathione cycle. Plant Science. 166(6): 1479-1486.

Magwaza, L.S., Opara, U.L., Cronje, P.J., Landahl, S. and Terry, L.A. (2013). Canopy position affects rind biochemical profile of ‘Nules Clementine’mandarin fruit during postharvest storage. Postharvest biology and technology. 86: 300-308.

McCready, R.M., Guggolz, J., Silviera, V. and Ownes, H.S. (1950). Determination of starch and amylase in vegetables, application to peas. Anals Chemistary. 22: 1156-1158.

Miller, G.L. (1959). Modified DNS method for reducing sugars. Anals Chemistary. 31(3): 426-428.

Mohsenin, N.N. (1986). Physical Properties of Plant and Animal Materials. 2nd, Edn. Gordon and Breach Science Publishers 742 Pp. NewYork.

Morales, P., Davies, F.S. and Littell, R.C. (2000). Pruning and skirting affect canopy microclimate, yields, and fruit quality oforlando tangelo. HortScience. 35(1): 30-35.

Olmstead, J.W., Iezzoni, A.F. and Whiting, M.D. (2007). Genotypic differences in sweet cherry fruit size are primarily a function of cell number. Journal of the American Society for Horticultural Science, 132(5): 697-703.

Prakash, A., Rigelhof, F. and Miller, E. (2001). Medallion laboratories analytical progress: Antioxidant activity.Medallion Labs publication. 19(2): 1-4.

Reginato, G.H., de Cortazar, V.G. and Robinson, T.L. (2007). Predicted crop value for nectarines and cling peaches of different harvest season as a function of crop load. HortScience. 42(2): 239-245.

Roberts, S.C. and Steyn, W.J. (2008). Effect of rootstock on red colour of bi-coloured ‘Forelle’ pears. Acta Horticulturae. 800: 625-631.

Roux, S. and Barry, G. (2006). Preharvest manipulation of rind pigments of Citrus spp. MS Thesis, Department of Horticultural Science, Stellenbosch University.

Shiri, M.A., Ghasemnezhad, M., Fattahi Moghaddam, J. and Ebrahimi, R. (2016). Enhancing and maintaining nutritional quality and bioactive compounds of ‘Hayward’ kiwifruit: Comparison the effectiveness of different CaCl₂ spraying times. Journal of Food Processing and Preservation. 40(5): 850-862.

Singleton, VL., Orthofer, R. and Lamuela-Raventos, RS. (1999). Analysis of total phenols and other oxidation substrates and antioxidants by means of Folin-Ciocalteu reagent. Method Enzymol. 299:152-178.

Tsai, H. L., Chang, S.K. and Chang, S.J. (2007). Antioxidant content and free radical scavenging ability of fresh red pummelo [Citrus grandis (L.) Osbeck] juice and freeze-dried products. Journal of agricultural and food chemistry. 55(8): 2867-2872.

Usenik, V., Stampar, F., Petkovsek, M. M. and Kastelec, D. (2015). The effect of fruit size and fruit colour on chemical composition in ‘Kordia’sweet cherry (Prunus avium L.). Journal of Food Composition and Analysis. 38: 121-130.

Verreynne, J. S., Rabe, E. and Theron, K.I. (2004). Effect of bearing position on fruit quality of mandarin types. South African Journal of Plant and Soil. 21(1): 1-7.

Wetzstein, H. and Ravid, N. (2008). Floral initiation and development in pomegranate. In HortScience. 43: 1140-1140.

Yakushiji, H., Morinaga, K. and Nonami, H. (1998). Sugar accumulation and partitioningin Satsuma mandarin tree tissues and fruit in response to drought stress. Journalof the American Society for Horticultural Science, 123: 719-726.