میزان تجمع زیستی نیکل و وانادیوم در بافت‌های کبد و قلب تاس‌ماهی ایرانی (Acipenser persicus) در سواحل جنوبی دریای خزر

نشریه فن آوریهای نوین در توسعه آبزی پروری

دوره 7، شماره 3 - شماره پیاپی 27، آذر 1392، صفحه 19-27   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

چکیده
در سال­های اخیر، دریای خزر در معرض آلودگی نفتی شدید ناشی از استخراج و حمل نفت قرار گرفته است. این تحقیق به­منظور تعیین میزان قابلیت تجمع زیستی فلزات نیکل و وانادیوم به­عنوان شاخص آلودگی نفتی در بافت­های کبد و قلب تاس‌ماهی ایرانی (Acipenser persicus) صورت گرفت. به­همین منظور، مطالعه روی 27 نمونه از این گونه در سواحل جنوبی دریای خزر درسال 1390 انجام پذیرفت. نمونه­های مزبور توسط سازمان شیلات از سواحل جنوبی دریای خزر صید و به دو کارگاه شهید بهشتی در استان گیلان و شهید مرجانی در استان گلستان انتقال یافت. مقادیر فلزات با استفاده از دستگاه جذب اتمی مدل (670-AA، Shimadzu) تعیین گردید. غلظت نیکل در بافت­های کبد و قلب به­ترتیب 44/0 و 13/0 میکروگرم در گرم وزن خشک و وانادیوم در بافت­های کبد و قلب به‌ترتیب 13/6 و 34/0 میکروگرم در گرم وزن خشک اندازه­گیری شد. مقایسه غلظت نیکل و وانادیوم در بافت­های کبد و قلب نشان داد که میانگین غلظت هر دو فلز در این بافت­ها دارای اختلاف معنی‌داری می­باشند (05/0P<) همچنین روند تجمع فلز وانادیوم و فلز نیکل در بافت­ها به‌ترتیب بصورت کبد>قلب تعیین گردید. نتایج اختلاف معنی­دار بین نیکل و وانادیوم را در کبد و قلب در تاس­ماهی ایرانی نشان داد (05/0P<). غلظت­های فلزات ذکر شده در کبد ناشی از فعالیت­های متابولیکی این بافت است. همچنین غلظت­های پایین­تر در قلب می­تواند ناشی از فعالیت پمپاژ خون باشد. غلظت وانادیوم نسبت به نیکل در بافت­های مختلف نمونه مورد مطالعه در این تحقیق بالا بوده و احتمالاً آلودگی نفتی در دریای خزر به‌عنوان یک منشا مهم برای این دو فلز می­باشد.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: فلزات سنگین؛ تاس‌ماهی ایرانی؛ دریای خزر؛ آلودگی نفتی

مراجع