تأثیرپذیری اشعار مولانا، سعدی و حافظ از قرآن کریم با تأکید بر مفهوم صبر اجتماعی

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 12، دوره 12، شماره 47، مهر 1400، صفحه 305-326   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qsf.2021.679715

نویسندگان

شهریار شادی گو^{* 1}؛ فریبا پروانه²؛ سمیه رحمانی³

¹استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

²مربی گروه آموزش علوم اجتماعی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

³کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

چکیده

مفاهیم اجتماعی قرآن کریم به عنوان مهم‌ترین کتاب دینی مسلمانان در حوزه‌های مختلف دانش بشری به ویژه ادبیات فارسی و جامعه شناسی اغلب مورد غفلت قرار گرفته است. از جمله موضوعات طرح شده در این کتاب آسمانی مفهوم صبر اجتماعی و مؤلفه‌های آن است که به عنوان مؤثرترین راهکار برون‌رفت از سختی‌ها پیشنهاد شده است. سختی‌های زندگی بی‌حکمت نیست و پشت مشکلات و سختی‌های زندگی حکمت الهی نهفته است که شاید بر ما پوشیده باشد. آدمی در طول زندگی اجتماعی با مشکلات و سختی‌های بسیاری مواجه می‌شود، عبور از آن‌ها چالشی بس بزرگ در پیش‌ روی بشر است. تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و با روش کتابخانه‌ای صورت گرفته است. این پژوهش با بکارگیری و استفاده از آیات قرآنی و کتاب‌های مختلف درباره سختی و آسانی زندگی به بررسی تأثیرپذیری اشعار مولانا، سعدی و حافظ از قرآن کریم با تأکید بر مفهوم صبر اجتماعی در آیه‌های 5 و 6 سوره‌ مبارکه‌ شرح، ﴿فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا(5) إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا﴾ می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

شعر؛ ابتلا؛ زندگی اجتماعی؛ صبر اجتماعی؛ توکل

مراجع

 

کتابنامه

قرآن کریم.

حافظ، شمس‌الدین محمّد. 1368ش، دیوان، تصحیح خلیل خطیب رهبر، تهران: انتشارات صفی‌علی‌ شاه.

سبحانی، آیت‌اله جعفر. 1388ش، رمز پیروزی مردان بزرگ، قم: انتشارات جوان.

سعدی، مصلح‌الدین. 1368ش، دیوان شعر به تصحیح جعفر شعار، تهران: انتشارات قطره.

سعدی، مصلح الدین. 1372ش، کلیات سعدی، به تصحیح محمدعلی فروغی، تهران: انتشارات چاپخانه علمی.

عبادیان، محمود. 1372ش، تکوین غزل و نقش سعدی، تهران: انتشارات هوش و ابتکار.

علیکرمی، علی. 1387ش، در شاه راه موفقیت لاک‌پشت نباشید، تهران: انتشارات ملینا.

قریشی، سیدعلی‌اکبر. 1377ش، تفسیر احسن الحدیث، تهران: نشر بنیاد بعثت.

موسوی‌نسب، سیدجعفر. 1385ش، ابتلاء و آزمایش انسان در قرآن، تهران: انتشارات ارجمند.

معین، محمد. 1387ش، فرهنگ فارسی معین، تهران: انتشارات فرهنگ‌نما.

مکارم شیرازی، ناصر. 1372ش، تفسیر نمونه، تهران: انتشارات دار الکتب الإسلامیه.

مولوی رومی، جلال‌الدین محمد. 1381ش، مثنوی شریف، تهران: سازمان انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

مطهری، مرتضی. 1373ش، آشنایی با قرآن، تهران: انتشارات صدرا.

نراقی، حسن. 1381ش، جامعه‌شناسی خودمانی، تهران: انتشارات امیرکبیر.

نراقی، محمد­مهدی. 1422ق، جامع السعادات، جلد سوم، بیروت: اعلمی.

 

مقالات

براتیه، زهرا و ابراهیمی، قربانعلی. 1399ش، «بازتاب قرآن و حدیث در اشعار شیخ نجم الدین رازی»، فصلنامه مطالعات قرآنی، سال یازدهم، ش41، صص165-178.

چوبینه، علی و همکاران. 1399ش، «نسیم وحی در دیوان بلند اقبال»، فصلنامه مطالعات قرآنی، سال یازدهم، ش41، صص145-163.