طراحی نقشه‌شناختی فازی سناریو محور شاخص‌های زیست محیطی مدل تعالی عملکرد (مورد مطالعه: صنایع فولاد استان یزد)

پژوهش های مدیریت راهبردی

مقاله 1، دوره 26، شماره 78، آذر 1399، صفحه 13-36   

نوع مقاله: علمی _ پژوهشی

نویسندگان

امید گلشن تفتی¹؛ سیدحیدر میرفخرالدینی^{* 2}؛ داوود عندلیب اردکانی³؛ حبیب زارع احمدآبادی³

¹دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

²دانشیار مدیریت صنعتی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

³استادیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

فعالیت­های اقتصادی از منابع طبیعی استفاده می­کنند و به آن­ها وابستگی دارند و ماهیت فرآیند آن­ها به‌گونه­ای است که به‌طور بالقوه محیط­زیست را آلوده می­کنند، بنابراین باید شیوه­های ارزیابی عملکرد زیست­محیطی در صنایع مختلف اعم از صنایع فولاد، بازنگری گردند. هدف این مطالعه شناسایی شاخص­های زیست­محیطی مدل تعالی ­عملکرد صنایع فولاد یزد و طراحی روابط بین آن­ها از طریق نقشه­شناختی فازی است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از جهت نوع و جمع‌آوری داده­ها توصیفی–پیمایشی است. در ابتدا با رویکرد فراترکیب، 40 مقاله به‌عنوان نمونه بررسی و به‌منظور شناسایی شاخص­های تکمیلی با فعالان زیست­محیطی در صنعت فولاد مصاحبه شد که 269 شاخص زیست­محیطی، 36 مفهوم و 9 مقوله مدل تعالی­ عملکرد شناسایی گردید. جهت گردآوری داده­ها و بررسی ارتباط مفاهیم زیست­محیطی، خبرگان صنعتی و دانشگاهی پرسشنامه­ها را تکمیل نموده­اند و با تکنیک نقشه­شناختی ­فازی و نرم­افزارهای FCMapper و Pajek اقدام به طراحی مدل ارتباط­دهنده بین عوامل و سناریوسازی پژوهش گردیده است. یافته­های پژوهش از نقشه شناختی فازی طراحی‌شده، 157 ارتباط میان 36 مفهوم را نشان می­دهند که شش سناریو به دو صورت، سناریو رو به عقب و سناریو رو به جلو حاصل‌شده است.

کلیدواژه‌ها

مدل ‌تعالی عملکرد؛ فراترکیب؛ صنایع فولاد؛ نقشه‌شناختی ‌فازی؛ سناریوسازی

مراجع

آدمی، نینا (1395). بررسی عوامل مؤثر بر نوآوری و کارآفرینی شرکتی با مدل تعالی عملکرد  EFQM در شرکت های تعاونی شهرستان ارومیه، پایان نامه منتشرشده کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی ارومیه، آذربایجان غربی. 

آقارفیعی، علی (1383). ارزیابی عملکرد شرکت سهامی بیمه ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه مازندران، دانشکده علوم اجتماعی.  

الفت، لعیا، امیری، مقصود، رئیسی وانانی، ایمان و اسماعیل زاده، منصور (1398). شناسایی و مقوله بندی فعالیت های مرتبط با توسعه تأمین کننده در صنعت خودرو، 9 (3) ،59-54 .

امین، فرشته و اصغری زاده، عزت اله (1385). ارزیابی عملکرد کیفیتی شرکت های قطعه ساز ایران خودرو بر اساس مدل EFQM با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی، هفتمین کنفرانس بین المللی مدیران کیفیت، تهران

جعفرنژاد، احمد و محمودی، محمدرضا (1393). زنجیره تأمین پایدار. تهران: انتشارات موسسه کتاب مهربان نشر.  

جولازاده، محمدحسن (1389). اهمیت و نقش صنایع فولاد در توسعه کشور، سمپوزیوم فولاد، اصفهان، انجمن آهن و فولاد ایران.

خالقی، امیرحسین و حاج کریمی، عباسعلی (1390). بومی سازی نظام وزندهی مدل تعالی سازمانی بنیاد کیفیت اروپا در شرکت های تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، پژوهش نامه مدیریت تحول، (5) 3 ،44-67 

 رضائی پندری، عباس، آذر، عادل، تقوی، اله وردی و مقبل باعرض، عباس (1393). ارائه مدل ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین خدمات با رویکرد نگاشت شناختی فازی (مورد مطالعه: صنعت بیمه). چشم انداز مدیریت صنعتی،(4) 4 ،93-75 

 زنجیرچی، سید محمود، اسدیان اردکانی، فائزه، عزیزی، فاطمه، مروج، سمیه (1392). ارائه چارچوب ارزیابی سبز بودن صنایع تولیدی بر اساس عملکرد محیطی و رویکرد فازی (مطالعه موردی: صنایع کاشی، فولاد و نساجی استان یزد). محیط شناسی، (9) 1 ،39-52 

صفری، حسین، مرادی مقدم، محسن و عبادی ضیائی، علی (1395). جایگاه استانداردهای بین المللی ایزو در مدل تعالی سازمانی EFQM .تهران: انتشارات مهربان. 

محمدرضایی، شهریار (1384). معرفی الگویی برای ارزیابی عملکرد زیست محیطی، دومین کنفراس ملی مدیریت عملکرد، تهران، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.

نیک شاپوری، مهدی، عباس نژاد، طیبه واحمدی کهنعلی، رضا (1397 .(تحلیل روابط علّی بین شاخص های بهره وری سبز با رویکرد نگاشت شناختی فازی. چشم انداز مدیریت صنعتی. 8( 4) ،119-97

 

   Aydin, S., Kahraman, C & Kaya, İ (2012). A new fuzzy multicriteria decision making approach: An application for European Quality Award assessment. Knowledge-Based Systems, 32, 37-46. 

Chaabane, A., Ramudhin, A & Paquet, M (2012). Design of sustainable supply chains under the  emission trading scheme. International journal of production economics, 135(1), 37-49.

Dangelico, R. M & Pujari, D (2010). Mainstreaming green product innovation: Why and how companies integrate environmental sustainability. Journal of business ethics, 95(3), 471-486

Diabat, A & Govindan, K (2011). An analysis of the drivers affecting the implementation of green supply chain management. Resources, conservation and recycling, 55(6), 659-667

Govindan, K., Khodaverdi, R & Jafarian, A (2013). A fuzzy multi criteria approach for measuring sustainability performance of a supplier based on triple bottom line approach. Journal of Cleaner production, 47, 345-354.

   Green, K. W., Zelbst, P. J., Meacham, J & Bhadauria, V. S (2012). Green supply chain management  practices: impact on performance. Supply Chain Management: An International Journal

Horbach, J., Rammer, C & Rennings, K (2012). Determinants of ecoinnovations by type of environmental impact—The role of regulatory push/pull,  technology push and market pull. Ecological economics, 78, 112-122

Ip, W. H., S. L. Chan & C. Y. Lam (2011). Modeling supply chain  performance and stability. Industrial Management & Data Systems

Kanji, G. K (2002). Performance measurement system. Total Quality Management, 13(5), 715-728

Kosko, B (1988). Hidden patterns in combined and adaptive knowledge networks. International Journal of Approximate Reasoning 2, no. 4: 377-393

Kusi-Sarpong, S., Gupta, H & Sarkis, J (2019). A supply chain sustainability innovation framework and evaluation methodology. International Journal of Production Research, 57(7), 1990-2008

Langroudi, M. Z. A., Jandaghi, G & Mustafa, A. B (2008). Validity examination of EFQM's Results by DEA Models. Revista de Métodos Cuantitativos para la Economía y la Empresa, 5, 17-28

Li, Yongbo & K. Mathiyazhagan (2018). Application of DEMATEL approach to identify the   in the auto components manufacturing sector. Journal of cleaner production
172:  2931-2941 influential indicators towards sustainable supply chain adoption 

Luthra, S., Govindan, K., Kannan, D., Mangla, S. K & Garg, C. P (2017). An  integrated framework for sustainable supplier selection and evaluation in supply chains. Journal of Cleaner Production, 140, 1686-1698

Porter, Les & Steve Tanner, eds (2012). Assessing business excellence Routledge

Refaie Shirpak, K. H., S. Guruge & M. Chinichian (2010). Meta-synthesis of qualitative research in health sciences. Iranian Journal of Epidemiology 6, no. 1, 51-57

 Sandelowski, M & Barroso, J (2006). Handbook for synthesizing qualitative research. springer publishing company

Uygun, Ö & Dede, A (2016). Performance evaluation of green supply chain management using integrated fuzzy multi-criteria decision making techniques. Computers & Industrial Engineering, 102, 502-511

Winter, S & Lasch, R (2016). Environmental and social criteria in supplier evaluation–Lessons from the fashion and apparel industry. Journal of Cleaner Production, 139, 175-190

Wu, C & Barnes, D (2016). An integrated model for green partner selection and supply chain construction. Journal of Cleaner Production, 112, 2114-2132