تحلیلی بر نقش گردشگران خلاق فرهنگی در جذب گردشگران (مطالعه موردی؛ شهر اصفهان)

جغرافیا و مطالعات محیطی

دوره 10، شماره 37، اردیبهشت 1400، صفحه 61-78   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید علی موسوی^{* 1}؛ حسن بیک محمدی²؛ حسین صرامی³

¹دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

²دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

³استادیار، گروه جغرافیا دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

اطلاعات و داده‌های مورد نیاز تحقیق با استفاده از روش‌های اسنادی و میدانی جمع آوری شده است. جامعه آماری شامل گردشگران خلاق فرهنگی شهر اصفهان می‌باشند که با استفاده از فرمول برآورد نمونه کوکران تعداد و حجم نمونه افراد مورد مطالعه برابر با 385 نفر تعیین گردیده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزارهای Excel، SPSS و آزمون‌های آماری خی دو یا کای اسکوار، تک متغیره، اسپیرمن و همچنین جهت تعیین استراتژی‌ها و راهکارهای توسعه گردشگری خلاق فرهنگی از مدل SWOT استفاده شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که ویژگی‌ها و غنای آثار تاریخی؛ فرهنگی؛ اجتماعی؛ علمی؛ صنایع دستی؛ هنری طبیعی و ... از جاذبه‌های گردشگری شهر اصفهان به شمار می‌روند به طوری که گردشگری خلاق فرهنگی بر جذب گردشگران این شهر پرآوازه تأثیر بسیار زیادی دارد. اما دافعه‌ها و عدم امکانات مرتبط با صنعت گردشگری خلاق فرهنگی شهر اصفهان نیز موجب کاهش و عدم افزایش ورود گردشگران می‌شود که در کل ضعف امکانات زیربنایی توسعه نیافتگی گردشگری فرهنگی را در پی دارد. با بهره‌گیری از مدل (SWOT) نتایج نشان داد که شهر اصفهان با مجموع 20 نقطه قوت و فرصت به ترتیب با امتیاز وزنی 33/3 و 41/3، به عنوان مزیت‌ها، پتانسیل‌های فراوانی برای توسعه گردشگری خلاق فرهنگی دارد، ولی در عین حال 18 نقطه ضعف و تهدید فراروی این گردشگری خلاق فرهنگی شهر اصفهان به ترتیب با امتیاز وزنی 86/3 و 21/3 به عنوان محدودیت‌ها نشان می‌دهد که با چالش‌ها و مشکلاتی هم مواجه است.

کلیدواژه‌ها

گردشگری؛ گردشگران خلاق فرهنگی؛ شهر اصفهان؛ مدل SWOT

مراجع

بابائی همتی، روشن (1393): گردشگری خلاق، انتشارات جوانان موفق، چاپ اول، رشت.

بیک محمدی، حسن(1386): اصفهان و گردشگری، انتشارات سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، اصفهان.

پاپلی یزدی، محمد حسین و مهدی سقایی(1385): گردشگری(ماهیت و مفاهیم)، چاپ اول، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.

حافظ نیا، محمد رضا(1381): مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات سمت، تهران.

رامشت، محمد حسین(1384): طرح ایجاد زمینه‌های مطلوب برای توریسم فرهنگی در اصفهان، مجموعه مقالات برگزیده سمینار اصفهان و جاذبه‌های ایرانگردی، انتشارات روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان، اصفهان.

سپهرنیا، آذر(1394): نگرش خلاق به صنعت گردشگری در ارتقا سرمایه فرهنگی در ایران، فصل نامه علمی، پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، شماره چهارم، تهران.

شهابیان، پویان(1390): بررسی نقش و اثرات گردشگری شهری در توسعه پایدار شهر؛ با تأکید بر ادراک ساکنان، مجله آرمان شهر، شماره 7، تهران.

فردوسی، سجاد و محبوبه جلالی و پری شکری فیروزجاه (1396): شاخص‌های فرهنگی مؤثر در خلاقیت شهری (مطالعه موردی: شهر سمنان)؛ مجله راهبرد اجتماعی و فرهنگی؛ سال ششم، شماره 22، تهران.

قهرمانی، مریم (1391): توسعه گردشگری پایدار روستایی و جایگاه بافت­های با ارزش روستا (مطالعه موردی: روستای سیمین شهر همدان)، فصلنامه فضای گردشگری، سال اول، شماره 2، تهران.

کشاورز، حمید، جباری فر، سید ابراهیم و کبری حسین پور (1391): بررسی عوامل اجتماعی، فرهنگی و زیرساخت­های موثر بر توسعه گردشگری دندانپزشکی در شهر اصفهان، مجله دانشکده دندانپزشکی اصفهان، ویژه نامه پژوهش­های نوین در علوم دندانپزشکی،  دوره 8، شماره 7، اصفهان.

مهرابی بشرآبادی، حسین، جلالی اسفندآبادی، سید عبدالمجید، شکیبایی، علیرضا و ابراهیم جاودان(1389): بررسی نقش گردشگری در اقتصاد استان کرمان و توسعه کالبدی شهرستان­های آن، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 26، تهران.

هادیانی، زهره، احد نژاد، محسن، کاظمی زاد، شمس اله و حکیمه قنبری(1391): برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری براساس تحلیل SWOT (مطالعه موردی: شهر شیراز)، جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال 23، شماره 3، تهران.

هانگر، جی. دیوید هانکر و تامس ویلن(1381): مبانی مدیریت استراتژیک، ترجمه سید محمد اعرابی و داوود ایزدی، انتشارات دفتر پژوهش­های فرهنگی؛ تهران.

Aksit Asik, Nuran (2014): Creative Tourism, The Journal of International Social Research; Vol: 7, Issue; 31.

Babaee Rashan,Hemmati & Bijan Abbasi(2013): Creative Tourism Entrepreneurship In Rasht,Advances In Environmental Biology,7(8):2006-2012,2013 ISSN 1995-0756

Cecchini, Simone and Talat Shaha (2016). Information and Communication Technology as a Tool for Empowerment, World Bank Empowerment Source Book: Tools and Practice.

Holden, M. 2006, “Wellness Tourism: Market Analysis of A Special Health Tourism Segment and Implications for the Hotel Industry”, Journal of Vacation Marketing, Vol. 7, No. 1, 15-35.

Oliver Frey (2009) creativity of places as a re source for cultural tourism, Enhancing the city .urban and landscape perspectives 6, DOL 10, 1007/ 978-90- 481- 2419- -7 [c] Springer science, Business media B.r.

Richard ,Greg(2010) Creative tourism: Development,trends and opportunities ,Tilburg university