مقایسه اثربخشی درمان پذیرش و تعهد و شفقت درمانی بر مولفه‌های بهزیستی روانی (هیجانی، روانشناختی و اجتماعی)

روانشناسی اجتماعی

مقاله 10، دوره 8، شماره 57، اسفند 1399، صفحه 115-125   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی‌اکبر غیبی¹؛ بیوک تاجری^{* 2}؛ شیرین کوشکی³؛ ناصر صبحی قراملکی⁴

¹دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت، گروه روانشناسی، واحد دبی، دانشگاه آزاد اسلامی، دبی، امارات

²استادیار، گروه روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

³دانشیار، گروه روانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

⁴دانشیار، گروه روانشناسی ورزش، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان پذیرش و تعهد و شفقت درمانی بر مولفه‌های بهزیستی روانی انجام شد. این مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش بیماران مرد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس عضو انجمن مالتیپل اسکلروزیس شهر تهران در سال 1398 بودند. نمونه پژوهش 45 نفر بود که پس از بررسی ملاک‌های ورود به مطالعه با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با روش تصادفی ساده در سه گروه مساوی جایگزین شدند. گروه‌های آزمایش به‌ترتیب 8 جلسه 75 دقیقه‌ای (هفته‌ای یک جلسه) با روش‌های درمان پذیرش و تعهد و شفقت درمانی آموزش دیدند و گروه کنترل در لیست انتظار برای آموزش قرار گرفت. داده‌ها با کمک پرسشنامه بهزیستی روانی جمع‌آوری و با روش‌های تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار SPSS نسخه 19 تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که هر دو روش درمان باعث افزایش بهزیستی هیجانی، روانشناختی و اجتماعی در مبتلایان به مالتیپل اسکلروزیس شدند (05/0p <) و بین دو روش در بهبود بهزیستی هیجانی، روانشناختی و اجتماعی آنان تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0P>). نتایج نشان‌دهنده اثربخشی هر دو روش در افزایش مولفه‌های بهزیستی روانی و عدم تفاوت معنادار بین آنها بود. بنابراین، استفاده از هر دو روش به درمانگران و متخصصان سلامت برای بهبود بهزیستی روانی توصیه می‌شود.
یافته‌ها نشان داد که هر دو روش درمان باعث افزایش بهزیستی هیجانی، روانشناختی و اجتماعی در مبتلایان به مالتیپل اسکلروزیس شدند (05/0p <) و بین دو روش در بهبود بهزیستی هیجانی، روانشناختی و اجتماعی آنان تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0P>). نتایج نشان‌دهنده اثربخشی هر دو روش در افزایش مولفه‌های بهزیستی روانی و عدم تفاوت معنادار بین آنها بود. بنابراین، استفاده از هر دو روش به درمانگران و متخصصان سلامت برای بهبود بهزیستی روانی توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

درمان پذیرش و تعهد# شفقت درمانی# بهزیستی هیجانی#بهزیستی روانشناختی# بهزیستی اجتماعی

مراجع

حسن‌زاده، منیره؛ اکبری، بهمن و ابوالقاسمی، عباس. (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهزیستی روانشناختی و عملکرد جنسی زنان با سابقه ناباروری. مجله مراقبت پرستاری و مامایی ابن‌سینا، 27(4)، 259-250. ##

سیادت، سیدمرتضی؛ خواجوند خوشلی، افسانه و اکبری، حمزه. (1398). اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر بهزیستی روانشناختی و نگرش معنوی در مادران دارای فرزند اوتیسم. نشریه پژوهش توانبخشی در پرستاری، 5(4)، 64-58. ##

سیادت، سیدمرتضی؛ خواجوند خوشلی، افسانه و اکبری، حمزه. (1398). اثربخشی طرحواره درمانی بر بهزیستی روانی (هیجانی، روانشناختی و اجتماعی) مادران دارای فرزند اوتیسم شهرستان گرگان. مجله روانشناسی اجتماعی، 13(51)، 78-69. ##

طاهرکرمی، ژیلا؛ حسینی، امید و دشت‌بزرگی، زهرا. (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت خود بر تاب‌آوری، خودگسستگی، امید به زندگی و بهزیستی روانشناختی زنان در حال یائسگی. نشریه سلامت اجتماعی، 5(3)، 197-189. ##

فرخزادیان، علی‌اصغر و میردریکوند، فضل‌الله. (1396). اثربخشی درمان متمرکز بر خودشفقتی بر افزایش بهزیستی روانشناختی و کاهش افسردگی در سالمندان. مجله روانشناسی پیری، 3(4)، 302-293. ##

کاظمی، امیرپاشا؛ احدی، حسن و نجات، حمید. (1399). اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر احساس تنهایی، رفتارهای خودمراقبتی و قند خود در بیماران مبتلا به دیابت. نشریه پژوهش توانبخشی در پرستاری، 6(3)، 49-42. ##

مرادزاده، فریبا و پیرخائفی، علیرضا. (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر رضایت زناشویی و انعطاف‌پذیری شناختی کارکنان متأهل اداره بهزیستی. نشریه روان پرستاری، 5(6)، 7-1. ##

مقدم، نصیره؛ امرایی، راضیه؛ اسدی، فاطمه و امانی، امید. (1397). تاثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر امید به زندگی و بهزیستی روانشناختی زنان مبتلا به سرطان پستان تحت شیمی درمانی. نشریه روان پرستاری، 6(5)، 8-1. ##

 

Afshani, S. A., Abooei, A., & Abdoli, A. M. (2019). Self-compassion training and psychological well-being of infertile female. International Journal of Reproductive Biomedicine, 17(10), 757062. ##

Bluth, K., & Blanton, P. W. (2015). The influence of self-compassion on emotional well-being among early and older adolescent males and females. The Journal of Positive Psychology, 10(3), 219-230. ##

Busfield, J. (2012). Challenging claims that mental illness has been increasing and mental wellbeing declining. Social Science & Medicine, 75(3), 581-588.

Cope, S. R., Poole, N., & Agrawal, N. (2017). Treating functional non-epileptic attacks – Should we consider acceptance and commitment therapy? Epilepsy & Behavior, 73, 197-203. ##

Garcia-Campayo, J., Navarro-Gil, M., & Demarzo, M. (2016). Attachment-based compassion therapyTerapia de compasión. Mindfulness & Compassion, 1(2), 68-74. ##

Grodin, J., Clark, J. L., Kolts, R., & Lovejoy, T. I. (2019). Compassion focused therapy for anger: A pilot study of a group intervention for veterans with PTSD. Journal of Contextual Behavioral Science, 13, 27-33. ##

Heintzelman, S. J., & Diener, E. (2019). Subjective well-being, social interpretation, and relationship thriving. Journal of Research in Personality, 78, 93-105. ##

Keyes, C. L. M., & Magyar-Moe, J. L. (2003). The measurement and utility of adult subjective well-being. In S. J. Lopez & C. R. Snyder (Eds.), positive psychological assessment. Washington DC: American Psychological Association. ##

Lack, S., Brown, R., & Kinser, P. A. (2020). An integrative review of yoga and mindfulness-based approaches for children and adolescents with asthma. Journal of Pediatric Nursing, 52, 76-81. ##

Levin, M. E., Krafft, J., & Twohig, M. P. (2020). Examining processes of change in an online acceptance and commitment therapy dismantling trial with distressed college students. Journal of Contextual Behavioral Science, 17, 10-16. ##

Magnani, E., & Zhu, R. (2018). Does kindness lead to happiness? Voluntary activities and subjective well-being. Journal of Behavioral and Experimental Economics, 77, 20-28. ##

O'Neill, L., Latchford, G., McCracken, L. M., & Graham, C. D. (2019). The development of the acceptance and commitment therapy fidelity measure (ACT-FM): A delphi study and field test. Journal of Contextual Behavioral Science, 14, 111-118. ##

Seekis, V., Bradley, G. L., & Duffy, A. L. (2020). Does a Facebook-enhanced Mindful Self-Compassion intervention improve body image? An evaluation study. Body Image, 34, 259-269. ##

Shirvani, S., Fallah, M. H., & SedrPoushan, N. (2019). The study of the effectiveness of compilation parenting education based on ACT and CFT and enriched whit Islamic teachings on first elementary children's self-esteem and self-compassion of their parents. Iranian Journal of Educational Sociology, 2(4), 44-55. ##

Tracey, D., Gray, T., Truong, S., & Ward, K. (2018). Combining acceptance and commitment therapy with adventure therapy to promote psychological wellbeing for children at-risk. Frontiers in Psychology, 9(1565), 1-9. ##

Weiss, M., Razinskas, S., Backmann, J., & Hoegl, M. (2018). Authentic leadership and leaders' mental well-being: An experience sampling study. The Leadership Quarterly, 29(2), 309-321. ##

Wilson, A. C., Mackintosh, K., Power, K., & Chan, S. W. Y. (2019). Effectiveness of self-compassion related therapies: A systematic review and meta-analysis. Mindfulness, 10, 979-795. ##

Wu, X., Gai, X., & Wang, W. (2020). Subjective well-being and academic performance among middle schoolers: A two-wave longitudinal study. Journal of Adolescence, 84, 11-22. ##

Yang, Y., Fletcher, K., Michalak, E. E., & Murray, G. (2020). An investigation of self-compassion and nonattachment to self in people with bipolar disorder. Journal of Affective Disorders, 262, 43-48. ##