بررسی شاخص‌های زیستی شب‌پره مینوز گوجه‌فرنگی، Tuta absoluta Meyrick، روی بوته‌های گوجه‌فرنگی تیمار شده با عناصر غذایی کلسیم و سیلیسیم در شرایط گلخانه‌ای

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 44، اسفند 1398، صفحه 315-329   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

اکبر قاسمی کهریزه^{* 1}؛ سعید خوانچه زر²

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد

²دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه گیاه پزشکی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

چکیده

استفاده بی‌رویه از آفت­کش­های شیمیایی در دهه­های اخیر موجب بروز مشکلاتی در رابطه با محیط زیست، سلامتی انسان، موجودات غیرهدف، آلودگی آب و افزایش مقاومت حشرات شده است. از این رو می‌توان از راهبردهای مختلفی از قبیل استفاده از تغذیه عناصر غذایی جهت مقاومت به آفات استفاده کرد. در تحقیق حاضر شاخص­های زیستی شب­پره مینوز گوجه­فرنگی، Tuta absoluta Meyrick (Lepidoptera: Ghelechiidae)، بر روی بوته­های گوجه­فرنگی رقم فلات تیمار شده با عناصر غذایی کلسیم، سیلیسیم و مخلوط کلسیم+سیلیسیم در شرایط گلخانه­ای مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که در مورد تمامی صفات مورد بررسی به غیر از طول دوره پیش­شفیرگی اختلاف بین تیمارها معنی­دار بود (05/0˂P). مقایسه میانگین­ها نشان داد که کمترین تراکم لارو، شفیره و حشره کامل بر روی تیمار توام کلسیم+سیلیسیم به ترتیب با میانگین 41/0±00/17، 41/0±00/16 و 29/0±50/11 عدد بر بوته مشاهده گردید در حالی که بیشترین تراکم لارو، شفیره و حشره کامل بر روی تیمار شاهد به ترتیب با میانگین 41/0±00/21، 48/0±25/20 و 92/0±00/20 عدد بر بوته مشاهده شد. کمترین و بیشترین طول دوره لاروی به ترتیب بر روی تیمارهای توام کلسیم+سیلیسیم و شاهد با میانگین 29/0±50/13 و 58/0±00/21 روز مشاهده گردید. همچنین کمترین و بیشترین طول دوره شفیرگی به ترتیب بر روی تیمارهای توام کلسیم+سیلسیم و شاهد با میانگین 48/0±75/9 و 63/0±75/12 روز و کمترین و بیشترین طول عمر حشرات کامل به ترتیب بر روی تیمارهای توام کلسیم+سیلسیم و شاهد با میانگین 91/0±00/19 و 82/0±00/38 روز مشاهده شد. کمترین وزن لاروی و شفیرگی بر روی تیمار توام کلسیم+سیلسیم به ترتیب با میانگین 58/0±00/8 و 64/0±50/6 میلی­گرم و بیشترین وزن لاروی و شفیرگی بر روی تیمار شاهد به ترتیب با میانگین 85/0±25/23 و 47/1±00/22 میلی­گرم مشاهده شد. با توجه به نتایج به دست آمده محلول‌پاشی کلسیم و سیلیسیم می‌تواند باعث مهار زیستی شب­پره مینوز گوجه‌فرنگی و کاهش خسارت آن گردد.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: تغذیه گیاهی؛ مقاومت گیاهی؛ مینوز گوجه فرنگی

مراجع