بکارگیری رویکرد ساختاری – تفسیری جهت طراحی مدل عوامل مؤثر بر خشونت خانگی علیه مردان در جوامع شهری (مطالعه موردی: مردان شهر زنجان)

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 5، دوره 10، شماره 37، اسفند 1399، صفحه 121-160   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

منیژه سلیمی¹؛ محمدعلی چیت ساز^{* 2}؛ بتول امین جعفری³

¹دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران.

²استادیار جامعه شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران. (نویسنده مسؤول)

³استادیار جامعه‌شناسی، واحد خمینی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خمینی شهر، ایران.

چکیده

گسترش شهرنشینی و درهم تنیدگی و فشردگی جمعیت دارای پیامدهای گسترده‌ای است که یکی از آنها افزایش خشونت خانوادگی است. در میان انواع خشونت‌های خانگی در جوامع شهری خشونت زنان علیه مردان را می‌توان یک پدیده نوظهور دانست که در گذشته به شکل خاص مورد توجه نبوده است. مطرح کردن این امر به دلیل ریشه‌های مردسالارانه‌ای که در جامعه وجود دارد با تعارضاتی همراه است که سبب شده‌اند این نوع خشونت در جامعه بصورت مسکوت باقی بماند. پژوهش حاضر با هدف بکارگیری رویکرد ساختاری – تفسیری جهت طراحی مدل عوامل مؤثر بر خشونت خانگی علیه مردان در جوامع شهری انجام گرفت. روش این پژوهش، ترکیبی و از نوع طرح متوالی- اکتشافی است. جامعه آماری پژوهش حاضر، صاحبنظران و کارشناسان حوزه خانواده می‌باشد که با استفاده از روش نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند تعداد 25 نفر انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. با استفاده از ISM اقدام به طراحی مدل اولیه شد. بر اساس سطوح تعیین شده و ماتریس دستیابی نهایی و پس از تعیین روابط و سطح متغیرها می‌توان آ‌ن‌ها را به شکل مدلی ترسیم کرد. در پژوهش حاضر عوامل در سه سطح قرار گرفته‌اند. مشکلات معیشتی به عنوان ریشه و علت اصلی در سطح سوم مدل قرار گرفت. نتایج تحلیل Micmac نیز همسو با نتایج مدل ساختاری تفسیری بر اهمیت مشکلات معیشتی به عنوان ریشه خشونت خانگی بود. می‌توان نتیجه گرفت ریشه اصلی خشونت خانگی در مشکلات اقتصادی و معیشتی نهفته است که با حل آن، می‌توان به کاهش خشونت خانگی علیه مردان کمک کرد.
کلید واژه‌ها: خشونت خانگی علیه مردان، مدل ISM، مردان ساکن شهر زنجان

کلیدواژه‌ها

خشونت خانگی علیه مردان؛ مدل ISM؛ مردان ساکن شهر زنجان

مراجع

 

- آذر، عادل . یعقوبی، نورمحمد . همراهی، مهرداد. (1390) . روش تحقیق در مدیریت (با رویکردی به نگارش پایان‌نامه تحصیلی). سیستان وبلوچستان: مرندیز، دانشگاه سیستان و بلوچستان، معاونت پژوهشی.

- اعزازی، شهلا (1380)، جامعه شناسی خانواده، با تاکید بر نقش، ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر، چاپ هفتم، تهران، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.

- آبوت، پاملا و والاس، کلر (1381)، جامعه شناسی زنان، ترجمه منیژه نجم عراقی، تهران: نی.

- خیرخواه‌زاده، احسان، (1390)، مطالعه جامعه‌شناختی تجربه‌زیستی مردان از خشونت خانگی علیه آنان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.

- ریتزر، جورج (1384)، نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، چاپ نهم، تهران، انتشارات علمی.

- سلیمی، علی و داوری، محمد، (1386)، جامعه شناسی کج روی، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.

- صادقی فسایی، سهیلا (1389)، خشونت‌های خانگی و استراتژی‌های زنان در مواجه با آن، شماره 1، صفحه 107

- علی‌مندگاری، ملیحه ، بی‌بی رازقی نصرآباد، حجیه. (1395). بسترهای اقتصادی موثر بر تصمیم گیری زوجین به طلاق؛ مطالعه موردی شهر تهران. پژوهش‌نامه زنان، دوره 7، شماره 17، صفحه 145-117.

- معظمی، شهلا (1383) حمایت از زنان در برابر خشونتهای خانگی ، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال سوم، شماره 13، صفحه 224- 251.

- یعقوبی دوست، محمود، (1391)، بررسی رابطه بین وضعیت محل مسکونی حاشیه نشینان با خشونت خانگی نسبت به فرزندان در شهر اهواز، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی شهری، سال دوم، شماره 5، صفحه 193.

- Kumar, Anant. (2012) . Domestic Violence against Men in India: A Perspective. Journal of Human Behavior in the Social Environment, (22), 290-296.

- Lupri E. Intimate partner violence against men. Ottawa, Ontario: National clearinghouse on family violence; 2004

- Parsons, T and bales, R.F (1966). Family, Socialization and Interaction Process News York: The Free Press, 6th ed.

- Puchert, R. Jungnitz, L Lenz, H.J. Puhe, H. and Walter, W (2004). Violence Against Men: Men s Experiences of Interpersonal Violence in Germany Results of the Pilot Study, Berlin: Federal Ministry for Family Affairs, Senior Citizens Women and Youth.

- S. Thureau, I. Le Blanc-Louvry, C. Gricourt, B. Proust. (2015) . Conjugal violence: A comparison of violence against men by women and women by men . Journal of Legal Medicine, (31), 42-46.

- Srivastava, Jyoti. (2014) . Domestic Violence against Men. International Journal of Science and Research (IJSR). Volume 5 Issue 1. 1193- 1196.

- WHO. World Report on Violence and Health. Geneva: World Health Organization, 2002