بررسی اسطوره دایره در اقاویل مشایخ صوفیه

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 42، اسفند 1399، صفحه 131-148   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

علیرضا علیاری¹؛ سیروس شمیسا^{* 2}؛ عبدالرضا مدرس زاده³

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران.

²استاد گروه زبان و ادبیات فارسی واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول).

³دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران.

چکیده

عشق در اسطوره دایره در گردش است. این جستار، اقاویل مشایخ صوفیه را راهنمای سفر روحانی در گردونه مقدس می­شناساند. از این­رو گفتار مشایخ را به روش توصیفی- تفسیری و تحلیلی (کتابخانه­ای) در اسطوره دایره تبیین کرده و هدف پژوهش را اهمیت‌دهی به اقاویل و بهره­مندی از آن‌ها دانسته که آشکار است آن کلمات مبارک، نقش بسزایی در سیر روحانی در گردونه مقدس دارند. این پژوهش با نگاهی دیگرگونه نسبت به جستارهای پیشین، کلمه مشایخ را نماد پیری می­داند که سالک با نور آن کلمات برآمده از حقیقت محمدیه و ولی اعظم، جان را از صفات تاریک نفس می­­زداید و با مرگ ارادی از سیصد و شصت گونه حجاب نفسانی می­گذرد و به زندگی دوباره دست می­یابد. نتیجه آنکه در قوس صعود نیازمند سالکی است که پیر راه بوده باشد تا به‌سلامت وی را به وصل رساند. سالک سرانجام با فنای فردیت، به جاودانگی و عشق می­رسد.

کلیدواژه‌ها

اقاویل؛ مشایخ صوفیه؛ اسطوره دایره؛ فنا

مراجع