ارزیابی تحقق‌پذیری اصول و معیارهای بازآفرینی پایدار در راستای برنامه‌ریزی و توسعه پایدار بافت‌ تاریخی (مورد پژوهی: بافت تاریخی-مرکزی شهر رشت*)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 2، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 50، فروردین 1400، صفحه 25-42   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

سیده کهربا سیدبرنجی¹؛ منوچهر طبیبیان^{* 2}؛ سیدحسین بحرینی³

¹دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.

²استاد گروه شهرسازی، دانشکده هنرهای زیبا ، دانشگاه تهران، تهران ، ایران.

³استاد گروه شهرسازی، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

بافت‌های تاریخی به عنوان میراث فرهنگی و تجلی زندگی نسل‌های گذشته، هویت و پتانسیل توسعه درونی شهرها می‌باشند. رشد و توسعه فزاینده‌ی شهرها سبب ایجاد مسائل و مشکلات اجتماعی، کالبدی، زیست محیطی و اقتصادی در این بافت‌ها شده است. بهره‌گیری از رویکردهای بازآفرینی با توجه و الزام به اصول توسعه پایدار می‌تواند در ارتقای زیست پدیری شهرها در ابعاد مختلف نقش بسیار اثرگذاری داشته باشد. پژوهش حاضر در نظر دارد به بررسی میزان تحقق اصول و معیارهای بازآفرینی پایدار در بافت مرکزی- تاریخی رشت بپردازد. داده‌های موردنیاز تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و تکمیل پرسشنامه گردآوری شده است. جامعه آماری این پژوهش 400 نفر از شهروندان بافت مرکزی تاریخی رشت می باشند که با استفاده از فرمول کوکران انتخاب گردیده اند. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS و آزمون آماری T تک نمونه‌ای و رگرسیون چندمتغیره بهره‌گرفته‌شده است. نتایج نشان داد که پس از اقدامات بازآفرینی، اصل اجتماع مبنایی شرایط نسبتا مطلوبی در میان اصول و معیارهای بازآفرینی پایدار دارد و اصول جامع‌نگری و فرآیندمحوری به ترتیب پایین‌تر از میانگین مطلوب ارزیابی شده است. همچنین برخی از معیارهای اصول جامع‌نگری و اجتماع مبنایی به صورت تک بعدی در نظر گرفته شده و اصل فرآیند محوری و معیارهای حقوقی قانونی وضعیت مطلوبی ندارد و در راستای دستیابی به توسعه پایدار شهری نبوده است. در پایان مدل تحقق بازآفرینی پایدار با تاکید بر معیارهای حقوقی- قانونی در بافت مذکور ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها

بازآفرینی پایدار؛ توسعه پایدار شهری؛ اصول و معیار؛ بافت تاریخی

مراجع

References

Aeini,M., Ardestani, Z. 2010. Regeneration and People Participation Pyramid, Aa Appraisal Criteria of Brown Field Development Programs (Case Study: The Viewpoint of Regularizing and Supporting of The Construction and Supply of Housing Law to Rehabilitation and Regeneration of Urban Distressed Areas), Hoviatshahr, Quarterly Journal of architecture and urbanism 3(5): 47-58.

Agyeman, J. & Evans, B. 2003. Toward Just Sustainability in Urban Communities: Building Equity Rights with Sustainable Solutions. Annals of the American Academy of Political snd Social Science, 590: 35-53.

Alpopi, C.,Manole, C. 2013. Integrated urban regeneration-solution for cities revitalize, Procedia Economics and Finance, 6(1):178-185

Azizi ,M. 2002.Sustainable Urban Development. Soffeh. Quarterly Journal of architecture and urbanism 11(33): 15-27.

Gunay, Zeynep. 2008. Neoliberal Urbanism and Sustainability of Cultural Heritage. 44th ISOCARP Congress.

Jones, P., Evans. J. 2008. Urban Regeneration in UK. London: Sage Publications. 659 p.

Keshavars, M., & others. 2010. Geological evolution of the concept of reinventing the city as a new approach in urban contexts. Iranian Islamic City Journal, 1:73-92.

Leary, M.E., McCarthy, J. 2013. Companion to Urban Regeneration, New York: Routledge

LUDA Project 2005. Integrating Assessment into Sustainable Urban Regeneration, Key Action for City of Tomorrow & Cultural Heritage, European Union. Available from: http://www.luda-project.net.

McCarthy,J.2007.Partnership,Collaborative planning and Urban Regeneration.UK: Ashgate Publishing. 154 p.

Mehan, A. 2016. Urban Regeneration: A Comprehensive Strategy for Achieving Social Sustainability in Historical Squares. International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Science and Arts, 2:863-867.

Natividade-Jesus, E., Almeida, A., Souda, N. 2019. A Case Study Driven Integrated Methodology to Support Sustainable Urban Regeneration Planning and Management, Sustainability Journals, 11(15), 4129; https://doi.org/10.3390/su11154129.

Ng ,M.K. 2005. Quality of life perceptions and directions for urban regeneration in Hong Kong Social Indicator Research, 71: 441-465.

Okumus, C., Handan, T. 2011. Sustainable Urban Regeneration: The Case of Fevzipasa Neighbourhood, Canakkale Turkey, Enhr Conference: 1-8.

Pendlebury, J. 2005. The Modern Historic City: Evolving Ideas in Mid-20th-century Britain. Journal of Urban Design, 10 (2): 253-273.

Pugh, Cedric D. J.2000.Sustainable cities in developing countries; theory and practice at the millennium. Earthscan, the University of Michigan.237p.

Rasoolimanesh, S. M., Badarulzaman, N., & Jaafar, M. 2012. City Development Strategies (CDS) and Sustainable Urbanization in Developing World . Procedia-Social and Behavioral Sciences, 36: 623-631.

Roberts,P.,Sykes,H. 2000. Urban Regeneration,Handbook, London: Sage Publication.

Rubio, Del Val J. 2011. Urban Rehabilitation in Zaragoza. Recent experience. Retrived 30 march 2013, Publisher Zaragoza Vivienda, Valencia,:1-201.

Sahandi,A.,Shams, M., Soleimani,A. 2020. Analysis of the Role of Urban Regeneration in Sustainable Urban Development (Case Study of Khorram Dareh city). Scientific-Research Quarterly New Attitudes in Human Geography.12(4): 763-774.     

Sahizadeh,M., Izadi, MS .2004. Conservation and development: complementary or conflicting approaches. Abadi, Quarterly Journal of architecture and urbanism.14(43): 12-21.

Salimi, P., Daryabari, J., Seyedalipour,K. 2019. Investigating the reform and regeneration of old textures of district 12 in Tehran emphasizing the regeneration approach. Scientific-Research Quarterly New Attitudes in Human Geography.11(2): 149-161.

Shammai,A., Pourahmad, A. 2005.Urban rehabilitation and renovation: a geographic perspective. University of Tehran Press.392p.

Tallon, A. 2010. Urban Regeneration in the Uk. London: Routledge. 659 p.

Wolframe, M. 2016. Conceptualizing Urban Transformative Capacity: A framework for Research and Policy. Cities, 51: 121-130.

Yousefzadeh,Z.,Nourikermani,A.,Hataminezhad,H.,Hosseinzadeh,M.2020. Investigating the connection and effect of sustainable regeneration dimensions on citizens quality of life –case study district 15 Tehran Scientific-Research Quarterly New Attitudes in Human Geography.12 (3):297-314.