مکان‌یابی محل دفن پسماندهای شهری با استفاده از GIS و AHP (مطالعۀ موردی: شهر ساحلی- صنعتی عسلویه)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 10، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 50، فروردین 1400، صفحه 193-210   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی کاربردی

نویسندگان

محمد غلامی^{* 1}؛ ,ولی اله نظری²؛ منصور رضاعلی³

¹استادیار جغرافیا، دانشگاه پیام نور، ایران

²استادیار گروه مطالعات اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس حکیم فردوسی کرج، ایران

³دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری

چکیده

افزایش جمعیت در نواحی شهری و به دنبال آن افزایش میزان تولید پسماند و مسئله محیط زیست، ضرورت توجه به تعیین مکان‌های مناسب دفن پسماندهای شهری را روز افزون کرده است. بر همین مبنا هدف از انجام این پژوهش، مکان یابی محل‌های مناسب دفن پسماندهای شهر عسلویه می‌باشد. روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی و با رویکرد کاربردی است. در پژوهش حاضر مجموعاً 16 معیار در سه محیط فیزیکو شیمیایی، اقتصادی- اجتماعی و بیولوژیک مورد استفاده قرار گرفته است. به منظور مکان یابی محل دفن پسماند در شهر عسلویه، از نرم افزار ArcGIS جهت استخراج لایه‌های اطلاعاتی و انجام پردازش‌های لازم و از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت وزن دهی به معیارها با بکارگیری نرم افزارExpert Choice استفاده شده است. براساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان پهنه‌های دفن پسماند در محدوده مورد مطالعه را به چهار کلاس طبقه بندی نمود. در این میان پهنه‌های کاملاً مناسب جهت دفن پسماند با مساحت 74/3232 هکتار بالاترین اولویت را جهت دفن پسماند دارا بوده و با داشتن 82/4 درصد مساحت کل محدوده مورد مطالعه در اولویت طرح‌های دفن پسماند قرار می‌گیرند.. تحلیل نتایج یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که پهنه‌های تعیین شده جهت دفن مناسب پسماندهای شهر عسلویه، از لحاظ کاربری بیشتر منطبق بر زمین‌های بایر و مراتع فقیر بوده و حداکثر فاصله را نسبت به مناطق مسکونی، راه‌های ارتباطی، منابع آب زیرزمینی، آبراهه‌ها، مناطق صنعتی و حفاظت گاه‌ها و گسل‌های منطقه دارند.

کلیدواژه‌ها

: مکان یابی؛ پسماند؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ مدل AHP؛ شهر عسلویه

مراجع

References

Abdoli, Mohammad Ali (1993): Municipal Solid Waste Management System and its Control Methods, Tehran Municipality Recycling and Conversion Organization Publications, Tehran, First Edition, 321 p

Ahmad. L, Fayaz Ahmad Bhat, Sabeena Sultan (2015), Municipal Solid Waste Management in Srinagar City, Kashmir, India, International Journal of Innovative Research in Science, Engineering and Technology, Vol. 4, Issue 7, July, 6355-6361

Afzali, Afsaneh, Mir Ghaffari, Noorullah Sufianian, Alireza (2013): Application of GIS and Hierarchical Analysis Process in Finding Municipal Waste Landfill: A Case Study of Najafabad County, Applied Ecology, Second Year, No. 6, Winter, pp. 27-37.

AL-Ansari. N. AA, Al- Hanbali and Sven Knutsson (2012), Locating Solid Waste Landfills in Mafraq City, Jordan, Journal of Advanced Science and Engineering Research 2, 40-51 "(in Persian)"

Arab Ameri Alireza, ramesht Mohammad Hossin (2016): Location of landfills with emphasis on hydro-geomorphological-environmental parameters, Applied Research in Geographical Sciences (Winter), Winter, Volume 16, Number 43, from page 55 to page 80.

Balasoriya. B Balasooriya, M Vithanage, N J Nawarathna, Ken Kawamoto, M Zhang, G B B Herath, M I M Mowjood (2014), Solid Waste Disposal Site Selection for Kandy District, Sri Lanka Integrating GIS and Risk Assessment, International Journal of Scientific and Research Publications, Volume 4, Issue 10, October, 1-6

Bani Asadi, Roghayeh, Ahmadizadeh, Seyed Saeed Reza, Etebari, Behrooz, Qomi Motazeh, Alireza (2013): Determining Suitable Landfills for Municipal Solid Waste in Astara Using AHP Method and Fuzzy Logic, Environment and Development, Year 4, Issue 8, Fall and Winter, from page 41 to 50

Environmental Protection Organization of Iran (2001): Instructions for locating landfills for sanitary engineering of waste. Office of Soil and Water Pollution.

Ebistu. T. A & Minale. A. S (2013), Solid waste dumping site suitability analysis using geographic information system (GIS) and remote sensing for Bahir Dar Town, North Western Ethiopia, African Journal of Environmental Science and Technology, Vol 7, No 11, 976-989.

Gholam Ali Fard, Mehdi, Omidipour, Reza (2014): Locating the solid waste landfill in Ilam city using Boolean procedures and linear weight composition in GIS environment, Volume 24, Number 117, Pages 143-156.

Gholami, Mohammad (2015), Assessing the sustainable development of extractive cities in southern Iran. Assaluyeh City, PhD Thesis in Geography and Urban Planning, Tehran, Payame Noor University Graduate Studies Center, under the guidance of Dr. Reza Mokhtari Malek abadi.

Heydarian, Peyman, Rangzan, Kazem, Maleki, Saeed, Taghizadeh, Ayub, Azizi Qalaati, Sara (2014): Location of municipal waste landfill using Fuzzy-AHP and Fuzzy-TOPSIS models in GIS environment: A case study of Pakdasht city, Tehran province, Journal of Health and Development: Spring, Volume 3, Number 1; pp. 1-13.

Mahtabi Oghani, Marzieh, Najafi, Akbar, Yonesi, Habib Alah (2013), Comparison of Hierarchical Analysis Process and TOPSIS Methods in Locating Municipal Waste Landfills (Case Study: Selecting Karaj Municipal Waste Landfills), Quarterly Journal of Health and Environment, Volume 6, Number 3, Pages 341-352.

Mirabadi, Mostafa, Abdi Ghale, Hosein Ali (2017), Locating Buchan Landfill Using Boolean Logic and Hierarchical Model (AHP), Quarterly Journal of Environmental Science and Technology, Volume 19, Number 1, Spring, pp. 149-168.

Mohammad Zand Moghaddam (2017), Investigating the Location of Crisis Management Bases in District 11 of Tehran Municipality, Scientific-Research Quarterly of New Attitudes in Human Geography - Year 10, Issue 4, Fall 79, pp. 295-314.

Nas B, Cay T, Iscan F, Berktay A.(2010), Selection of MSW landfill site for Konya, Turkey using GIS and multi-criteria evaluation, Environ Monit Assess. 2010 Jan; 160(1-4):491-500. doi: 10.1007/s10661-008-0713-8.

Nasiri, Behroz, Yar Moradi, Zahra, Abbas Nejad, Javad (2017): Location of landfill in Mako city by fuzzy and Boolean method, Journal of Spatial Planning, Year 7 / Serial Number 24 / Summer, pp. 87-98

Nikzad, Vahid, Amiri, Mohammad Javad, Ma'rab, Yaser, Foroughi, Negar (2017), Landfill Location Using Fuzzy Logic in GIS and Fuzzy Network Process Analysis Model (FANP) (Case Study: Aliabad County), Geography and Environmental Hazards Spring No. 21, pp. 67-87

Paul.S(2012) , Location allocation for urban waste disposal site using multi-criteria , analysis: A study on Nabadwip Municipality, West Bengal, IndiaInternational Journal of Geomatics & Geosciences;2012, Vol. 3 Issue 1, p74

SenthilS. Vadivel and J. Murugesan (2012), Optimum Location of Dust Bins Using Geo-Spatial Technology: A Case Study of Kumbakonam Town, Tamil Nadu, India, Advances in Applied Science Research, 2012, 3 (5):2997-3003

Seydaei, Seyed Eskandar, Hoseinzadeh Sorshjanin, Nasim (2017), Optimal Location of Waste Landfill Using Geographic Information System (GIS) and Hierarchical Analysis Process (AHP) (Case Study: Miankuh Section of Ardal County), Volume 4, Number 2, Summer, pp. 157-174

Sadidi, Javad, Heydarian, Peyman, Azizi ghalati, Sara, and aghide, Mohammad (2017), ELECTRE-FAHP Combined Method for Assessing Land Suitability with Waste Landfill Location Approach in Ahvaz, Geography and Environmental Planning Volume 28 Spring No. 1 (65), pp. 99-112

Tabatabaei, Javad, Aqsaei, Helen (2016), Locating the optimal location of construction waste disposal using linear weight combination method, a case study of Isfahan, Journal of Health System Research, Volume 12, Number 3, pp. 307-314

Yaghmaeian Kamyar (2003): Material Analysis, Journal of Waste Management, No. 1, pp. 4-9.