تحلیل مولفه زیبایی شناسی در منظر شهری با تاکید بر کیفیت بلند مرتبه‌ها (نمونه موردی:بلوار 45 متری ائل گلی شهر تبریز، ورودی جاده ائل گلی تا تقاطع اتوبان شهید کسایی)

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

دوره 10، شماره 37 - شماره پیاپی 20، اسفند 1399، صفحه 53-70   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سعیده فیضی^{* 1}؛ لاچین پهلوان²

¹استادیار گروه معماری و شهرسازی، واحد آذرشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آذرشهر، ایران

²2. استادیار گروه معماری، واحد آذرشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آذرشهر، ایران

چکیده

این تحقیق به بررسی نقش زیبایی شناسی در ارتقاء کیفیت منظر شهری با هدف ارزیابی بلوار 45 متری ائل گلی با تاکید بر بلندمرتبه ها بوسیله پارامترها و شاخص‌های استخراج شده از تحقیق بر اساس نظریه‌های صاحب نظران و مولفان پرداخته شده است. روش تحقیق عمدتاً توصیفی، تحلیلی و میدانی است. اطلاعات مورد نیاز تحقیق از طریق منابع مختلف بصورت تطبیقی- تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و استفاده از اسناد، مدارک و گزارش‌ها و بخشی با مراجعه به ارگان‌های دولتی نظیر شهرداری منطقه2، سازمان فضای سبز و پارکها گردآوری شده است. بر اساس روش مطالعات میدانی، داده هایی مشتمل بر عکسبرداری پانورما، مشاهدات عینی از دو سمت بلوار ائل گلی در 4 سکانس گردآوری شده است. جامعه آماری شامل 500 نفر در چهار گروه مشتمل برکارشناسان و مدیران این حوزه، اساتید و دانشجویان رشته معماری دانشگاه سراسری تبریز و شهروندان (شامل کسبه، ساکنین و رهگذر) و گردشگر داخلی و خارجی می‌باشد. منطق نمونه گیری در انتخاب محدوده مورد مطالعه و جامعه آماری به ترتیب هدفمند و تصادفی می‌باشد. تحلیل داده‌ها ازطریق نرم افزار SPSS انجام می گیرد. برای مقایسه ابعاد کیفیت بصری منظر شهری بلند مرتبه های بلوار 45 متری ائل گلی در بین چهار گروه مورد بررسی از آزمون واریانس یکطرفه استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از عدم رضایت شهروندان، کارشناسان و مدیران، متخصصان از کیفیت منظر شهری بلوار 45 متری ائل گلی با تاکید بر بلند مرتبه ها می باشد که بهبود این امر نیازمند همکاری همه گروههای شرکت کننده در این مطالعه می باشد.

کلیدواژه‌ها

زیبایی‌شناسی؛ کیفیت؛ منظر شهری؛ بلندمرتبه‌ها؛ بلوار45 متری ائل گلی

مراجع

- احمدپور احمد، زنگنه شهرکی سعید، صفایی رینه مصطفی (1395). تحلیل نقش پیاده راه‌های شهری در ارتقای سرزندگی فضاهای شهری(مطالعه موردی: پیاده راه 17 شهریور تهران)، پژوهش‌های جغرافیایی برنامه ریزی شهری، دوره 4، شماره2، صص 195-175.

2-ارباب زادگان‌هاشمی علیرضا، رنجبر احسان (1388). بازخوانی مفهوم تضاد در ارتقاء تنوع بصری فضاهای عمومی شهری (نمونه موردی: میدان بهارستان تهران)، معاونت معماری و شهرسازی آرمانشهر، شماره3، صص 56-49.

3-بانی مسعود (1384). جایگاه نشانه شناسی در شکل گیری معماری پست مدرن عوام گرا، فصلنامه معماری و فرهنگ، سال هفتم، شماره 23، صص 165-155.

4-بمانیان محمدرضا(1386). بررسی نقش سازه در سیر تحول احداث ساختمان‌های بلند، مجموعه مقالات کنفرانس سازه و معماری، دانشگاه تهران.

5-بهرام پور عطیه، مدیری آتوسا(1394). مطالعه رابطه میان رضایتمندی ساکنان از محیط زندگی و میزان حس تعلق آنها در مجتمع مسکونی بلند مرتبه شهرک کوثر تهران، نشریه هنرهای زیبا، معماری و شهرسازی، دوره 20، شماره 3، صص94-85.

6-دولابی پویا، شاعری زهره، حاجب زاده اقدس (1394). بازخوانی آرایه‌های نظام بصری در بافت تاریخی بوشهر (با تأکید بر رویکرد ذهنی). مجله پژوهشهای منظر. صص 35-46.

7-دهقان پیشه شهرام، شمس الدینی علی(1394). نماد، المان و نشانه‌های شهری و نقش آن در توسعه فضای گردشگری شیراز، معماری و شهرسازی، صص 12-1

8-دیبا، داراب (1374). مروری بر معماری معصر جهان و مساله هویت، مجله هنرهای زیبا، شماره اول، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، بهار.

9-ذکاوت کامران، دهقان یاسمن السادات (1395). مدل مدیریت خلق مکان و مؤلفه‌های سازنده کیفیت در عرصه عمومی، معماری و شهرسازی آرمانشهر، شماره 17. صص 224-215.

10-رحیمی لیلا، پیر بابایی محمد تقی (1392). نقش سازماندهی فضایی و ادراکی خیابان در تحساس امنیت عابرین (مطالعه موردی: شهر تبریز). مجله هویت شهر، دوره7، شماره16، صص 80-71.

11-سهرابیان گودرز، حبیب فرح (1394). تبیین مؤلفه‌های زیبایی‌شناسی منظر شبانه شهری، شماره 41، مدیریت شهری، صص 204-187

12-فیضی سعیده،درسخوان رسول، ستاری ساربانقلی حسن(). ارزیابی کیفیت بصری و ذهنی منظر شهری ائل‌گلی شهر تبریز (ورودی خیابان ائل گلی تا میدان خیام). فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیا(برنامه ریزی منطقه ای). شماره1.صص 475-459.

13-گلابچی محمود(1380). معیار‌هایی برای طراحی و ساخت بناهای بلند. مجله هنر‌های زیبا، ش 9. 52-62. تهران.

14-لطفی صدیقه، شهابی شهیدی مجتبی(1395). بررسی نقش توقعات ادراکی بویایی و شنوایی در طراحی برنامه ریزی شهری (نمونه موردی: بابل)، معماری و شهرسازی آرمانشهر، شماره 17. صص 373-365.

 15-وحدت سلمان،  پیربابایی محمد تقی (1396). مطالعه تطبیقی ابعاد پیاده مداری مکان از دیدگاه کاربران فضا و متخصصان با استفاده از روش فرایند تحلیل شبکه مورد شناسی: تبریز، مجله جغزافیا و آمایش شهری-منطقه ای، شماره 22.

 

16-Barr, J. (2013). Skyscrapers and skylines: New York and Chicago, 1885–2007. Journal of Regional Science, 53 (3), 369-391.

17-Corner, J. (2006) Terra Fluxus, in the Landscape Urbanism Reader, (ed.) Waldheim, C.   Princeton Architectural Press, New York.   

18-Dupont, L. , Ooms, K. , Antrop, M. , & Van Etvelde, V. (2017). Testing the validity of a saliency-based method for visual assessment of constructions in the landscape. Landscape and Urban Planning, 167, 325-338.

19-Jim, C. Y. , & Chen, W. Y. (2010). External effects of neighbourhood parks and landscape elements on high-rise residential value. Land Use Policy, 27 (2), 662-670.

20-Pardo-García, S. , & Mérida-Rodríguez, M. (2017). Measurement of visual parameters of landscape using projections of photographs in GIS. Computers, Environment and Urban Systems, 61, 56-65.

21-Taniguchi, J. T. (1979). Vertical neighborhoods: a residential high-rise design exploration (Doctoral dissertation, Massachusetts Institute of Technology).

22-Zacharias, J. (1999). Preferences for view corridors through the urban environment. Landscape and urban planning, 43 (4), 217-225.

23-Al-Kodmany, K. (2011). Placemaking with tall buildings. Urban Design International, 16(4), 252-269.

24-Dupont, L., Ooms, K., Antrop, M., & Van Etvelde, V. (2017). Testing the validity of a saliency-based method for visual assessment of constructions in the landscape. Landscape and Urban Planning, 167, 325-338.

25-Pardo-García, S., & Mérida-Rodríguez, M. (2017). Measurement of visual parameters of landscape using projections of photographs in GIS. Computers, Environment and Urban Systems, 61, 56-65.

26-Samavatekbatan, A., Gholami, S., & Karimimoshaver, M. (2016). Assessing the visual impact of physical features of tall buildings: Height, top, color. Environmental Impact Assessment Review, 57, 53-62