تحلیل ابعاد مهارت های خلاقیت معلم در برنامه فلسفه برای معلمان از منظر تسهیلگران p4c

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 7، دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 39، اسفند 1399، صفحه 153-174   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مصطفی کریمی؛ محمدحسن میرزامحمدی^* ؛ اکبر رهنما

گروه علوم تربیتی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده

هدف:  پژهش حاضر با هدف تحلیل ابعاد خلاقیت معلم در فلسفه برای معلمان از  منظرتسهیلگران p4c وبه روش پیمایشی صورت گرفت .
روش: جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان، مربیان و اساتید فعال در حوزه فلسفه برای کودکان دانشگاه های شهر تهران است که 143نفر از آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای و فرمول کوکران انتخاب شدند و دیدگاه های آنها در مورد ابعاد خلاقیت معلم در برنامه فلسفه برای معلمان مورد بررسی قرار گرفت.پرسشنامه محقق ساخته مبتنی برپیشینه ی پژهش از مهم ترین ابزار جمع آوری داده های این پژوهش است که روایی آن با رقم81/0 به تایید اساتید ومتخصصان این حوزه رسید. جهت آزمون پایایی پرسشنامه نیز از آلفای کرونباخ استفاده شد که رقم 91/0بدست آمدکه عدد قابل قبولی بود .البته جهت تکمیل پروسه ی پژوهش از روش مصاحبه هم استفاده شده و به منظور تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از تحلیل عاملی بهره گرفته شد.
یافته ها:  نتایج بدست آمده حاکی از آن بودند که ابعاد خلاقیت معلمان در برنامه ی فلسفه برای معلمان یا (p4T)درپنج بعد دسته بندی می شوند عامل نخست که 90/11درصد از واریانس را به خود اختصاص داده است. بعد انگیزشی خلاقیت معلم بود.
نتیجه گیری: در مجموع عامل اول با عوامل دیگری چون شناختی،اجتماعی،عاطفی و شخصیتی نیز 08/51درصد از واریانس را تبیین نمودند. 

کلیدواژه‌ها

فلسفه برای معلم؛ ابعاد؛ مهارت های خلاقیت؛ معلم؛ تسهیلگران p4c

مراجع

ابوسعید،داورپناه.(1396). نقدی بر روش‌های نوین تربیت فلسفی معلمان و سیاست‌گذاری در نظام تربیت‌معلم ایران، فصلنامه مطالعات روانشناسی تربیتی،دوره 14(27)136-115.

ارجمند قجور، کیومرث؛و ارجمندی، بهزاد.(1397). اثربخشی برنامه های پرورش خلاقیت در برنامه درسی هنر بر خلاقیت دانش آموزان دوره ی ابتدای.فصلنامه رویش روان شناسی ، 25،65-88.

امامقلی وند، فاطمه؛کدیور، پروین؛ وشریفی، حسن پاشا. (1398). پیش بینی شادکامی و خلاقیت بر اساس جو مدرسه با میانجیگری درگیری تحصیلی و شایستگی هیجانی-اجتماعی دانش آموزان دختر دبیرستانی،فصلنامه روانشناسی تربیتی،52، 155-181.

پیرخائفی، علیرضا.(1388). بررسی نقش آموزش خلاقیت در پیشبینی و تبیین سلامت روان به منظور تدوین مدل روش کنارآمدن با فشار روانی. رساله دکترای تخصصی روانشناسی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی تهران. چاپ نشده.

پیشقدم،رضا؛قربانی نژاد،طاهره؛وشایسته،شقایق.(2012). خلاقیت و رابطه آن با موفقیت معلم،فصلنامه بلت پورتوالگره.3، (2)،204-216.

ترابی،فاطمه؛ وسیف، دیبا.(1391). نقش سبک های تفکر در پیش بینی ابعاد خلاقیت در دانشجویان استعداد درخشان و ممتاز،فصلنامه علوم رفتاری ، دوره 6 – ()4، 369 – 376.

تنها،زهرا؛کدیور، پروین؛وجلیلی،راضیه.(1399). تحول معرفت شناسی شخصی در دانش آموزان دوره ابتدایی ،فصلنامه روان شناسی تحولی روان شناسان ایرانی،شماره63،277-288.

جعفرلو، غلام، شریفی، نسترن، و شریفی، حسن پاشا.(1398). ارائه مدلی جهت پیش بینتی خلاقیت براساس سخت رویی، خودکارآمدی، کمال گرایی، تحصیلات والدین، سوابق  کارهای خلاقانه افراد خانواده و خویشاوندان نزدیک  با میانجی گری انگیزش پیشرفت در دانش آموزن،مجله ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. 9 (1)،153-184.

جوکار،بهرام؛ و البرزی ،محبوبه .(1389). رابطه ویژگی های شخصیت با خلاقیت هیجانی و خلاقیت شناختی ، مجله مطالعات روان شناختی، 6 (1)،89-110.

جوکار، بهرام؛خیر، محمد؛البرزی، محبوبه.(1387). بررسی مدل علی کنترل ادراک شده، سبکهای انگیزشی و خلاقیت،مجله پژوهش های نوین روانشناختی، 1،40-70.

حاجی آقا، پروین؛علم بیگی، امیر؛پیش بین، سیداحمدرضا؛جلیلیان، سارا .(1397). ارائه مدلی برای توسعه خلاقیت فردی و سازمانی بر مبنای نقش پیوند شبکه اجتماعی و تعهد سازمانی کارشناسان ترویج کشاورزی استان اصفهان: ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی،8  (2)113-145.

خسروانی،سولماز،گیلانی،بیژن.(1386). خلاقیت و پنج عامل شخصیت ،پژوهش های روانشناختی ؛تهران، 10، (3و4). 45-30.

خسروی،حسین،پورشافعی،هادی،طاهر پور،فاطمه.(1399). نقش سرمایه روانشناختی در رفتار نوآورانه،با میانجیگری نشاط کاری معلمان ابتدایی: ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 9(4)،193-216.

خلعتبری، جواد؛عزیززاده حقیقی، فرشته.(1390). تأثیر آموزش مهارت های زندگی و راهبردهای مقابله با فشار روانی بر سلامت روان دانشجویان دختر: ی : دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی،44،29-37.

دره زرشکی،نسرین؛برزگر برفروبی،کاظم؛ وزندوانیان،احمد.(1396). اثر بخشی آموزش فلسفه به شیوه حلقه کند وکاوبر تفکر انتقادی در دانش آموزان دوره ابتدایی. مجله روانشناسی شناختی 5 (2 ).(پیاپی 12).

رحیمی، سلام؛واحدی، شهرام؛وایمانزاده، علی .(1398). تاثیر آموزش »فلسفه برای کودکان« بر تابآوری دانش آموزان ابتدایی. مجله تفکر و کودک ،سال دهم، 2،67-47.

رستگار،احمد؛صیف،محمد حسن؛علی، محمدی؛ومعدنویی،زهرا.(1397).رابطه مولفه های سبک  رهبری اصیل مدیران مدارس با هیجان های مثبت تدریس معلمان :نقش میانجی سرمایه های  مجله روانشناختی مدیریت مدرسه .6(2) .163-185.

سلیمی، مهدی؛جلالی، محیا؛ ویوسفی تذکر، مسعود.(1398). الزامات معماری مدارس با رویکرد افزایش خلاقیت و توانمندی های دانش آموزان. مجله معماری شناسی، 13،192-185.

قدم پور، عزت اله؛خلیلی گشنیگانی، زهرا؛ و رضائیان، مهدی.(1397). تأثیر آموزش بسته فراشناختی تفکر انتقادی، حل مسئله و فراشناخت بر انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه،مجله آموزش و ارزشیابی،42،71-90.

لطف آبادی‌، حسین؛ نـوروزی، وحـیده.(1386). رویکردی نو به فلسفه تعلیم و تربیت ،نوآوری های آموزشی؛ 20.، 11 – 40.

کاظمی ، فاطمه؛نادری،حبیب ال.؛هاشمی،سهیلا؛ ومیکاییلی،فرزانه.(1396). ارائه مدل علی برای خلاقیت دانشجویان بر اساس متغییر های فردی(خودکار آمدی عمومی، خودکار آمدی خلاق،خردمندی وانگیزش درونی و اجتماعی(جو دانشگاه)،مجله ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی ،سال دوم ،7 (4) 180-159.

محمدیبابازیدی،سلمان؛عباسپور،عباس؛رحیمیان،حمید؛ وغیاثی ندوشن،سعید.(1398). رویکردی خلاقانه در طراحی سازمان دانشگاه فرهنگیان.مجله ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. دوره9 .شماره4. 54-35.

مومنی مهمویی، حسین؛ و پرورش،عفت .(1395). تاثیر برنامه فلسفه برای کودکان از طریق حلقه های کندو کاو بر خلاقیت،سازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی درس علوم دانش آموزان پایه سوم ابتدایی،مجله پژوهشنامه تربیتی 11(47).150-131.

مهدی زاده، امیرحسین؛عراقیه، علیرضا؛حیدریه،حسین.(1397). تأثیر آموزش فلسفه برای کودکان بر پرورش خلاقیت دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی ناحیه یک آموزش و پرورش بهارستان مجله ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 8 ( 3)،193-215.

کرلینجر،فرد.ان.(1986).مبانی پژوهش در علوم رفتاری.جلد دوم (ترجمه حسن پاشا شریفی و جعفر نجفی زند.تهران؛آوای نور.

لطف آبادی‌، حسین؛‌ نـوروزی، وحـیده .(1386). رویکردی نو به فلسفه تعلیم و تربیت ، مجله نوآوری های آموزشی، 20. ( صفحه 11 تا 40).

ناجی،سعید؛شارپ،آن مارگارت؛صفایی،مریم؛ ومیرزایی ،صدیقه.(1383).گفت و گو با پروفسور آن مارگارت شارپ استاد دانشگاه مونتکلیر نیوجرسی آمریکا ؛ مجله کتاب ماه کودک و نوجوان، 89 (12 - 19).

یزدانی کوجانی سمیرا؛سپاه منصور،مژگان؛ واورکی،محمد.(1398). پیشبینی خودکارآمدی در تصمیم گیری شغلی براساس خلاقیت و سبکهای تفکر،مجله ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی 9(4)،121-136.

یعقوبی، ابوالقاسم؛میرزاصفی، اعظم.(1396). بررسی رابطه بین سبکهای تفکر و میزان خلاقیت با قابلیتهای کارآفرینی دانشجویان تحصیلات تکمیلی در دانشگاه بوعلی سینا همدان، مجله پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی،84، 148-133.

.

Bush, Kirsten S.B(2017) Philosophy for teachers (p4t): a study of the Philosophy for teachers hawai‘i (p4cHI) educational framework applied in pre-service teacher education.

Costa-Lobo, C., & Cabrera, J. C. (2017c). Teacher Training: The Relevance of Creativity in School. In P. S. Pereira, O. Titrek, & G. Sezen-Gultekin (Eds.), Proceedings of 3rd International Conference on Lifelong Education and Leadership for All (pp. 156-165). Porto, Portugal: ICEL Conferences.

Colom, R. et al. (2014), “The Long-term Impact of Philosophy for Children: A             Longitudinal Study (Preliminary Results)”, Analytic Teaching and Philos              ophical Praxis, vol. 1, no. 4.

Daniel,  M.  F.,  M.  Gagnon,  and  J.  C.  Pettier  (2012),  The  Develop-mental           Process  of  Dialogical  Critical Thinking in Preschool Children,                             Classroom  Discourse.

 Dziedziewicz, D., Oledzka, D., & Karwowski, M. (2013). Developing 4- to 6-             year-old children’s figural creativity using a doodle-book program.                         Thinking Skills and Creativity, 9, 85– 95.

Fayemi, A. K. (2009), “Human Personality and the Yoruba Worldview: An                 Ethico-sociological Interpretation”, The Journal of Pan African Studies,                  vol. 2, no. 9.

Hsu, Y., Chang, C.C., &  Liang, C. (2015). The effects of  creative personality                                                                                           .           and   psychological   influences   on  imagination.Innovations in Education      Teaching International,52(6),587-598. 

  Lipman M. (2006a). “Brave Old Subject, Brave New World”. Interview with                              Matthew Lipman by Saeed Naji. Retrieved March 2007 from http://        www.buf.no/en/read/txt/index.php?page=sn-lip2.

Lipman,M.(1980b).philosophy in the classroom,Temple Univ,press                                                                                                      

         

.

Matthews, G. B. (1995) The Philosophy of Childhood. USA: Harvard                              University  Press. ISBN 9780674664814.

Ndofirepi, A. and M. Cross (2015), Child’s Voice, Child’s Right: Is Philosophy            for Children in Africa the Answer?, Journal ofInterchange, vol. 46, no. 3.

Nussbaum,  M.  (2010),  Not  for  Profit.  Why  Democracy  Needs  the                                   ,              Humanities Princeton:Princeton University Press.                .

Oke,  T.  I.,  &  Kefas,  S .R.  (2019).  Education  and  Human  Resources                   Planning  for  Sustainable  National  Development  in  Nigeria. KIU Journal of        Humanities, 3(4), 17-25

Orchard, J., Heilbronn, R., & Winstanley, C. (2016). Philosophy for                                           Teachers(P4T): Developing new teachers’ applied ethical-decision making. Ethics andEducation, 11(1), 42-54. https://doi.org/10.1080/17449642.2016.1145495

Rafles,  H.,  Fadhlan,  F.,  &  Asmar,  A.  (2018).  A  Strategy  of  Human                    Resources Pass Through the Education and Training. Adabi: Journal of Public        Administration and Business, 1(1), 16-31

Splitter, L. J., & Sharp, A. M. (1995). Teaching for Better Thinking. The                                                                                                                                                                                                                                           classroom community of inquiry. Melbourne: Australian Council for Educational  Research Ltd.

.

Whitelock, D., Faulkner, D. & miell, D )2008 ،( Promoting creativity in PhD                                                                                                                                                                 supervision: Tensions and dilemmas. Thinking Skills and Creativity, 3, 143-153http://dx.doi.org/10.1016/j.tsc.2008.04.001.