شناسایی و ارائه مدل عوامل اثرگذار بر نظام خلاقیت و نوآوری شرکت گاز استان هرمزگان با استفاده از رویکرد ترکیبی

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 8، دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 39، اسفند 1399، صفحه 175-204   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محسن ترابی^{* 1}؛ طیبه عباس نژاد²؛ محمدرضا بهبودی³؛ رضوان رجبوند⁴

¹استادیار، مدیریت دولتی (خط مشی گذاری عمومی)، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

²استادیار، مدیریت صنعتی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

³استادیار، دانشکده مدیریت، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

⁴کارشناس پژوهش و فناوری شرکت گاز استان هرمزگان، بندرعباس، ایران. (ناظر پروژه)

چکیده

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی مولفه های موثر بر نظام خلاقیت و نوآوری شرکت گاز استان هرمزگان و ارائه مدل عوامل اثرگذار بر آن است.
روش: در این پژوهش ترکیبی، در مرحله اول، مصاحبه های 13 نفر از روسای واحدهای مختلف شرکت گاز استان هرمزگان (تا حد اشباع نظری) با استفاده از نرم افزار MAXQDA و طی مراحل شش گانه برون و کلارک (2006)، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در مرحله دوم، با استفاده از نرم افزار Smart PLS و رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری نحوه تاثیرگذاری متغیرها مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته ها: نتایج تحلیل مضمون حاکی از آن داشت که "متغیرهای استراتژیک فراسازمانی"، "نظام خلاقیت و نوآوری"، "کارکنان" و"متغیرهای سازمانی" 4 عامل موثر در خلاقیت و نوآوری شرکت گاز استان هرمزگان هستند. همچنین بررسی های مرحله کمی نشان داد که سازه استراتژیک فراسازمانی با سه مؤلفه، بر سازه متغیرهای سازمانی و نظام خلاقیت و نوآوری تأثیر معنادار مستقیم دارد. سازه متغیرهای سازمانی با پنج مؤلفه، بر نظام خلاقیت و نوآوری تأثیر معنادار دارد و نهایتا تاثیر ویژگی های فردی و گروهی کارمندان بر نظام خلاقیت و نوآوری و همچنین نقش میانجی آن در رابطه بین متغیرهای سازمانی و نظام خلاقیت و نوآوری تأیید نگردید.
نتیجه گیری: برنامه های بهبود جهت افزایش خلاقیت کارکنان تنها در صورتی اثربخش است که درک درستی از عوامل موثر بر این پدیده در سطوح مختلف فردی، گروهی، سازمانی و فراسازمانی شکل گرفته باشد. این پژوهش با فراهم کردن مدل مفهومی به تفکیک سطوح مختلف و ارزیابی آن می تواند برای تصمیم سازان این حوزه از جمله واحد پژوهش و فناوری شرکت گاز استان هرمزگان راهگشا باشد.

کلیدواژه‌ها

خلاقیت؛ نوآوری؛ شرکت گاز استان هرمزگان؛ تحلیل مضمون؛ مدلسازی معادلات ساختاری

مراجع

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی مولفه های موثر بر نظام خلاقیت و نوآوری  شرکت گاز استان هرمزگان و ارائه مدل عوامل اثرگذار بر آن است.

روش: در این پژوهش ترکیبی، در مرحله اول، مصاحبه های 13 نفر از روسای واحدهای مختلفشرکت گاز استان هرمزگان (تا حد اشباع نظری) با استفاده از نرم افزار MAXQDA و طی مراحل شش گانه برون و کلارک[1] (2006)، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در مرحله دوم، با استفاده از نرم افزار Smart PLS و رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری نحوه تاثیرگذاری متغیرها مورد ارزیابی قرار گرفت.

یافته ها: نتایجتحلیل مضمون حاکی از آن داشت که "متغیرهای استراتژیک فراسازمانی"، "نظام خلاقیت و نوآوری"، "کارکنان" و"متغیرهای سازمانی" 4 عامل موثر در خلاقیت و نوآوری شرکت گاز استان هرمزگان هستند. همچنین بررسی های مرحله کمی نشان داد که سازه استراتژیک فراسازمانی با سه مؤلفه، بر سازه متغیرهای سازمانی و نظام خلاقیت و نوآوری تأثیر معنادار مستقیم دارد. سازه متغیرهای سازمانی با پنج مؤلفه، بر نظام خلاقیت و نوآوری تأثیر معنادار دارد و نهایتا تاثیر ویژگی های فردی و گروهی کارمندان بر نظام خلاقیت و نوآوری و همچنین نقش میانجی آن در رابطه بین متغیرهای سازمانی و نظام خلاقیت و نوآوری تأیید نگردید.

نتیجه گیری:برنامه های بهبود جهت افزایش خلاقیت کارکنان تنها در صورتی اثربخش است که درک درستی از عوامل موثر بر این پدیده در سطوح مختلف فردی، گروهی، سازمانی و فراسازمانی شکل گرفته باشد. این پژوهش با فراهم کردن مدل مفهومی به تفکیک سطوح مختلف و ارزیابی آن می تواند برای تصمیم سازان این حوزه از جمله واحد پژوهش و فناوری شرکت گاز استان هرمزگان راهگشا باشد.

---

[1] . Braun & Clarke