بررسی تأثیر سبک حکایات سنایی بر حکایات مولانا

فصلنامه زبان و ادب فارسی

مقاله 9، دوره 13، شماره 46، فروردین 1400، صفحه 174-189   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

کتایون مرادی^{* 1}؛ علی محمد موذنی(نویسنده مسئول)²

¹زبان و ادبیات فارسی، ادبیات، آزاد اسلامی واحد تویسرکان، تویسرکان، ایران

²استاد تمام گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

چکیده
مطالعۀ تأثیرپذیری شعرا از یکدیگر، یکی از مباحثی است که میتواند در فهم بیشتر آثار ادبی، یاریگر پژوهشگران باشد. ما در این جستار برآنیم که با روش تحلیلی- توصیفی و با ذکر شواهد شعری، به بررسی تأثیرات سبک حکایت‌پردازی سنایی بر مولوی بپردازیم. برآیند تحقیق اثبات میکند که مولوی با همه عظمت و بزرگی، عمیقاً متأثّر از اندیشه و آثار شاعر غزنه است و ذهن او – خودآگاه یا ناخودآگاه- به آثار سنایی توجّه دارد. تأثیرپذیری مولانا از سنایی، در زمینۀ ذهن، زبان، تصاویر و حکایات بسیار مشخّص و غیرقابل انکار میباشد. با این حال، سنایی برای مولانا، همانند راهنمایی است که مسیر را به او می‌آموزد؛ زیرا افکار، حکایات و دیدگاه‌های سنایی در آثار مولانا، پخته‌تر، فخیمتر و عمیقتر میشوند. ایماژهای شعری، افکار عرفانی، پروردن حکایات و کلام در اشعار مولوی، بسیار متعالیتر از اشعار سنایی است و به عبارتی بهتر، در راه خلق حکایات عرفانی، سنایی پیشگام است و مولانا با تأثیرپذیری از او، شعر عرفانی را به اوج خود میرساند.
کلیدواژه‌ها: سنایی، مولوی، سبک‌شناسی، حکایت.

کلیدواژه‌ها

سنایی؛ مولوی؛ سبک‌شناسی؛ حکایت

مراجع

منابع

• فرهنگنامۀ ادبی فارسی، انوشه، حسن، 1376، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
• فرهنگ توصیفی نقد ادبی، کهنمویی، ژاله و دیگران، 1381،تهران، دانشگاه تهران.
• بحر در کوزه، زرین کوب، عبدالحسین، 1366، تهران، علمی و فرهنگی.
• سرّ نی، زرین‌کوب، عبدالحسین، 1364، تهران ، علمی و فرهنگی.
• تازیانه‌های سلوک، شفیعی کدکنی، محمّدرضا، 1385، تهران، آگاه .
• دیوان اشعار، سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم، 1364،به تصحیح مدرس رضوی، تهران، دانشگاه تهران.
• حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه، سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم ، 1377، به تصحیح مدرس رضوی، تهران، دانشگاه تهران.
• مثنوی معنوی، مولوی، جلال الدین محمّد، 1373، به تصحیح رینولد نیکلسون، به اهتمام نصرالله پورجوادی، تهران، امیرکبیر.
• کیمیای سعادت، غزالی، امام محمّد، ج1، 1361، تهران: دانشگاه تهران.