استخراج، خالص‌سازی و شناسایی یک گواینولید از عصارۀ گیاه دارویی Artemisia absinthium Linnaeus در استان اردبیل

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

دوره 8، شماره 4 - شماره پیاپی 32، اسفند 1399، صفحه 77-88   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه قدمی¹؛ محبوبه طاهرخانی^{* 2}

¹دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه آموزشی فیتوشیمی و شیمی فناوری اسانس، دانشکده شیمی دارویی، واحد علوم دارویی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان، دانشکده علوم پایه، گروه شیمی، تاکستان، ایران

چکیده

استفاده از گیاهان دارویی و معطر، در صنایع داروسازی، آرایشی، بهداشتی و غذایی به شناسایی کمی و کیفی ترکیبات موجود در آنها مربوط می شود. در راستای این هدف، شناسایی و بررسی‌های گیاه شناسی و فیتوشیمیایی گیاهان اولین گام به‌منظور استفاده کاربردی از آنها می باشد. گیاه Artemisia absinthium L. متعلق به خانوادۀ Asteraceae بوده و در گذشته برای درمان درد معده، قلب، بهبود حافظه و بازگرداندن عملکرد ذهنی در طب سنتی مورد استفاده قرار می گرفته است. هدف از این تحقیق بررسی فیتوشیمیایی عصارۀ یک گونه از آرتمیزیای ایران به نام افسنطین جمع آوری شده از رویشگاه طبیعی آن در استان اردبیل، از نقطه نظر ترکیبات طبیعی می باشد. بدین منظور ابتدا اندام هوایی گیاه افسنطین در مرحلۀ گلدهی از منطقه نمین در استان اردبیل واقع در شمال غربی ایران در تیرماه 1394 جمع آوری شد و به روش خیساندن در مخلوط سه حلال متانول: دی اتیل اتر: هگزان با نسبت 1:1:1 عصاره گیری و سپس به منظور جداسازی هیدروکربن ها با زنجیره بلند، عمل چربی گیری انجام شد، عصارۀ حاصل بر روی ستون کروماتوگرافی برده و از نظر ترکیبات متشکله مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از بررسی های فیتوشیمیایی یک سزکوئی ترپن از خانوادۀ گواینولیدها با استفاده از تکنیک های طیف سنجی 13C-NMR، 1H-NMR و DEPT شناسایی و تعیین ساختار مولکولی شد. جامد بلوری با فرمول مولکولی C15H18O2 به عنوان یک نوع گواینولید از گیاه A. absinthium شناسایی و تعیین ساختار گردید.

کلیدواژه‌ها

استخراج؛ خالص‌سازی؛ شناسایی؛ گیاه افسنطین؛ Artemisia absinthium L

مراجع