شیوه برخورد پیامبر در دعوت به مبانی اسلام با تکیه بر آموزه‌های قرآنی

فصلنامه مطالعات قرآنی

دوره 12، شماره 45، فروردین 1400، صفحه 171-196   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qsf.2021.680778

نویسنده

رضا رمضانی

عضو هیأت علمی دانشگاه آیة الله بروجردی، گروه معارف

چکیده

در دنیای غرب، برخی اسلام و پیامبرش را جنگجو، خشن، خونریز و قسی القلب معرفی کرده‌اند و جایگاه مسلمانان را تا حد تروریست تنزل داده‌اند! حال آنکه حقیقت امر جز این است و منشأ این نوع تحلیل و برداشت را می‌توان در دشمنی غرب با اسلام، گزینشی برخورد کردن با سیره و منش پیامبر اسلام، و فهم نادرست از دین اسلام و عدم اطلاع جامع از دین اسلام دانست. پیامبر اکرم برای انجام رسالت خود اصول و مبانی را در دستور کار خود قرار داد که در فراگیر شدن اسلام در عربستان و کشورهای همسایه با ایجاد صلح و دوستی میان مردم و ایجاد همزیستی مسالمت آمیز میان مردم آن منطقه نقش بسزایی را ایفا کرد. از همین روی برای معرفی چهره‌ جامع از پیامبر اکرم(ص) در این مقاله سعی شده است شیوه‌های بر خورد پیامبر اکرم(ص) در دعوت به مبانی اسلام بازخوانی شود و مبانی و اصول کلی آن با تکیه بر آموزه‌های قرآنی استخراج شود.

کلیدواژه‌ها

اسلام هراسی؛ فراگیر؛ برخورد؛ مخالفین؛ اصول کلی

مراجع

قرآن کریم.

ابن ابی الحدید. 1385ق، شرح نهج البلاغة، بیروت:‌ دار إحیاء التراث العربی.

ابن اشعث، ابی داود. 1410ق، سنن ابی داود، تحقیق: سعید محمد لحام، بی جا: دار الفکر.

ابن حبان، علی. 1414ق، صحیح ابن حبان، تحقیق: شعیب ارنووط، الطبعة الثانیة، بی جا: مؤسسة الرسالة.

ابن حبان، محمد. 1395ق، الثقات، حیدرآباد: مؤسسة الکتب الثقافیة.

ابن حجر، احمد. 1416ق، لسان المیزان، تحقیق: مکتب التّحقیق، بیروت: مؤسسة التاریخ.

ابن حجر، احمد. بی تا، فتح الباری شرح صحیح البخاری، چاپ سیزدهم، بیروت: دار المعرفة.

ابن حنبل، احمد. بی تا، مسند احمد، بیروت: دار صادر.

ابن سعد، محمد. بی تا، الطبقات الکبری، بیروت: دار صادر.

ابن سلیمان کوفی، محمد. 1412ق، مناقب الإمام امیر المؤمنین، تحقیق: محمد باقر محمودی، قم: مجمع احیاء الثقافة.

ابن سید، محمد. ۱۴۰۶ق، السیرة النبویة(عیون الأثر)، بیروت: مؤسسة عز الدین.

ابن شعبة الحرانی، حسن. ۱۴۰۴ق، تحف العقول، تحقیق: علی اکبر الغفاری، الطبعة الثانیة، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.

ابن شهرآشوب، محمد. ۱۳۲۸ق، متشابه القرآن ومختلفه، بی جا: شرکت سهامی طبع کتاب.

ابن شهرآشوب، محمد. ۱۹۵۶م، مناقب آل ابی طالب، تصحیح: لجنة من اساتذة النجف الاشرف، النجف الاشرف: الحیدریة.

ابن عساکر، علی. 1415ق، تاریخ مدینة دمشق، تحقیق: علی شیری، بیروت: دار الفکر.

ابن قتیبة، عبدالله بن مسلم. بی تا، تأویل مختلف الحدیث، بیروت: دار الکتب العلمیة.

ابن کثیر، اسماعیل. 1408ق، البدایة والنّهایة، تحقیق: علی شیری، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

ابن کثیر، اسماعیل. 1420ق، السیرة النبویة، تحقیق: محمد المعتصم، الطبعة الثانیة، بیروت: دار الکتاب العربی.

ابن هشام، عبدالملک. 1975م، السیرة النبویة، بیروت: دار الجیل.

ابویعلی الموصلی. بی تا، مسند ابی یعلی، تحقیق: حسین سلیم اسد، الطبعة الثانیة، بی جا: دار المامون للتراث.

الأرزقی، محمد بن عبدالله. ۱۴۱۱ق، اخبار مکة، تحقیق: رشیدی الصالح، قم: انتشارات الشریف الرضی.

الاصفهانی، ابوالفرج. بی‌تا، الأغانی، الطبعة الثانیة، بیروت: دار الفکر.

البلاذری، احمد. 1956م، فتوح البلدان، تحقیق: صلاح الدین المنجد، القاهرة: مکتبة النهضة المصریة.

بهرام پور، ابوالفضل. 1380ش، نسیم حیات، قم: هجرت.

البیهقی، احمد. 1410ق، شعب الإیمان، تحقیق: محمد سعید بن بسیونی، بیروت: دار الکتب العلمیّة.

البیهقی، احمد. بی تا، معرفة السّنن والآثار، تحقیق: کسروی حسن، بیروت: دار الکتب العلمیة.

حاکم نیشابوری، ابوعبدالله. بی‌تا، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق: یوسف عبدالرحمن، بیروت: دار المعرفة.

خسرو شاهی، سید هادی. 1423ق، مجموعه آثار سید جمال، نامه‌ها و اسناد، قاهره: مکتبۀ الشروق الدولیۀ.

خطیب البغدادی، احمد. 1417ق، تاریخ بغداد، تحقیق: مصطفی عبدالقادر، بیروت: دار الکتب العلمیّة.

ذهبی، محمد. 1422ق، تاریخ الاسلام، تحقیق: عمر عبدالسلام، چاپ سوم، بیروت: دار الکتاب العربی.

ذهبی، محمد. بی‌تا، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، تحقیق: علی محمد، بی جا: دار الفکر.

الرازی، فخرالدین. ۱۴۰۶ق، عصمة الأنبیاء، قم: منشورات الکتبی.

الراوندی، قطب الدین. ۱۴۰۶ق، منهاج البراعة، تحقیق: عبداللطیف الکوهکمری، قم: مکتبة آیة الله المرعشی.

الرکابی. بی تا، الجهاد فی الإسلام، بیروت: بی نا.

الزمخشری، جار الله. ۱۴۱۷ق، الفائق فی غریب الحدیث، بیروت: دار الکتب العلمیة.

السیوطی، عبدالرحمن. 1401ق، الجامع الصغیر فی أحادیث البشیر النذیر، بیروت: دار الفکر.

السیوطی، عبدالرحمن. بی تا، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، بیروت: دار المعرفة للطباعة و النشر.

السیوطی، عبدالرحمن. بی ‌تا، تاریخ الخلفاء، تحقیق لجنة من الادباء، بیروت: مطابع معتوق اخوان.

الصدوق، محمد. ۱۳۳۸ش، معانی الأخبار، تصحیح: علی اکبر الغفاری، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.

الصدوق، محمد. 1414ق، الإعتقادات فی دین الإمامیة، الطبعة الثانیة، بیروت: دار المفید.

الطباطبائی، علی. ۱۴۱۲ق، ریاض المسائل، تحقیق: مؤسسة النشر الاسلامی، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.

الطباطبائی، محمد حسین. 1412ق، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: اسماعیلیان.

الطبرانی، سلیمان. ۱۴۱۵ق، المعجم الاوسط، تحقیق: قسم التحقیق بدار الحرمین، بی جا: دار الحرمین.

الطبرسی، فضل. بی‌تا، اعلام الوری باعلام الهدی، چاپ سوم، بی جا: دار الکتب الاسلامیة.

الطبری، محمد. 1358ق، تاریخ الطبری، قاهرة: الإستقامة.

الطبری، محمد. 1415ق، جامع البیان عن تاویل أی القرآن، مقدمه: خلیل المیس، بیروت: دار الفکر.

الطوسی، محمد. ۱۴۰۹ق، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق و تصحیح: احمد حبیب قصیر العاملی، بی جا: مکتب الاعلام الاسلامی.

الطوسی، محمد. بی تا، الأمالی، قم: داوری.

العاملی، الحر. ۱۴۱۴ق، وسائل الشّیعة، تحقیق: موسسة آل البیت لإحیاء التراث، الطبعة الثانیة، قم: مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث.

الفیض الکاشانی، محسن. بی تا، التحفة السنیة، شارح: عبد الله الجزائری، میکرو فیلم، آستان قدس رضوی.

الکلاعی، سلیمان بن موسی. ۱۴۲۰ق، الاکتفاء بما تضمنه من مغازی رسول الله والثلاثة الخلفاء، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة.

الکلینی، محمد. 1391ق، اصول الکافی، تعلیق: علی اکبر غفاری، بی جا: دار الکتب الاسلامیة.

المازندرانی، محمدصالح. ۱۴۲۱ق، شرح اصول الکافی، تحقیق: ابوالحسن الشعرانی، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

المتقی الهندی، علی. 1419ق، کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، تحقیق: محمود عمر، بیروت: دار الکتب العلمیّة.

مشکینی، علی. 1384ش، اصطلاحات الأصول ومعظم أبحاثها، قم: حکمت.

معرفت، محمدهادی. ۱۳۸۴ش، تاریخ قرآن، چاپ هفتم، تهران: سمت.

ملکی اصفهانی، مجتبی. 1381ش، فرهنگ اصطلاحات اصول، قم: عالمه.

منتظری، حسینعلی. ۱۳۸۰ش، نظام الحکم فی الاسلام، قم: بی نا.

النسائی. 1348ق، سنن الکبری، بیروت: دار الفکر.

الهیثمی، علی. 1408ق، مجمع الزوائد ومنبع الفوائد، بیروت: دار الکتب العلمیّة.

الیعقوبی، احمد. بی‌تا، تاریخ الیعقوبی، بیروت: دار صادر.