استشاره و استخاره دو راهکار تصمیم سازی در فرهنگ اسلامی و قرآنی

فصلنامه مطالعات قرآنی

دوره 12، شماره 45، فروردین 1400، صفحه 263-282   

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qsf.2021.680782

نویسندگان

فاطمه ریاحی¹؛ احمد میرزایی²

¹فارغ التحصیل سطح دو حوزه علمیه خواهران، کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه قرآن و حدیث شهرری

²اشتغال به تحصیل در درس خارج فقه و اصول، مدرس رسمی حوزه علمیه تهران، کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه قرآن و حدیث شهرری

چکیده

در این تحقیق استشاره و استخاره که دو راهکار تصمیم سازی در فرهنگ اسلامی و قرآنی است مورد نقد و بررسی قرار گرفت. استشاره و استخاره دو موهبت از مواهب بزرگ خداوند مهربا‌ن‌اند که به هنگام حیرانی و سرگردانی می‌توانند برای انسان راهگشا باشند. این دو امر همانند دیگر امور در زندگی ما برای شروع اولیه نیاز به رعایت یک سری اصول و شرائط دارد که اگر با رعایت آداب و شرائطشان انجان نشوند نه‌تنها انسان را از حیرانی بیرون نمی‌آورند بلکه او را به گمراهی نیز می‌کشاند. لذا در این مقاله به مسائلی از قبیل چیستی و چرایی استشاره و استخاره، جایگاه آن‌ها در آیات و روایات و شرائط آن‌ها پرداخته شد. برای پاسخگویی به این موارد از روش تحقیق توصیفی استفاده شد و با مراجعه به منابع مکتوب و غیر مکتوب و سایت‌های اینترنتی، مطالب لازم جمع آوری گردیده است.

کلیدواژه‌ها

تفکر؛ تصمیم سازی؛ اسلام؛ قرآن؛ فرهنگ

اصل مقاله

ب

مراجع

کتابنامه

قرآن کریم.

نهج البلاغه.

ابن بابویه، محمد بن علی. 1366ق، علل الشرایع، قم: کتابفروشی داوری.

ابن شعبه حرانی، حسن بن علی. 1404ق، تحف العقول، چاپ دوم، قم: جامعه مدرسین.

ابن طاووس، علی بن موسی. 1409ق، فتح الأبواب بین ذوی الالباب وبین رب الارباب، تصحیح: حامد خفاف، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.

ابن منظور، محمد بن مکرم. 1414ق، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دار الاحیاء.

ارگانی بهبانی حائری، محمود. 1435ق، راهی به روشنا، آداب استخاره و استشاره، قم: انتشارات نور مطاف.

آمدی، عبدالواحد بن محمد تمیمی. 1366ش، غرر الحکم ودرر الکلم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی. چاپ اول

پاینده، ابوالقاسم. 1382ش، نهج الفصاحه، چاپ چهارم، تهران: دنیای دانش.

جوادی آملی، عبدالله. 1379ش، تفسیر موضوعی قرآن کریم، چاپ سوم، قم: مرکز نشر اسراء.

جوادی آملی، عبدالله. 1385ش، تفسیر تسنیم، چاپ اول، قم: مرکز نشر اسراء.

حر عاملی، محمد بن حسن. 1409ق، وسایل الشیعة، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد. 1412ق، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دار القلم- الدار الشامیة.

شیخ مفید، محمد بن محمد. 1413ق، المقنعة، قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید.

طباطبایی، محمدحسین. 1374ش، تفسیر المیزان، ترجمه: محمدباقر موسوی همدانی، قم: انتشارات اسلامی.

طبرسی. 1360ش، مجمع البیان، تهران: فراهانی.

طوسی، محمد بن الحسن. 1407ق، تهذیب الأحکام، چاپ چهارم، تهران: دار الکتب الاسلامیه.

طوسی، محمد بن الحسن. 1414ق، الأمالی، قم: دار الثقافه.

قرشی، علی‌اکبر. 1377ش، تفسیر احسن الحدیث، تهران: بنیاد بعثت.

گروهی از نویسندگان. 1380ش، دایرة المعارف تشیع، تهران: بنیاد اسلامی طاهر.

مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی. 1403ق، بحار الأنوار، چاپ دوم، تصحیح: جمعی از محققان، بی‌جا: دار احیاء التراث العربی.

منسوب به جعفر بن محمد علیه السلام. 1400ق، مصباح الشریعة، چاپ اول، بیروت: نشر اعلمی.

نوری، حسین بن محمد تقی. 1408ق، مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل، چاپ اول، قم: مؤسسه آل البیت.

یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم. 1392ش، عروة الوثقی، ترجمه‌: شیخ عباس قمی، تهران: دریای معرفت.