اثربخشی مشاوره گروهی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پیروی از درمان زنان دچار سرطان پستان

روانشناسی اجتماعی

دوره 8، ویژه نامه، فروردین 1399، صفحه 31-44   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سکینه زمانیان¹؛ جعفر بوالهری^{* 2}؛ عصمت دانش³؛ حسن احدی⁴؛ شهربانو قهاری⁵

¹دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

²روان‌پزشک، مرکز پژوهشات سلامت معنوی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

³استاد گروه روانشناسی بالینی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

⁴اﺳﺘﺎد ﮔﺮوه روانﺷﻨﺎﺳﯽ ﺳﻼﻣﺖ، واﺣﺪ ﮐﺮج، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ، ﮐﺮج، ایران

⁵دکترای گروه سلامت روان، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان (انستیتو روانپزشکی تهران)، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

چکیده

سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در بین زنان سراسر جهان است که چالش‌های فراوانی مانند پیروی از درمان را پیش روی متخصصان قرار داده است. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پیروی از درمان زنان دچار سرطان پستان بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و گروه کنترل با پیگیری 60 روزه بود. جامعه آماری کلیه زنان دچار سرطان پستان مراجعه‌کننده به بیمارستان هفت‌تیر تهران در سال 1396 بود. به‌منظور اجرای پژوهش تعداد 24 بیمار به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه‌ای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد دریافت کردند. آزمودنی‌ها به پرسشنامه پیروی از درمان در بیماران دچار سرطان (ADQ) در پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری پاسخ دادند. سپس یافته‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر تجزیه‌ و تحلیل شد. یافته ها نشان داد گروه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد نسبت به گروه کنترل به صورت معنادار مؤلفه سودمندی مورد انتظار (05/0> P ، 577/3 = (528/1)F) را در سطح 05/0؛ مؤلفه هنجارهای ذهنی (01/0> P ، 110/9 = (367/1)F) و مؤلفه قصدپای بندی به درمان (01/0> P ، 824/12 = (2)F) را در سطح معناداری 01/0 بهبود بخشید و این بهبود تا دو ماه بعد ادامه داشت. نتیجه کلی پژوهش نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد منجر به بهبود پیروی از درمان در بیماران مبتلا به سرطان پستان شد و به عنوان یکی از روشهای روانشناختی در بهبود پیروی از درمان شناخته شد.

کلیدواژه‌ها

ﺳﺮﻃﺎن پستان#درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد# پیروی از درمان

مراجع

امیدی، ع و قرای اردکانی، ش. (1395). درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در اضطراب. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی کاشان: انتشارات سخنوران. 38-39.##

نقوی،م ؛اسدپور، ا، کسایی،ع. (1398). اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد بر افزایش انعطاف‌پذیری روان‌شناختی و صمیمیت زناشویی زنان نابارور. فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی سلامت، 8(32): 105-126.‎ ##

حاج صادقی، ز؛ بساک نژاد، س؛ رزمجو، س.(۱۳۹۶). بررسی تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و اضطراب زنان دچار سرطان پستان. مجله علمی پژوهان، ۱۵ (۴) :۴۲-۴۹ ##

حکم‌آبادی، م؛ بیگدلی، ا؛ اسدی، ج؛ اصغری ابراهیم‌آباد، م.(1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر شخصیت سنخ D و پیروی از درمان در بیماران کرونر قلبی: نقش تعدیل‌کننده حافظه کاری و حافظه آینده‌نگر، روانشناسی سلامت، 24(6): 161-138##

رهنما، م؛ سجادیان، ؛ رئوفی، ا.(1396). اثربخشی ACT بر پریشانی روان‌شناختی و متابعت درمانی بیماران کرونر قلبی، روان پرستاری،4(5): 34_43. ##

سادوک، ب ؛ سادوک، ویرجینیا آ. (1387). خلاصه روان‌پزشکی: علوم رفتاری-روانپزشکی بالینی. ترجمه رضاعی، فرزین. تهران: انتشارات ارجمند. ##

سجادی، م.؛ محمدپور, ع؛ محمودی، م. (1396). ارتباط عدم قطعیت در بیماری، عوامل جمعیت‌شناختی و بالینی با تبعیت از رژیم درمانی در مبتلایان به سرطان. مجله علمی - پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار. 210-205،(3)24. ##

سرمد، ز؛ بازرگان، ع و حجازی، ا.(1383 .(روش های تحقیق در علوم رفتاری (چاپ هشتم). تهران: انتشارات آگاه. ##

طاهرگورابی، ر؛ مودی، م؛ مصباح‌زاده، ب .(1393). سرطان پستان، یک بیماری قابل‌پیشگیری. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. ۲۱ (۲): ۱۲۶-۱۴۱.##

عباسی، م؛ سالمی، ص؛ سیدفاطمی ،ن ؛ حسینی، ف.(1384). بررسی چگونگی پیروی از رژیم دارویی و ارتباط آن با باورهای بهداشتی در مبتلایان به پرفشاری خون، پرستاری ایران پیاپی 41،42 (18) : 61-68. ##

عسگریان،ف؛ میرزایی، م؛ عسگریان، ص؛ جزایری، س.(۱۳۹۵).بررسی اپیدمیولوژیک سرطان پستان و توزیع سنی بیماران در یک بازه ده‌ساله. فصلنامه علمی - پژوهشی بیماری‌های پستان ایران. ۹ (۱): ۳۱-۳۶.##

فرشید فر، ز؛رحیمیان بوگر، ج؛ اسدی، ا؛ ایزدپناهی، پ .(1398). اثربخشی درمان فعال‌سازی رفتاری گروهی بر تبعیت از درمان زنان دچار سرطان پستان. تحقیقات علوم رفتاری، 4 (16). ##

محبت بهار، س؛ اکبری، م؛ ملکی، ف و مرادی جو، م.(1393). اثربخشی روان‌درمانی گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی زنان دچار سرطان پستان. مجله اندیشه و رفتار روانشناسی بالینی. (34): 26-17. ##

موسی، س؛ محمد پور، ع؛ محمودی، م.(1394). ارتباط عدم قطعیت در بیماری، عوامل جمعیت شناختی و بالینی با تبعیت از رژیم‌درمانی در مبتلایان به سرطان، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار 3(24): 205-210. ##

نوری دلوئی،م؛ کاشانی، ب .(1397). درمان هدف‌دار سرطان: مقاله مروری، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، ۷۶ (4): ۲۳۱-۲۴۰.##

هنرپروران، ن؛ میرزایی کیا، ح؛ نیری، ا و لطفی، م.(1396). درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT). تهران: انتشارات هم­نشین. ##

محمدی، س ی؛ صوفی، ا. (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی و استرس ادراک‌شده بیماران مبتلا به سرطان. فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی سلامت. 8 (32): 57-72.‎

##

 

Baqutayan, S. M. S. (2012). Managing anxiety among breast cancer’s patients. Advances in Psychology Study, 1(1), 4-7.Baqutayan, S. M. S. (2012). Managing anxiety among breast cancer’s patients. Advances in Psychology Study, 1(1), 4-7. ##

Bloy, S., Oliver, J. E., & Morris, E. (2011). Using acceptance and commitment therapy with people with psychosis: A case study. Clinical Case Studies, 10(5), 347-359. ##

Bray, F., Ferlay, J., Soerjomataram, I., Siegel, R. L., Torre, L. A., & Jemal, A. (2018). Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA: a cancer journal for clinicians, 68(6), 394-424. ##

DiMatteo, M. R., Hays, R. D., Gritz, E. R., Bastani, R., Crane, L., Elashoff, R., ... & Marcus, A. (1993). Patient adherence to cancer control regimens: scale development and initial validation. Psychological Assessment, 5(1), 102. ##

Forman, E. M., & Herbert, J. D. (2009). New directions in cognitive behavior therapy: Acceptance-based therapies##

González-Fernández, S., & Fernández-Rodríguez, C. (2019). Acceptance and Commitment Therapy in cancer: Review of applications and findings. Behavioral Medicine, 45(3), 255-269. ##

Hayes, S. C. (2004). Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavioral and cognitive therapies. Behavior therapy, 35(4), 639-665. ##

Hayes, S. C., Follette, V. M., & Linehan, M. (Eds.). (2004). Mindfulness and acceptance: Expanding the cognitive-behavioral tradition. Guilford Press. ##

Hulbert‐Williams, N. J., Storey, L., & Wilson, K. G. (2015). Psychological interventions for patients with cancer: psychological flexibility and the potential utility of Acceptance and Commitment Therapy. European journal of cancer care, 24(1), 15-27. ##

Jemal, A., Simard, E. P., Dorell, C., Noone, A. M., Markowitz, L. E., Kohler, B., ... & Cronin, K. A. (2013). Annual report to the nation on the status of cancer, 1975–2009, featuring the burden and trends in human papillomavirus (HPV)–associated cancers and HPV vaccination coverage levels. JNCI: Journal of the National Cancer Institute, 105(3), 175-201. ##

Lessa, P. R. A., Ribeiro, S. G., Aquino, P. D. S., Almeida, P. C. D., & Pinheiro, A. K. B. (2015). Validation of the Adherence Determinants Questionnaire scale among women with breast and cervical cancer. Revista latino-americana de enfermagem, 23(5), 971-978. ##

McCowan, C., Shearer, J., Donnan, P. T., Dewar, J. A., Crilly, M., Thompson, A. M., & Fahey, T. P. (2008). Cohort study examining tamoxifen adherence and its relationship to mortality in women with breast cancer. British journal of cancer, 99(11), 1763-1768.. ##

McGrady, M. E., Brown, G. A., & Pai, A. L. (2016). Medication adherence decision-making among adolescents and young adults with cancer. European Journal of Oncology Nursing, 20, 207-214. ##

Nafissi, N., Khayamzadeh, M., Zeinali, Z., Pazooki, D., Hosseini, M., & Akbari, M. E. (2018). Epidemiology and histopathology of breast cancer in Iran versus other Middle Eastern countries. Middle East Journal of Cancer, 9(3), 243-251.. ##

Patel, V. L., & Cohen, T. (2008). New perspectives on error in critical care. Current opinion in critical care, 14(4), 456-459. ##

Putnam, D. E., Finney, J. W., Barkley, P. L., & Bonner, M. J. (1994). Enhancing commitment improves adherence to a medical regimen. Journal of consulting and clinical psychology, 62(1), 191. ##

 

Puts, M. T. E., Tu, H. A., Tourangeau, A., Howell, D., Fitch, M., Springall, E., & Alibhai, S. M. H. (2014). Factors influencing adherence to cancer treatment in older adults with cancer: a systematic review. Annals of Oncology, 25(3), 564-577. ##

Ruddy, K., Mayer, E., & Partridge, A. (2009). Patient adherence and persistence with oral anticancer treatment. CA: a cancer journal for clinicians, 59(1), 56-66. ##

RUSSELL, C. L., KILBURN, E., CONN, V. S., LIBBUS, M. K., & ASHBAUGH, C. (2003). Medication-taking beliefs of adult renal transplant recipients. Clinical Nurse Specialist, 17(4), 200-208. ##

Souza, B. F. D., Moraes, J. A. D., Inocenti, A., Santos, M. A. D., Silva, A. E. B. D. C., & Miasso, A. I. (2014). Women with breast cancer taking chemotherapy: depression symptoms and treatment adherence. Revista latino-americana de enfermagem, 22(5), 866-873. ##

Spira, L. J & Reed, M. G .(2013). Group Psychotherapy for Women with Breast Cancer.; Washington DC.:APA##

Taghian, A.G., Smith, B.L.,   Erban,  J.k.( 2010). Breast Cancer: Multidisciplinary Approach to Diagnosis and Management(Current Multidisciplinary Oncology) 1st Edition. Volume XLVII. ##

World Health Organization. (2003). Ziller, V., Kalder, M., Albert, U. S., Holzhauer, W., Ziller, M., Wagner, U., & Hadji, P. (2009). Adherence to adjuvant endocrine therapy in postmenopausal women with breast cancer. Annals of oncology, 20(3), 431-436. ##

Ziller, V., Kalder, M., Albert, U. S., Holzhauer, W., Ziller, M., Wagner, U., & Hadji, P. (2009). Adherence to adjuvant endocrine therapy in postmenopausal women with breast cancer. Annals of oncology, 20(3), 431-436.

##