طراحی و تبیین مدل تاب آوری روان شناختی با تعلق آموزشگاهی از طریق سازگاری اجتماعی و تحصیلی در دانش‌آموزان متوسطه دوم شهرستان بندرلنگه

روانشناسی اجتماعی

دوره 8، ویژه نامه، فروردین 1399، صفحه 145-156   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

رئیس حسن رئیس سعدی¹؛ علی دلاور^{* 2}؛ اقبال زارعی³؛ فریبرز درتاج⁴

¹دانشجوی دکتری گروه روانشناسی تربیتی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

²استاد ممتاز گروه سنجش و اندازه گیری دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

³دانشیار گروه روانشناسی و مشاوره، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

⁴استاد تمام گروه روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف طراحی و تبیین مدل تاب آوری روان شناختی با تعلق آموزشگاهی از طریق سازگاری اجتماعی و تحصیلی در دانش آموزان متوسطه دوم شهرستان بندرلنگه انجام شد. روش پژوهش همبستگی و از نوع مدل سازی معادلات ساختاری، جامعه آماری کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه نظری (سال 1396-1397) شهرستان بندرلنگه و نمونه آماری بر اساس جدول مورگان 384 نفر این این افراد بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های تاب آوری کانر و دیویدسون (2003)، پرسشنامه سازگاری اجتماعی و تحصیلی سهرابی و سامانی (1390) و سینها و سینگ (1993) و تعلق آموزشگاهی بری و همکاران (2004) پاسخ دادند. نتایج پژوهش نشان داد که نتایج حاصل از برآورد مدل پژوهش نشان می‌دهد از بین مولفه‌های تعلق آموزشگاهی، مولفه‌های احترام و عدالت و حمایت معلم در تبیین واریانس متغیر میانجی یعنی سازگاری اجتماعی و تحصیلی، در حالت استاندارد به ترتیب 0.16- و 0.49 واحد تاثیر دارند. در مورد تاثیر مستقیم مولفه‌های تعلق آموزشگاهی بر متغیر ملاک یعنی تاب‌آوری، نتایج حاصل از برآورد مدل پژوهش نشان می‌دهد که از بین مولفه‌های تعلق آموزشگاهی، تعلق به مدرسه، احترام و عدالت و حمایت معلم در تبیین واریانس متغیر ملاک یعنی تاب‌آوری، در حالت استاندارد به ترتیب 0.15، 0.18 و 0.19 واحد بصورت مثبت و مستقیم تاثیر دارند. در مورد تاثیر متغیر میانجی (سازگاری اجتماعی و تحصیلی) بر متغیر ملاک (تاب‌آوری) نیز ضرایب نشان می‌دهد سازگاری اجتماعی و تحصیلی بصورت مثبت و معنادار می‌تواند به میزان 0.14 واحد بر تاب‌آوری تاثیر داشته‌باشد. در مورد تاثیر غیر مستقیم مولفه‌های تعلق آموزشگاهی بر تاب‌آوری از طریق سازگاری اجتماعی و تحصیلی، نتایج حاصل از برآورد مدل پژوهش نشان می‌دهد که از بین مولفه‌های تعلق آموزشگاهی، مولفه احترام و عدالت و مولفه حمایت معلم در تبیین واریانس تاب‌آوری از طریق سازگاری اجتماعی و تحصیلی، در حالت استاندارد به ترتیب 0.02- و 0.07 واحد بصورت مثبت و مستقیم تاثیر دارند.

کلیدواژه‌ها

تاب آوری روان شناختی# تعلق آموزشگاهی# سازگاری اجتماعی و تحصیلی

مراجع

اورنجن، ا و شاطریان محمدی، ف (۱۳۹۴). رابطه بین احساس تعلق به مدرسه با درگیری تحصیلی در دانش آموزان پیش دانشگاهی. کنفرانس سراسری دانش و فناوری علوم تربیتی مطالعات اجتماعی و روانشناسی ایران، تهران، موسسه برگزار کننده همایش های توسعه محور دانش و فناوری سام ایرانیان،##

پری، فاطمه. (1390). بررسی نقش خودکارآمدی و تعلق مدرسه‌ای در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان سال سوم دبیرستان شهر تبریز، پایان نامه کارشناسی ارشد، آموزش و پرورش و تحقیقات تربیتی، دانشگاه تبریز، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. ##

پارسا، ب؛ حبیب زاده،ر و حق کلخوران، ا (1395). پیش بینی سازگاری تحصیلی دانش آموزان بر اساس احساس تعلق به مدرسه و جهت گیری هدفی، سومین کنفرانس جهانی روانشناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزاره سوم، شیراز، با همکاری مشترک دانشگاه علمی کاربردی آذین شوشتر- دانشگاه زرقان-واحد پژوهش دانش پژوهان همایش آفرین. ##

وکیلی، مهتاب. (1387) بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای مثبت اندیشی بر افزایش سازگاری دانش آموزان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی. ##

 

Asola, E., & Sanderson, S. (2019). optimizing the physical and mental health of young children with and without exceptionalities. Educating Young Children With and Without Exceptionalities: New Perspectives, 105. ##

Baker، R. E.، & Siryk، B. (1999). Student Adaptation to College Questionnaire Manual. Los Angeles، CA: Western Psychological Services. ##

Blum، R. W. McNeely، C. & Rinehart، P. M. (2002). Improving the odds: The untapped power of schools to improve the health of teens: Center for Adolescent Health and Development

Brown, L. (2014). The Importance of Trust. Instructional Superintendent, Teach For America '99. ##

Cabrera N، Padilla A.(2013). Entering and succeeding in the culture of college. J Behav Sci ;26(2):152-7. ##

Chapman، R. L. Buckley، L. Sheehan، M. C. Shochet، I. M. & Romaniuk، M. (2011). The impact of school connectedness on violent behavior، transport risk-taking behavior، and associated injuries in adolescence. Journal of School Psychology، 49(4)، 399-410##

Chang, I. H. (2011). A study of the relationships between distributed leadership, teacher academic optimism and student achievement in Taiwanese elementary schools. School Leadership & Management, 31(5), 491–515. ##

Ekeh, P.U., Njoku, C. (2014). Academic optimism, students’ academic motivation and emotional competence in an inclusive School in Port Harcourt. European Scientific Journal, 10 (9): 127- 141. ##

Furrer, C. J., Skinner, E. A., & Pitzer, J. R. (2014). The influence of teacher and peer relationships on student’s classroom engagement and everyday motivational resilience [Electronic Version]. National Society for the Study of Education, 113(1), 101-123##

Gomez-Molinero, R., Zayas, A., & Ruiz-González, P., & Guil, R. (2018). Optimism and resilience among university students. International Journal of Developmental and Educational Psychology. (1), 147- 154. ##

Haktanir, A., Watson, J. C., Ermis-Demirtas, H., Karaman, M. A., Freeman, P. D., Kumaran, A., & Streeter, A. (2018). Resilience, Academic Self-Concept, and College Adjustment Among First-Year Students. Journal of College Student Retention: Research, Theory & Practice. ##

Hewit p.l .،& Felt G.L. (2002). Perfectionism : Theory ، research and treatment. Washington ، DC: American psychological Association. ##

House, J. (2013). Predictors of Resilience in First-Year University Students. A report submitted as a partial requirement for the degree of Masters, 1-75. ##

Haywood, K. M., & Getchell, N. (2019). Life span motor development. Human kinetics. ##

Longobardi, C., Prino, L. E., Marengo, D., and Settanni, M. (2016). Student-teacher relationships as a protective factor for school adjustment during the transition from middle to high school. Front. Psychol. 7:1973- 1988. ##

Maxwell S, Reynolds KJ, Lee E, Subasic E and Bromhead D (2017) The Impact of School Climate and School Identification on Academic Achievement: Multilevel Modeling with Student and Teacher Data. Front. Psychol. 8: 2054-2069. ##

Mitchell, R.M., Kensler, L., & Moran, T. (2018). Student trust in teachers and student perceptions of safety: positive predictors of student identification with school. International Journal of Leadership in Education, 21 (2), 135- 154. ##

Nurttila, S., Ketonen, E., Lonka, K. (2015). Sense of competence and optimism as resources to promote academic engagement. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 171 (15): 1017 – 1026. ##

Ohinata، A. & van Ours، J. C. (2013). How Immigrant Children Affect the Academic Achievement of Native Dutch Children. The Economic Journal. 123(570): 308-331. ##

Perret P., Ayad M., Dauvier B. & Congard A. (2019). Self- and parent-rated measures of personality are related to different dimensions of school adjustment. Learning and Individual Differences. 70: 182-189. ##

Sinay, E. (2018). Academic resilience: students beating the odds. Organizational Development. Research & Information Services, 5 (1), 394- 416. ##

Sulkowski، M. L. Demary، M. K. & Lazarus، P. J. (2012). Connecting Students to Schools to Support Their Emotional Well-Being and Academic Success. Communique، 40(7)، 1-20. ##

Tamban, V., Maningas., O. (2017). relationships of big five personality traits and students’ academic performance of College of Teacher Education at Laguna State Polytechnic University Los Baños Campus, Los Baños, Laguna ,1st semester Academic Year 2016-2017. Int. J. Adv. Res. 5(9), 1573-1577. ##

Tschannen Moran, M., Bankole, RA., Mitchell, RM., Moore, Jr. (2013). Student Academic Optimism: a confirmatory factor analysis". Journal of Educational Administration, 51 (2): 150- 157. ##

Vašíčková, J., Hollein, T., Sigmund, E., Salonna, F., & Boberová, Z. (2017). Trends in perception of psychosocial school environment: hbsc study 2002–2014 in the Czech Republic. Cent Eur J Public Health, 25 (1), 26-31. ##

Vedel, A., Poropat, A. (2017). Personality and Academic Performance. Aarhus University, Aarhus, Denmark. ##

Yaghoobi A، Bakhtyari M. (2016). The effect of resilience training on burnout in high school female student. Q J Res Sch Virt Learn. 4(13):7-16. ##

Yaghoobi A، Bakhtyari M. [The effect of resilience training on burnout in high school female student]. Q J Res Sch Virt Learn. 2016;4 (13):7-16. ##