تدوین مدل علّی رضایت تحصیلی بر اساس خود باوری تحصیلی و خوش بینی تحصیلی با میانجی‌گری راهبردهای فراشناختی و اثربخشی آن بر خود شکوفایی تحصیلی دانش‌آموزان پسر دوره اول متوسطه شهر همدان

روانشناسی اجتماعی

دوره 8، ویژه نامه، فروردین 1399، صفحه 263-279   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

غلامرضا ابراهیم‌زاده¹؛ هوشنگ جدیدی^{* 2}؛ یحیی یاراحمدی²؛ امید مرادی³

¹دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

²استادیار گروه روانشناسی تربیتی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

³استادیار گروه مشاوره، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تدوین مدل علّی رضایت تحصیلی براساس خودباوری تحصیلی و خوش‌بینی تحصیلی با میانجی‌گری راهبردهای فراشناختی و اثربخشی آن بر خودشکوفایی تحصیلی دانش‌آموزان پسر دوره اول متوسطه شهر همدان انجام شد. این پژوهش در دو مرحله انجام شد. روش پژوهش در مرحله اول توصیفی از نوع همبستگی بود مرحله دوم از روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، در مطالعه اول بر اساس جدول مورگان 338 نفر به عنوان حجم نمونه آماری انتخاب گردید و در مطالعه دوم با روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای تعداد 30 نفر (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) انتخاب شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه تحت آموزش قرار گرفتند و گروه کنترل آموزشی را دریافت نکردند. ابزارهای پژوهش در این تحقیق شامل پرسشنامه استاندارد رضایت از تحصیل (لنت، 2017)، پرسشنامه خودباوری تحصیلی (آزادی، 1394)، پرسشنامه خوش‌بینی تحصیلی (اسچننموران و همکاران، 2018)، پرسشنامه خودشکوفایی تحصیلی (سیلسون و سالاسی، 2003) و پرسشنامه راهبردهای فراشناختی (کرمی، 1394) بود. در این تحقیق جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل سازی معادلات ساختاری و آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. لازم به ذکر است این تحلیل‌ها با کمک نرم‌افزارهای SPSS و AMOS نسخه 23 در سطح خطای 05/0 انجام گرفت. یافته‌ها نشان داد خودباوری تحصیلی و خوش‌بینی تحصیلی با راهبردهای فراشناختی و رضایت تحصیلی ارتباط علّی معناداری دارند. همچنین مشخص گردید که ارتباط علی بین راهبردهای فراشناختی و رضایت تحصیلی معنادار است. سرانجام نتایج تأیید کننده نقش میانجی راهبردهای فراشناختی در ارتباط بین متغیرهای مذکور بود. همچنین نتایج نشان داد برنامه آموزشی تدوین شده بر اساس رضایت تحصیلی بر میزان خودشکوفایی تحصیلی دانش‌آموزان اثربخش است.

کلیدواژه‌ها

رضایت تحصیلی# خودباوری تحصیلی# خوش بینی تحصیلی# راهبردهای فراشناختی#خوشکوفایی تحصیلی

مراجع

انصاری، سازه؛ سکورچی، راضیه؛ حدادی، رضا. (1396). بررسی رابطه هوش عاطفی و پیشرفت تحصیلی با واسطه گری رضایت از تحصیل.  فصلنامه روانشناسی ترتیبی دانشگاه الزهرا، 5 (4 )، 96-130. ##

آزادی، سیف­اله. (1394). رابطه بین رضایت تحصیلی، خودشکوفایی تحصیلی بر اساس جدیت تحصیلی و خودکارامدی تحصیلی در جوانان. اندیشه­های تازه در علوم تربیتی. 4 (2)، 50-64. ##

باغانی، علی اکبر؛ جعفری، سکینه؛ نوروزی، نصرالله؛ خسروی نیا، معصومه. (1393). تأثیر سرمایه اجتماعی بر رضایت تحصیلی. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 11(37)،81-67. ##

خدایی، حامد (1396). زندگی عاقلانه. ترجمه: فیروزبخت،م. تهران: انتشارات رشد. ##

شاهسوند، لیلا (1396). بررسی رابطه بین راهبردهای فراشناختی و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه شهر اصفهان با رضایت تحصیلی آنان در درس ریاضی. فصلنامه علمی– پژوهشی روان شناسی دانشگاه تبریز. 1 (1)، 97-79.  ##

علی مهدی، منصور؛ کاظمی، آمنه سادات و فهیمی،  صمد. (1395). پیش بینی رضایت تحصیلی، خودشکوفایی تحصیلی بر اساس جدیت تحصیلی و خودکارامدی تحصیلی در میان دانش آموزان شهر ساری. فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسی ایرانی، 11(42)،194-181.  ##

فرهادی، مهران؛ محققی، حسین؛ عبدالهی مقدم، مریم .(1395). طراحی مدلی برای تبیین رضایت تحصیلی بر اساس خودکارامدی و جدیت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استان همدان. فصلنامه روانشناسی تربیتی ، 12(41)، 184-163. ##

میکائیلی منیع، فرزانه. (1395). آزمون شناختی – اجتماعی، رضایت از تحصیل دربین دانش آموزان دختر شهر زنجان. پژوهشنامه تربیتی دانشگاه ازاد اسلامی واحد زنجان، 7(35)،  63-68. ##

Afxal, H,. & Ahmad, I. (2014). Identity Style and Well-Being: Does Commitment Matter? Identity: An International.  Journal of Theory and Research.3 (2). 131-142. ##

Allen, C,. Bourhis, T,. Burrell, A,. & Mabry, B .(2012) . Religiosity and general health ong undergraduate student: a response to O’Connor, Cobb, and O’Connor . Personality and Individual Differencess, 37,485-494. ##

Anderson, Z,. & Garrison, F. (2017). Enhancing well-being and alleviating depressive symptoms with positive psychology interventions: A practice-friendly meta-analysis. Journal of Clinical Psychology, 65, 467-487. ##

Artino, K .(2017). Most people with mental disorders are happy: A 3-year follow-up in the Dutch general population. The Journal of Positive Psychology, 6, 253-259. ##

Baikon,S,. Sucman, K,. Corsham, W,. & Egon, H. (2017). Learning style of students and teaching styles of teachers in business Education. A case study of Pakistan, (76): 1856-2032. ##

Bandura, A. (2010) .Implications of teaching style on learning efficacy. Behavior research and Therapy, (127): 342-346. ##

Beard, J,. Hoy, R,. & Woolfolk, D. (2016). Change in level of positive mental health as a predictor of future risk of mental illness. American Journal of Public Health, 100, 2366-2371. ##

Between, G,. & Free, L. (2017). Self-determination theory and basic need satisfaction: Understanding human development in positive psychology. Ricerche di Psichologia, 27, 17–34.

Bolliger, G,. & Martindale, J. (2014). Teachers' self-efficacy beliefs as eterminants of job satisfaction and students' academic achievement: A study at the school level. Journal of School Psychology, 44 473–49. ##

Bolliger, H,. & Martindale, O .(2014). Teachers' self-efficacy beliefs as eterminants of job satisfaction and students' academic achievement: A study at the school level. Journal of School Psychology, 44 473–49. ##

Bonice, M,. Larsen, D,. & Armstrong, E .(2017). Perception of classroom enviroment achievement goals, and achievement outcomes. Journal of educational psychology, 93 (1), 43-54. ##

Bray, Z,. Aoki, R,. & Dlugosh, T .(2016). Mathematics anxiety. Instructional Method. and achievement in a survey course in college mathematics. Journal for esearch in Mathematics Educational col,15,50-58. ##

Burleson(2018). Social Well-Being in the United States: A Descriptive Epidemiology. In Orville G. B, Ryff, C., and Kessler, R. (Eds.). How Healthy Are We? A National Study of Well-Being at Midlife (pp. 350-372). Chicago: University of Chicago Press. ##

Caprara, G. V., Steca, P., Gerbino, M., Paciello, M., & Vecchio, G. M. (2015). Looking for adolescents' well-being: Self-efficacy beliefs as determinants of positive thinking and happiness. Epidemiologia e psichiatria sociale, 15(1), 30. ##

Changn, E,. & Smith, Y. (2015). Dynamics of  perceived parenting and identity formation in late adolescence. Journal of Adolescence, 31, 165-184. ##

Chejlyk, K. (2016). Exploring the relationship between happiness, objective and subjective well-being: Evidence from rural Thailand. Paper Presented at the Capabilities and Happiness Conference, 16-18 June##

Elliott, G.(2015). Technology is the Tool. Teaching is the Task: Student satisfaction in Distance Learning. Paper presented at the society for Information and Technology & Teacher Education International conference. San Antonio, Tx. ##

Flammer, D .(2017). Identity Processing and Personal Wisdom: nInformation-Oriented Identity Style Predicts Self-Actualization and Self-Transcendence. 9:95–115. ##

Green, N,. Miller, F,. Crosne, D,. & Duke, L., &  Helseth, S. (2014). The effect of a solution- focused approach to improve self-efficacy in socially withdrawn sohool children. International Journal of Nursing studies, 47, 1389-1396. ##

Josher, H,. & Yatches, E. (2016) . Cultiving competence, self efficacy and intrinsic interest throughproximal self motivation.  J Pers & Soc Physiology; 41 (3): 590-98. ##

Keeler, Q. (2016). The influences of self-efficacy, identity style and stage of change on academic self-regulation. Journal of CollegeReading and Learning, 35, 5-9##

Kuo, S,. Waller, K,. Belland, X,. & Schroder, Z. (2016). Evaluation of the mental health continuum-short form (MHC-SF) in setswana-speaking South Africans. Clin Psychol Psychother. 15 (3), 181-92. ##

Lau, P. L., Wilkins-Yel, K. G., & Wong, Y. J. (2020). Examining the Indirect Effects of Self-Concept on Work Readiness Through Resilience and Career Calling. Journal of Career Development, 47(5), 551-564. ##

Legit, D E. (2016). The prediction of Academic performance. New york: Russell Sage Foundation.

Pajares, G . (2018). Self-efficacy beliefs of adolescents. Contemporary Educational Psychology, 20, 426-443. ##

Park, F. (2017). Affective and social selfregulatory efficacy beliefs as determinants of positive thinking and happiness. Eur Psychol. 4: 275-86. ##

Pintrich, V.(2013). Implications of teaching style on learning efficacy. Behavior research and Therapy, (127): 342-346. ##

Rodriguez Robles, H. (2017). Affective and social selfregulatory efficacy beliefs as determinants of positive thinking and happiness. Eur Psychol. 4: 275-86. ##

Thurmond, F,. & WambachT, G .(2014). Barriers to ego identity status formation a contextual qualification of marcias identity status paradigm. Journa of Adolescence, 23, 95-106##

Wilson, U .(2016). A hierarchical integration of dispositional determinants of general health in students: The big five, trait emotional intelligence and humor styles. Personality and Individual Differences, 44(7), 1562-1573. ##

Young, B,. & Norgard, A. (2017). A new identity for identity research: Recommendations for expanding and refocusing the identity literature. Journal of Adolescent Research, 20, 293-308. ##

Yukselturk, G,. & Yildirim, L .(2018). Happiness is a thing called stable xtraversion a further examination of the relationship between the Oxford Happiness Inventory and Eysencks dimensional model of personality and gender. Personality and Individual Differences. 26: 5-11. ##

Zimmerman, A,. & Kirsanathas, Y. (2016) . Analysis of self efficacy theory in behavior change, cognitive theory. Ther & Res; 23 (1), 287-310. ##