بازتاب تجلّیات جمالی و جلالی حق در آیینة اشعار شهریار

عرفان اسلامی

مقاله 16، دوره 18، شماره 67، فروردین 1400، صفحه 279-300   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

لیلا زارع سلماسی^*

دکتری زبان و ادبیات فارسی، مدرس دانشگاه فرهنگیان پردیس امام خمینی سلماس، ایران. [e-mail]

چکیده

تجلّی ذات مطلق هستی و انواع آن در کسوت اسما و صفات جمالی و جلالی، همچون اندیشة عرفانی وحدت وجود، از جملة موضوعات مهم عرفانی است که با تأسّی از مکتب عرفانی ابن عربی، در آیینة اشعار شعرای عرفانی بازتاب وسیعی داشته است. و در آیینة اشعار شهریار هم با تأسّی از شعرا و عرفای پیشین بخصوص حافظ شیرازی، که از همه لحاظ تحت تأثیر افکار و اندیشه‏های عاشقانه -عارفانه حافظ واقع گردیده است، در کسوت اندام‏های لطف آمیز و قهر آمیز معشوق و در شکل و صورت ادبی (عاشقانه-عارفانه) و شخصیّت‏های اساطیری، تاریخی، داستانی، مذهبی و غیره که هر کدام به نوعی مظهر و نماد تجلّی اسما و صفات جمالی و جلالی معشوق ازلی هستند، بازتاب گسترده‏ای داشته است و کمتر غزل عرفانی از شهریار را می توان یافت که در آن به تجلّیات جمالی و جلالی اشاره‏ای نشده باشد. این نوشتار به بحث و تفحّص در این زمینه در اشعار شهریار، با ذکر شواهدی از دیگر شعرای عارف پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

شهریار؛ تجلّی؛ ذات؛ اسما و صفات؛ جمال و جلال

مراجع