طراحی مدل ارزیابی رتبه بندی اعتباری اوراق بهادار اسلامی با رویکرد شبکه‌های عصبی- فازی تطبیق‌پذیر

مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار

دوره 12، شماره 46 - شماره پیاپی 1، فروردین 1400، صفحه 198-234   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد شعبانی ورنامی¹؛ حسین دیده خانی^{* 2}؛ علی خوزین³؛ آرش نادریان⁴

¹گروه مدیریت مالی, دانشگاه آزاد اسلامی, واحد علی آباد کتول, علی آباد کتول, ایران.

²گروه مهندسی مالی، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران

³گروه حسابداری، واحد علی آبادکتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران

⁴گروه حسابداری واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاداسلامی، علی آباد کتول، ایران

چکیده

هدف این پژوهش، طراحی مدل رتبه‌بندی اعتباری ناشران و ابزارهای تامین مالی اوراق بهادار اسلامی در بازار سرمایه ایران است. جهت انجام این هدف، سه گام اصلی انجام پذیرفت. گام اول، شناسایی معیارهای ارزیابی و یا همان ریسک‌های مرتبط با اوراق بهادار اسلامی بود که توسط خبرگان و مروری بر مبانی نظری انجام پذیرفت. گام دوم، مدلسازی اوراق بهادار اسلامی با استفاده از مدل شبکه عصبی- فازی تطبیق‌پذیر بود که میانگین خطای آموزش تمامی مدل‌های اصلی و زیرمجموعه کمتر از حد آستانه بود. گام سوم، بکارگیری مدل‌سازی سیستم عصبی فازی در رتبه‌بندی اعتباری اوراق بهادار اسلامی می‌باشد. برای انجام این کار، در مرحله اول رتبه‌بندی ناشر بوده است که نتایج پژوهش نشان داد که ناشر دولت دارای کمترین و شرکت‌های خصوصی دارای بیشترین ریسک میباشند. در مرحله دوم برای رتبه‌بندی ابزارهای تأمین مالی، نتایج نشان داد که برای ناشر دولت اوراق اسناد خزانه دارای کمترین و اوراق سلف دارای بیشترین ریسک می-باشند. برای ناشر شرکت‌های دولتی، اوراق سلف دارای بیشترین و اوراق اجاره دارای کمترین ریسک می‌باشد. برای ناشر شرکت‌های مرتبط با نهادهای عمومی، اوراق مرابحه دارای بیشترین و اوراق اجاره دارای کمترین ریسک می‌باشد. برای ناشر شرکت‌های خصوصی، اوراق مشارکت دارای بیشترین و اوراق اجاره دارای کمترین ریسک میباشد.

کلیدواژه‌ها

رتبه‌بندی اعتباری؛ اوراق بهادار اسلامی؛ شبکه عصبی؛ منطق فازی؛ شبکه عصبی- فازی تطبیق-پذیر

مراجع