تبیین وضعیت اعتماد اجتماعی در بین شهروندان شهرکاشان

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 1، دوره 10، شماره 37، اسفند 1399، صفحه 1-28   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد گنجی^{* 1}؛ شیوا آقابزرگی زاده²؛ حدیثه شمس³

¹دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه کاشان (نویسنده مسؤول)

²دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه کاشان

³دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه کاشان

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تحلیل عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان اعتماد در بین شهروندان شهر کاشان بوده است. شاکله‌ی اصلی چارچوب نظری پژوهش را نظریات گیدنز و پاتنام، زتومکا، دورکیم و وینهوون تشکیل می‌دهد، روش تحقیق از نوع پیمایشی و ابزار تحقیق، پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق، شامل شهروندان (18-64 ساله) شهر کاشان است که 373 نفر آنان به‌عنوان حجم نمونه انتخاب و پرسشنامه بین آن‌ها با روش نمونه­گیری غیر‌احتمالی- سهمیه‌ای توزیع شده است. اعتبار تحقیق از نوع صوری و سازه و  برای ارزیابی میزان انسجام درونی (روایی) گویه­ها، از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است.یافته‌ها نشان می‌دهند که میانگین اعتماد شهروندان (اعم از فردی و نهادی) کمتر از حد متوسط طیف مورد بررسی است. از طرفی سلامت اجتماعی، نشاط اجتماعی و دینداری با اعتماد اجتماعی دارای همبستگی مثبت است. میزان همبستگی متغیر اعتماد اجتماعی با سلامت اجتماعی 373/0، با نشاط اجتماعی 305/0، با دینداری 205/0 است. بر طبق نتایج رگرسیون، متغیرهای مستقل مورد مطالعه (16 درصد) از واریانس اعتماد اجتماعی را تبیین می‌کنند و در این بین سلامت اجتماعی با مقدار (270/0) دارای بیشترین تأثیر بر اعتماد اجتماعی است. بعد از سلامت اجتماعی، نشاط اجتماعی با مقدار 136/0 و دینداری با مقدار 117/0 قرار می‌گیرند.
 
 
 

کلیدواژه‌ها

اعتماد اجتماعی؛ سلامت اجتماعی؛ نشاط اجتماعی؛ دینداری

مراجع

- ابراهیم‌پور، داود، پورجبلی، ربابه، رمضانی‌ممقانی، روح‌انگیز (1391) " بررسی رابطه عوامل اجتماعی- اقتصادی با سلامت اجتماعی دبیران مقطع راهنمایی و متوسطه شهرستان"، مطالعات جامعه‌شناسی، سال 4، دوره 5، شماره 14؛ 67-47.

- ابراهیمی لویه، عادل، نیازمند واقع، سیده مهسا (1393) " بررسی میزان اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در بین مردم شهر رشت"، علوم رفتاری، دوره 6 ،شماره 21؛ 35-9.

- ابوالحسن‌زاده، وحید (1394) " بررسی عوامل مرتبط با اعتماد اجتماعی قومیت‌های کرد و ترک (مطالعه موردی: شهر ارومیه)"، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد.

- ازکیا، مصطفی، غفاری، غلامرضا (1380) " بررسی رابطه اعتماد و مشارکت اجتماعی در نواحی روستایی شهر کاشان"، نشریه نامه علوم اجتماعی، دوره 17، شماره 17، 31-3.

- افشانی، علیرضا، فاضل نجف­آبادی، سمیه، حیدری، محمد، نوریان نجف آبادی، محمد (1389) " پژوهشی در باب رابطه دینداری و اعتماد اجتماعی"، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 94، 217-186.

- افقری، فاطمه، قاسمی، سیمین (1394) " رابطه بین اعتماد اجتماعی و گرایش‌های مطلوب اجتماعی"، روان پرستاری، دوره 3، شماره 2، 71-62.

- امینی فر، مجید، کارگریان مروستی، اسماعیل (1397) " مطالعه جامعه شناختی دانشگاه و نحوه تأثیر آن بر امنیت و اعتماد اجتماعی تعمیم یافته"، فصلنامه دانش انتظامی مرکزی، شماره 24، 30-1.

- اینگلهارت، رونالد، آر، آبرامسون، پل (1373) " امنیتاقتصادیودگرگونیارزشی"، شهناز شفیع خانی، نامه پژوهش، شماره 14 و 15.

-باقریانی، فریده (1393) " رابطه دینداری و اعتماد اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی بهبهان"، رفاه اجتماعی، دوره 14، شماره 55، 107-79.

- جواهری پور، مهرداد، رحیمی، محمد، مؤمن، پوررضا (1393) " شکل‌گیری اعتماد اجتماعی و فراتحلیل عوامل مؤثر در آن"، مطالعات جامعه شناختی ایران، دوره 4، شماره 14، 97-75.

- حیدری، آرمان، احمدی، سیروس، زارعی، معصومه (1397) " رابطه سلامت اداری و نهادینگی سازمان با اعتماد نهادی"، جامعه شناسی نهادهای اجتماعی، دوره5 ، شماره 12، 268-247.

- حیدرآبادی، ابوالقاسم (1389) " اعتماد اجتماعی و عوامل اجتماعی- فرهنگی موثر بر آن (مطالعه موردی جوانان 20 تا 29 ساله استان مازندران)"، جامعه­شناسی مطالعات جوانان، دوره 1، شماره 1، 66-39.

- حیدرآبادی، ابوالقاسم، صالح آبادی، ابراهیم (1391) " گونه شناسی اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در شهر ساری"، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، دوره 4، شماره 3، 129-115.

- خلیلی اردکانی، محمدعلی، آروین، بهاره، توسلی فرشته، فرزاد (1396) " اعتماد اجتماعی و عوامل مرتبط با آن"، فصلنامه علوم اجتماعی، سال 26، شماره 76، 143-112.

- رضایی، محمد، آذین، احمد، جعفری نژاد، مسعود (1396) " رابطه میزان اعتماد اجتماعی و مشارکت سیاسی از نظردانشجویان دانشگاه مازندران"، فصلنامه علمی رهیافت انقلاب اسلامی، سال 11، شماره 39، 122-101.

ریتزر، جورج (1388)، نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.

- شارع پور، محمود (1388) " بررسی عوامل مؤثر بر اعتماد اجتماعی به نیروهای انتظامی مطالعه  موردی: استان مازندران"، جامعه شناسی کاربردی، شماره4، پیاپی36، 16-1.

- طالبی، ابوتراب، حاجیلو، زینب (1392) " تأثیر دینداری بر اعتماد فراتحلیل پژوهش های ده سال اخیر در ایران"، جامعه شناسی تاریخی، دوره 5، شماره 1، 137-110.

- عباس زاده، محمد، علیزاده اقدم، محمدباقر، موسوی، آرزو (1394) "مطالعه نقش میانجی‌گرایانه اعتماد اجتماعی در تأثیرگذاری دینداری بر هراس اجتماعی"، پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال 4، شماره 2، 86-69.

- علیزاده اقدم، محمدباقر، علمی، محمود، ملکوتی،دیزج کیان (1391) " بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با اعتماد اجتماعی دبیران مقطع متوسطه آموزش و پرورش شهرستان مرند" ، جامعه شناسی کاربردی، دوره 23، شماره 3، 184-167.

- غفاری، غلامرضا، نوابی، میثم (1388) " تبیین گستره و شعاع اعتماد اجتماعی در شهر کاشان"، دانشنامهعلوماجتماعی، دوره 1، شماره 2، 231-208.

- فرزانه، سیف الله، علیزاده، سمیه (1392) " بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت اجتماعی سالمندان شهر بابل"، فصلنامه­ی مطالعات توسعه­ی اجتماعی فرهنگی، دوره ی 2، شماره‌ی 1، 197-173.

- قدیمی، مهدی (1386) " بررسی میزان اعتماد اجتماعی و عوامل موثر بر آن در بین دانشجویان دانشگاه های زنجان"، پژوهشنامه علوم انسانی، شماره 53، 356-325.

- کرمی، ابوالفضل، مهدوی، محمدصادق، ازکیا، مصطفی (1398) "تأثیر سرمایه فرهنگی بر اعتماد اجتماعی (مورد مطالعه: شهروندان شهر زنجان)، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، سال 9، شماره‌ی 30، 182-151.

- کلانتری، عبدالحسین، کشاورز، امراله، مؤمنی، حسن (1395)، "رابطه بین سرمایه اجتماعی و نشاط اجتماعی جوانان شهرستان دهلران"، پژوهشنامه مددکاری اجتماعی،شماره 10، 41-72.

- کمالی، افسانه، اسکندری، لاله (1390) " زنان و اعتماد: مطالعه اعتماد اجتماعی زنان تهران"، مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، سال 9، شماره 1، 118-97.

- کیا، علی اصغر، امیری، رقیه ( 1392) " بررسی میزان نشاط اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در بین شهروندان 15-64 سال شهر اهواز"، برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 4، شماره 15، 174-138.

- کیاکجوری، سعید، افراسیابی، حسین (1391) "مطالعه اعتماد اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در میان دانشجویان"، دو فصلنامه جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، شماره 2، 165-143.

- گلابی، فاطمه، اخشی، نازیلا (1394) " مشارکت اجتماعی و نشاط اجتماعی"، جامعه شناسی کاربردی، سال 26، شماره 3، 160-139.

- گیدنز، آنتونی (1392)، تجدّد و تشخّص، ناصر موفقیان، تهران، نشر نی. 

- محسنی تبریزی، علیرضا، معیدفر، سعید، گلابی، فاطمه (1390) " بررسی اعتماد اجتماعی با نگاه نسلی به جامعه"، جامعه‌شناسی کاربردی، دوره 22، شماره 1، 70-41. 

- مروتی، نادر، هزارجریبی، جعفر (1390) "عوامل موثر بر شکل‌گیری اعتماد اجتماعی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه تهران)"، برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 2، شماره 7، 66-27.

- معاونت آمارو اطلاعات (1397) " بررسی جریانات مهاجرتی استان اصفهان" ، تهران: سازمان برنامه و بودجه کشور.

- مهدوی، محمد صادق، ادریسی، افسانه، رحمانی خلیلی، احسان (1388) " ﺑﺮرﺳﻲﺗﺎﺛﻴﺮ دﻳﻨﺪاری ﺑﺮ اﻋﺘﻤﺎد اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺗﻬﺮاﻧﻲ"، تحقیقات علوم اجتماعی ایران، سال1، شماره 3، 19-1.

- نوریان نجف آبادی، محمد، جهانگیر، نرگس (1390) "رابطه میزان اعتماد اجتماعی و سلامت روانی"، جامعه شناسی تاریخی، دوره 3، شماره 2، 60-35.

- نورانی آسیابر، زهرا، شیری، طهمورث، علی محسنی، رضا (1398) "نقش اعتماد اجتماعی و استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی بر سرمایه فرهنگی شهروندان تهرانی"، مطالعات علوم اجتماعی ایران، سال 16، 60

- نعیمی، کیومرث، پورمحمدی، محمدرضا (1396) " تبیین رابطه اعتماد اجتماعی و احساس امنیت در شهر مرزی مریوان"، پژوهش نامه نظم و امنیت انتظامی، سال 10، شماره 3، 151-130.

- نوابخش، مهرداد، فدوی، جمیله (1387) " بررسی ابعاد سرمایه اجتماعی و نقش آن در توسعه شهری مطالعه موردی منطقه 5 شهر تهران"، پژوهش نامه علوم اجتماعی، سال 2، شماره 1، 47-25.

- وثوقی، منصور، حیدری، سعیده (1390) "بررسی میزان اعتماد اجتماعی دانشجویان دختر دانشگاه های شهر ایلام و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن"، جامعه شناسی مطالعات جوانان، دوره 2، شماره 3، 180-161.

- Bradshaw, Matt, Kent, Blake Victor, Henderson, W. Matthew (2019), Attachment to God and social trust, Sociological perspectives, Vol 62, Pp 1001-1021.

- Burrmann, Ulrike, Braun, Sebastian, Mutz, Michael (2018), in whom do we trust? The level and radius of social trust among sport club members, International review for the sociology of sport, November, Vol 55, Pp416-436.

- Dellmuth, lisa Maria, Tallberg, Jonas (2020), Why national and international legitimacy beliefs are linked: social trust as an antecedent factor, The review of international organizations, Vol 15, Pp 311-337.  

- Elgar, Frank, Stefaniak, Anna, Wohl, Michael J. A (2020), the trouble with trust time series analysis of social capital, income inequality, and COVID19 deaths in 84 contries, Social science & Medicine, Vol 263.

- Feng, Zhixin, Vlachantoni, Athina, Liu Xiaoting, Jones, Kelvyn (2016), Social trust, Interpersonal trust and self-related health in China: a multi-level study international journal for equality in health.Vol 180, Pp1-11.

- Herreros, Francisco, Criado, Henar (2008), The State and the Development of Social Trust, International Political Science Review, Vol 29, No 1,Pp 53–71.

- Jiang, Junfeng, Ru kang, Quingqun Li, Wang, Peigang (2020), Social trust and health: a perspective of urban-rural comparison in China, Applied research in quality of life,Vol 15,Pp 737-756.

- Jing, Shijie (2019), Conceptualizing and measuring sense of social trust, Social mentality in contemporary China, Vol 54, Pp 87-109.

- Johansson‐Stenma,Olof, Minhaj, Mahmud, Martinsson, Peter (2009), Trust and Religion: Experimental Evidence from Rural Bangladesh, Economica, Vol 76, Pp 462-485.

- Kaspersen, Lars, Bo (2000), Happy & Healthy Retrieved from http://abclocal.g.com/68- wls/news/012802-hshappy healthy.html

- Özen, Ercan (2019), the Concept of Trust in Socio-Economic Life, European Journal of Marketing and Economics, Vol 2, Pp54-59.

- Paxton, Pamela (2007), Association Memberships and Generalized Trust: A Multilevel Model across 31 Countries, Social foces, Vol 86, Pp 46-76.

- Putnam, R (1995), Tuning in, Tuning out: The Strange Disappearance of Social Capital in America, Political Science and Politics, Vol 28, No 4, Pp 664-683.

- Saadaoui, Hayet, Sana, El Harbi, Ibanez, Lisette (2019), Do people trust more when they are happy or when they are sad? Evidence from an experiment, Managarial and Decision economics, Vol 40, Issue 4, Pp 374-383.

- Tokuda, Yasuharu, Fujii, Seijii, Inoguchi, Takashi (2017), Individual and country-level effects of social trust on happiness: the Asia barometer survey, trust with Asian characteristics, Vol 1, Pp 123-139.

- Turner, B (2003), Social capital, inequality and Health: The Durkheiman rival, social Theory and health, No 1, Pp 4-20.

- Ziller, Conrad, Heizmann, Boris (2020), Economics conditions and native immigrant asymmetries in generalized social trust, Social Sience Research, Vol 87.