تحلیلی بر آسیب‌ شناسی اثرات کالبدی توسعه گردشگری در سکونتگاه‌های روستایی شهرستان لنگرود

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 34، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 47، تیر 1399، صفحه 696-722   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی کاربردی

نویسندگان

نغمه صاحبی¹؛ عیسی پوررمضان^{* 2}؛ محمدباسط قرشی میناباد²؛ تیمور آمار حاجی شیرکیا³

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

²استادیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

³دانشیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

در جهان معاصر گردشگری بعنوان عاملی در جهت بهبود کیفیت زندگی جوامع تلقی می‌شود این صنعت که بر پایه توجه گردشگران به بازدید از انواع جاذبه در روستا استوار است همواره پیامدهای مثبت و منفی زیادی را در پی داشته است بنابراین توجه ویژه به بعد کالبدی فعالیت‌ها در جهت استفاده بهینه از منابع و کاهش اثرات منفی در نواحی روستایی از جمله اقدامات لازم و ضروری می‌باشد. زیرا گردشگری همواره با تغییرات کالبدی در مقاصد گردشگری منجر می‌گردد و اگر این تغییرات با برنامه‌ریزی همراه نباشد، به آسیب‌های غیرقابل برگشت منتهی می‌گردد. آسیب‌شناسی فعالیت‌های گردشگری در نواحی روستایی شهرستان لنگرود، هدف اصلی این پژوهش می‌باشد که از روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع اسنادی و مطالعات پیمایشی و میدانی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش 15 روستای دارای گردشگری روستایی شهرستان لنگرود بوده که به شیوه هدفمند و قضاوتی انتخاب شده‌اند. حجم نمونه‌ با استفاده از روش کوکران، 342 نمونه برآورد شده که به روش تصادفی- سهمیه‌ای بین ساکنان محلی روستاهای نمونه توزیع شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که پیامدهای نامطلوب کالبدی ناشی از گردشگری روستایی در همه گویه‌ها بالاتر از حد متوسط بوده است و این نشان‌دهنده شدت آسیب‌های کالبدی ناشی از توسعه گردشگری در سطح محدوده مورد مطالعه است. اما در بین مؤلفه‌های مورد بررسی، از بین رفتن اراضی قابل استفاده برای کشاورزی، با میانگین وزنی 09/4 بیشترین آسیب کالبدی را از توسعه گردشگری در نواحی روستایی شهرستان لنگرود داشته است.‌

کلیدواژه‌ها

گردشگری؛ نواحی روستایی؛ آسیب‌شناسی؛ آسیب‌های کالبدی؛ شهرستان لنگرود

مراجع

References

Amar, Teymoor and Hatami, Mohadeseh (2010). The Effect of Rural Tourism on Land Use Change in Saravan Village in the Recent Decade, The First International Conference on Tourism Management and Sustainable Development, Islamic Azad University, Marvdasht Branch. [In Persian]

Ashoori Moridani, Somayeh (2012), Analysis of the Environmental Consequences of Tourism Development in Masal, Master's Degree in Geography and Tourism Planning, Islamic Azad University, Rasht Branch, by Dr. Isa Pourramezan. [In Persian]

Baba Khanzadeh, Idris and Lotfi, Sedigheh (2012). Tourism Impact Assessment on Qouri Qaleh Village, Journal of Tourism Management Studies, Vol. 7, No. 20 (Winter). [In Persian]

Coccossis, Harry and Constantoglou, Mary, E. (2010), The use of Typologies in Tourism Planning: Problems and Conflicts).pp: 22-30.

Ebrahimi, Esmail (2016), Rural tourism as a model for rural development, Case study: Garmsar city, Journal of New Attitudes in Human Geography, NO 9, Issue 1, Winter.

Frederick, K.D. & Rosenberg, N. J. (1994). "Assessing the impacts of climate change on natural resource system". Washington: Resources for the Future, Inc.

Ghadiri Masoom, Mojtaba., Motiee Langroudi, Seyyed Hossein and Mehpouia, Hasan (2013), Explaining the physical effects of tourism on rural areas (Case study: Kalardasht Village Outskirts), Journal of Tourism Planning and Development, Vol. 2, No. 5 (Summer). [In Persian]

Ghanbari, Yousef., Kazemi, Zahra and Kazemi Skari, Fatemeh (2017), Sustainable Tourism Development Planning with Emphasis on Ecological Houses, Case Study: Henza Section, Journal of Physical Development Planning, (Issue 2), Series 6, Summer, Pages 93-109. [In Persian]

Ghodami, Mostafa., Aligolizadeh Firoozjayi, Naser and Ana Moradnejad, Rahim Bardi (2009), Investigating the Role of Tourism in Land Use Change (Case Study: Central District of Nowshahr), Quarterly Journal of Urban and Regional Studies and Research, First Year, No. 3 , winter. [In Persian]

Gnoth, J. and Zins, A.H. (2013). Developing a tourism cultural contact scale, Journal of Business Research 66 (6): 738-744.

Gossling, S. (2002), Global environmental consequences of tourism, Global Environmental Change, Vol 12 (4), pp: 283-302.

Holland, Jenny; Burian, Michael and Dixey, Louise (2003), Tourism in poor rural areas, diversifying the product and expanding the benefits in rural Uganda and the Czech Republic. PPT working paper, No. 12. Available at: http://www. propoortourismorg.uk/12_rural_areas.pdf.

Kandel, W.A. and Brown, D.L. (2006), Population Change and Rural Society, Nederland.

Kytzia, S., Walz, A., & Wegmann, M. (2011). How can tourism use land more efficiently? A model-based approach to land-use efficiency for tourist destinations. Tourism Management, 25 (4), 629-640.

Mehrzad, Sareh (1392), The Role of Tourism in the Village Economy (Case Study: Rudsar County - Oshian Village), Second National Conference on Tourism and Naturalization of Iran Land, Technical Faculty of Martyr Mohfat, Hamedan. [In Persian]

Molaei Hashjin, Nasrallah., Donelin, Karina and Hasannejad, Masoumeh (2011), Analysis of Tourism Outcomes in the Unstabilization of Rural Settlements in Baladeh Village, Noshahr, Regional Planning Quarterly, First Year, No. 2, Summer, pp. 1-14. [In Persian]

Motiee Langroudi, Seyyedhossein., Rezvani, Mohammadreza and Kateb Osgami, Zahra (2012), Investigating the Economic Effects of Agricultural Landuse Change in Rural Areas, Case Study: Licharaki Village, Hasan Rood Bandar Anzali, Journal of Rural Planning and Research, No 1, Spring and Summer. [In Persian]

Page a, S.J., Connell, J. (2009), Tourism: a modem synthesis, London: Thomson Learning.

Rezvani, Mohammad Reza and Jawad Safai (2005), Tourism of Second Homes and Its Effects on Rural Areas: Opportunity or Threat (Case: Rural Areas of Northern Tehran), Journal of Geographical Research, Vol. 37, No. 54 (Winter). [In Persian]

Roknoddin Eftekhari, Abdolreza and Isma'il Ghaderi (2002), The Role of Rural Tourism in Rural Development (Review and Analysis of Theoretical Frameworks), Modares Quarterly Journal, Vol. 6, No. 2 (Summer). [In Persian]

Roshanali, Mohammad and Allah Verdi, Omid (2016), The Role of Tourism in Rural Land Use Change (Case Study: Gharib Mahalla Village), Second International Congress on Land, Space and Clean Energy, Focusing on Natural Resources Management, Agriculture and Sustainable Development, University Ardebil scholar. [In Persian]

Saghaei, Mahdi (2003), Rural Tourism and Development, Proceedings of the Seminar on Policy Studies and Tourism Development Programs in Iran, Allameh Tabataba'i University. [In Persian]

Shahabian, Pooyan (2011), Investigating the Role and Effects of Urban Tourism on Sustainable City Development with Emphasis on Perception of Residents, Uranushahr Quarterly, Volume 4, Number 7, Winter, Pages 112-132. [In Persian]

Zahedi, Shamsasadat (2006), Tourism Basics and Sustainable Ecotourism, First Edition, Tehran, Allameh Tabatabaei University Press. [In Persian]

Zarafshani, Kiumars., Sharafi, Lida., Gravundi, Shahpar. and Ghobadi, Parastoo (2013), The study of the effects of tourism development on promotion of socio-economic indicators of rural areas, Case study: Rijab tourism area in Kermanshah province, Rural Economics and Development Quarterly, Second year, issue 3, successive 5 (Autumn). [In Persian]

Ziaei, Mahmoud and Torab Ahmadi, Mojgan (2012), Recognition of Tourism Industry with System Approach, First Printing, Tehran, Social Science Publishing. [In Persian]