مبانی فقهی تنبیه و تأدیب کودکان از سوی والدین در فقه

مطالعات فقهی و فلسفی

مقاله 4، دوره 12، شماره 45، فروردین 1400، صفحه 1-14   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

شیرین شفیعی¹؛ طیبه عارف نیا^{* 2}

¹دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به مطالعه و بررسی مبانی فقهی حقوق تربیتی – آموزشی کودکان در فقه پرداخته است. بنابراین،این پژوهش از نظر هدف کاربردی و مسأله محور بوده و نوع تحقیق توصیفی – تحلیلی می‌باشد. نتایج پژوهش نشان داد که در منابع فقهی به تربیت اعتقادی و تربیت اخلاقی فرزندان و وظایف والدین در این ساحات توجه شده است. بدین صورت که صیانت فرزند از آنچه موجب فساد اخلاق و عقیده‌اش می‌شود، واجب است و باید نسبت به جلوگیری از فروافتادن فرزند در ورطه خسران، فساد و معاصی مواظبت نمود و وی را از گناهان منع کرد و به اخلاق و آداب نیکو عادت داد.

کلیدواژه‌ها

تنبیه؛ تأدیب؛ کودکان؛ والدین؛ تربیت اسلامی

مراجع

نهج‌البلاغه.

صحیفه سجادیه.

 

ابن براج، عبدالعزیز (1406ق). المهذب. قم: موسسه نشر اسلامی، ج1.

ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع، دار صادر.

ابهوتی، منصور بن یونس (1406ق). کشافالقناععنمتنالقناع. بی‌جا: مکتبه النصر الحدیثه.

ابوالصلاح حلبى، تقى‌الدین بن نجم‌الدین‏(1403ق). الکافی فی الفقه‏. اصفهان: بی‌نا.

اراکى، محمدعلى (1415ق). المکاسب المحرمه. قم: مؤسسه در راه حق.

اسدی، لیلا سادات (1388). حریم خصوصی کودک و حق والدین بر تربیت. ندای صادق، شماره 51، ص 535-536.

اشتهاردى، على‌پناه (1417ق). مدارک العروه. تهران: دار الأسوه للطباعه و النشر.

اصفهانى کمپانى، محمدحسین (1415ق). حاشیه کتاب المکاسب. قم: محقّق.

اصفهانی (مجلسی دوم)، محمدباقر (1410ق). بحار الانوار الجامعه للدرر اخبار الائمه الاطهار(ع). بیروت: مؤسسه الطبع و النشر.

انصاری، قدرت‌الله و همکاران (1385). تعزیرات از دیدگاه فقه و حقوق جزا. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

جزیری، عبدالرحمن (1406ق). الفقهعلیالمذاهبالاربعه. بیروت: داراحیاء التراث العربی، چاپ دوم.

جناتی، محمدابراهیم (1415ق). دروس فی النکته. قم: الاعلام الاسلامی، ج ۲.

حر عاملی (بی‌تا). وسائل الشیعه. بی‌جا: بی‌نا، ج4، 21.

حلبى، حمزه بن على (1417ق). غنیه النزوع إلى علمی الأصول و الفروع‏‏. قم: مؤسسه امام صادق(ع)، ج4.

حلبی، ابوالملاح (1403ق). الکافی فی الملکه. اصفهان: کتابخانه امام امیرالمومنین(ع).

حلى، یحیى بن سعید (1405ق). الجامع للشرائع. قم: مؤسسة سید الشهداء العلمیه، چاپ دهم، ج1.

خمینى، سید روح‌اللَّه (1424ق). توضیح المسائل(المحشى). قم: دفتر انتشارات اسلامى، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.

خوانسارى، سید احمد (1405ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. قم: مؤسسه اسماعیلیان، ج۵.

خوئى، سید ابوالقاسم (1416ق). المکاسب ـ مصباح الفقاهه. ‏بی‌جا: بی‌نا، ج 3.

خوئی، سید ابوالقاسم (1396). مبانی تکمله المنهاج. قم: المطبعه العلمیه، چاپ دهم، ج2-1.

دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (1381). آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن. تهران: انتشارات زیتون.

روحانى، سید مهدى (1412ق). رساله فی أن الوتر ثلاث رکعات. قم: دفتر انتشارات اسلامى، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.

سیلامی، نوربیر (1380). المعجم الموسوعی فی علم النفس. ترجمه وجیه أسعد. دمشق: منشورات وزاره الثقافه فی جمهوریه العربیه السوریه.

شهید ثانی، زین‌الدین بن علی (1413ق). مسالک الافهام. قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.

طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم (1381). عروه الوثقی. تهران: مکتبه العلمیه الاسلامیه.

طریحی، فخرالدین (1416ق). مجمع البحرین. تهران: کتابفروشی مرتضوی، ج 2.

طوسى، محمد بن حسن (1415ق). رجال الشیخ ـ الأبواب‏‏. قم: دفتر انتشارات اسلامى، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.

طوسی، محمد بن حسن (1409ق). تفسیر تبیان. تهران: بی‌نا، ج 1.

عامر، عبدالعزیز (1381). الاحوالالشخصیهفیالشریعهالاسلامیهفقهاوقضا (النسب،الرضاع،الحضانه،نفقهالاقارب). بیروت: دارالکتاب العربی.

علامه حلی، حسن بن یوسف (1413ق). قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامی، ج15.

فاضل هندی، بهاءالدین محمد (بی‌تا). کشف اللثام. بی‌جا: بی‌نا، ج2.

فانتس، علی (1375). جایگاه روش‌های تنبیه در تعلیم و تربیت. تهران: موسسه تحقیقاتی و انتشاراتی فیض کاشانی.

قرطبی انصاری، ابوعبدالله محمد بن احمد (1405ق). الجامع لأحکام القرآن. بیروت: داراحیاء التراث العربی.

کاتوزیان، ناصر (1389). دوره حقوق مدنی خانواده. تهران: شرکت سهامی انتشار، ج2.

کهزادی باصری، محبوبه (1397). مطالعه و بررسی مسئولیت کیفری و مدنی کودکان و نوجوانان. قانون یار، دوره دوم، شماره ششم.

محقق سبزوارى، سید عبدالأعلى (1413ق). مهذّب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام‏. قم: دفتر آیت‌الله سبزوارى، ج25، 28.

مغنیه، محمدجواد (1421ق). فقه الإمام الصادق(ع). قم‏:‏ مؤسسه انصاریان‏، ج5.

نجفى، محمدحسن (1418ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام‏. بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏، چاپ هفتم‏، ج‏41.

نورى، میرزا حسین (1408ق‏). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل‏. بیروت: مؤسسه آل‌البیت(ع)‏، ج‏18.