خسارت معنوی ناشی از نقض قرارداد در فقه، حقوق ایران و حقوق انگلیس

مطالعات فقهی و فلسفی

مقاله 6، دوره 12، شماره 45، فروردین 1400، صفحه 1-16   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه نخعی^{* 1}؛ فریبا سنجری مقدم²

¹کارشناسی ارشد، حقوق خصوصی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

²دکتری، گروه حقوق، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی خسارت معنوی ناشی از نقض قرارداد در فقه، حقوق ایران و حقوق انگلیس است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و نتایج در خصوص اینکه چرا مطالبه خسارت معنوی در حقوق ایران هنوز جایگاه خود را نیافته، حاکی از آن است که عامه مردم هیچ‌گونه اطلاعی نسبت به چنین خسارتی که ناشی از حقوق شهروندی آن‌هاست ندارند و نباید انتظار مطالبه خسارت معنوی از جانب آنان داشته باشیم. ضعف عمده متوجه جامعه نخبگان حقوقی، وکلا و قضات است که در عملیاتی کردن مطالبه خسارت معنوی در مرحله اول و طرح دعاوی مطالبه خسارت معنوی ناشی از نقض قرارداد در مرحله دوم، گام مثبتی را برنداشته‌اند و سیستم حقوقی ایران علی‌رغم مبانی قانونی و فقهی روی خوشی برای صدور رأی به چنین دعاوی نشان نمی‌دهند. اگرچه جبران و ارزیابی خسارت معنوی امری دشوار است، ولی زمانی که رویکرد نظام قضایی بر این باشد که این نوع خسارت بدون جبران نباشد، تعیین معیار و ملاک معین برای ارزیابی نسبی آن ضرورت دارد.

کلیدواژه‌ها

خسارت معنوی؛ نقض قرارداد؛ مسئولیت قراردادی؛ حقوق ایران؛ حقوق انگلیس

مراجع

قرآن کریم

جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1387). ترمینولوژی حقوقی. تهران: گنج دانش.

زنجانی عمید، عباسعلی (1370). حقوق تعهدات و قراردادهای بین‌المللی در فقه و حقوق اسلامی. حقوق بین‌المللی، شماره15.

شعاریان، ابراهیم (1390). جبران خسارت معنوی ناشی از نقض قرارداد. تحقیقات حقوقی، شماره 54.

قاسم‌زاده، سید مرتضی (1387). اصول قراردادها و تعهدات. تهران: نشر دادگستر.

کاتوزیان، ناصر (1376). قواعد عمومی قراردادها. تهران: شرکت سهامی انتشار، ج4.

کاتوزیان، ناصر (1395). مسئولیت مدنی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ج1.

محمودیان اصفهانی، کامران؛ مالمیر، محمود (1392). جبران خسارت ازاله بکارت در حقوق کیفری ایران و فقه امامیه. حقوقی دادگستری، شماره 83.

مدرس، سید مهدی؛ گلشنی، عصمت (1392). طریق جبرانی پرداخت خسارت نقض تعهدات قراردادی در حقوق انگلستان و طرح آن در حقوق ایران. دانش حقوق مدنی، شماره 2.

نجفی فتاحی، صمد (1383). جبران ماده خسارت معنوی در نظام حقوقی ایران. کانون وکلا، شماره 187 - 186.

نصیری، مصطفی (1387). نقش تقصیر در مسئولیت قراردادی. دادرسی، شماره 71.

نعمت اللهی، اسماعیل (1395). اصالت ضمان قهری و تقدم آن بر مسئولیت قرارداد در فقه امامیه. حقوق اسلامی، 13(51)، ص103-128.

 

 

Burrows, A. (2004). Remedies for tort and breach of contract. 3ed. Oxford.

Ruff, A. (2005). Contract law. ‎ Sweet & Maxwell Ltd

14. Deakin, S.; Johnston, A. &  Markesinis & B. (2008). Markesinis and Deakin's Tort Law. Oxford University Press.

Fidler V. Sun Life As, suranceco of Canada (2006).

Jrvuis v. Swanstours (1973) 1 All et 71.

Wishart, M.C. (2005). Contract Law. Oxford University.