آسیب شناسی پدیده کودکان کار شهر تهران با رویکرد فازی

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 2، دوره 10، شماره 37، اسفند 1399، صفحه 29-58   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی اصغر سعدآبادی^{* 1}؛ فاطمه فهری²

¹استادیار گروه سیاستگذاری علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی (نویسنده مسئول)

²دانشجوی دکتری کارآفرینی دانشگاه تهران

چکیده

با آسیب شناسی پدیده کودکان کار و علل و پیامد‎های شکل‎گیری آن در شهر تهران با رویکرد فازی، راهکارهایی مطلوب برای مقابله با این پدیده ارائه شده است. در این راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوا و داده‎کاوی، مؤلفه‌های ناظر بر علل و پیامدهای پیدایش کودکان کار و راهکارهای متناظر با آن‌ها را استخراج کرد. با کاربست روش دلفی فازی پرسشنامه‎ها تجزیه و تحلیل شدند. با مدل سه‌شاخگی راهکارها در شاخه­های محتوا، ساختار و زمینه دسته بندی شدند. برای تعیین ارتباط میان مؤلفه‌های مورد اجماع نخبگان، روش تحلیل و توسعه گزینه استراتژیک (سودا) به کار گرفته شد. در نهایت با ادغام نقشه‎های خبرگان، مدل واحدی اتخاذ شد که شامل 45 مولفه و 57 راهکار است. طبق یافته‎ها، فقر عامل اصلی بروز و شیوع این پدیده است که عوامل ساختاری یا مسائل مرتبط با دولت و قانونگذاری با بیشترین اثرگذاری در حل مسائل کودکان خیابانی، می‎تواند منجر به کاهش فقر گردد. عوامل محتوایی در درجه دوم اهمیت قرار دارند. وجود راهکارهای متعدد در حوزه مسائل فرهنگی و دینی نیز از نکات قابل توجه می‎باشد.

کلیدواژه‌ها

کودکان کار؛ کودکان خیابان؛ راهکار مقابله با خیابانی شدن؛ دلفی فازی؛ تحلیل و توسعه گزینه استراتژیک (سودا)

مراجع

- امیردیوانی، ابولفضل (1390). آسیب شناسی کودکان خیابانی. پیام زن، 320.

- فخیمی آذر، سیروس، مالک، علی، نقی نژاد، عادل. (1391). مطالعه و تدوین برنامه - استراتژیک با کاربرد مدل SWOT و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) (مطالعه موردی سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی). پژوهش‎های مدیریت راهبردی، 51، 73-96.

- قرائتی، محسن (1388). تفسیر نور.تهران.مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن.

- محمد پور، احمد (1397). ضد روش: زمینه‎های فلسفی و رویه‌های عملی در روش شناسی کیفی. قم: لوگوس.

- میرزایی اهرنجانی، حسن؛ طالقانی، غلامرضا؛ سعدآبادی، علی اصغر. (1392). مدیریت توسعه و عمران روستایی. آذرین مهر. تهران.

- Ali, M., Shahab, S., Ushijima, H., & de Muynck, A. (2004). Street children in Pakistan: a situational analysis of social conditions and nutritional status. Social Science & Medicine, 59(8), 1707-1717.

- Ammar, N. H. (2009). The Relationship between Street Children and the Justice System in Egypt. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 53(5), 556-573.

- Aptekar, Lewis. (1994). Street children in the developing world: a review of their condition. Cross-Cultural Research, 28(3), 195-224.

- Aransiola, J. O., Bamiwuye, O., Akinyemi, A. I., & Ikuteyijo, L. O. (2009). Proliferation of Street Children in Nigeria Issues and Challenges. Journal of Social Work, 9(4), 371–385.

- Atkinson-Sheppard, S. (2017). Street children and ‘protective agency’: Exploring young people’s involvement in organised crime in Dhaka, Bangladesh. Childhood, 24(3), 416-429.

- Bademci, O. I., & Karaday, F. (2014). What Makes Children Want to Learn? Working with Street Children at a University. Social and Behavioral Sciences, 159, 651 – 655.

- Basu, K., & Van, P. H. (1998). The Economics of Child Labor. The American Economic Review, 88(3), 412-427.

- Beers, H. V. (1996). A plea for a child-centred approach in research with street children. Childhood, 3(2), 195-201.

- Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.

- Cheng, F., & Lam, D. (2010). How is street life? An examination of the subjective wellbeing of street children in China. International Social Work, 53(3), 353–365.

- Fernandes, G. T., & Vaughn, M. G. (2015). Brazilian street childrenContextual influences in relation to substance misuse.  International Social Work, 51(5), 669–681.

- Fors, H. C. (2012). Child Labour: A Review of Recent Theory and Evidence with Policy Implications. Journal of Economic Surveys, 26(4), 570–593

- Gao, Y., Atkinson-Sheppard, S., Yu, Y., & Xiong, G. (2018). A review of the national policies on street children in China. Children and Youth Services Review, 93, 79-87.

- Gossling, S., Schumacher, K., Morelle, M., Berger, R., & Heck, N. (2004). Tourism and street children in Antananarivo, Madagascar. Tourism and Hospitality Research, 5(2), 131-149.

- Grundling, J., & Grundling, I. (2005). The concrete particulars of the everyday realities of street children. Human Relations, 58(2), 173–190.

- International Labour/ International Programme on the Elimination of Child Labour. (2007). Explaining the demand and supply of child labour: A review of the underlyintheories.

https://www.ilo.org/ipec/Informationresources/WCMS_IPEC_PUB_7870/lang--en/index.htm

- Lalor, K. J. (1999). Street Children: A Comparetive Perspective. Child Abuse and Neglect, 23(8), 759 –77.

- Lam, D., & Cheng, F. (2012). Homeless People: Street Children in Asia. Home and Homelessness, 132-136.

- Lusk, M. W. (1989). Street Children Programs in Latin America. The Journal of Sociology and Social Welfare, 16, 55-77.

- Maria, M. A., Martinez, C. L., & Diestro, J. M. (2011). Typologies of Risk and Protection in the Lives of Filipino Street Children in Manila. Youth and Society, 46(1), 112 –131.

- Mathur, M., Rathore, P., & Mathur, M. (2009). Incidence, type and intensity of abuse in street children in India. Child Abuse and Neglect, 33, 907–913.

- Mokomane, Z., & Makoae, M. (2017). An overview of programmes offered by shelters for street children in South A frica. Child & Family Social Work, 22(1), 378-387

- Moran, R., & Castro, C. (1997). Street-children and the Inter-American Development Bank: Lessons from Brazil. Washington, DC: Inter-American Development Bank, Sustainable Development Department, Social Development Division.

- NGO “Momavali” (The Future). (2002). Monitoring and Categorization of Street Children and Creation of their Registration System. Evaluation report. Tbilisi: UNICEF.

- Natha, R., Shannona, H., Georgiadesb, K., Swordc, W., & Rainaa, P. (2016). The impact of drop-in centers on the health of street children in New Delhi, India: A cross-sectional study. Child Abuse and Neglect, 6, 122–131.

- Njord, L., Merrill, R. M., Njord, R., Pachano, J. D. R., & Lindsay, R. (2010). Drug Use among Street Children and Non–Street Children in the Philippines. Asia-Pacific Journal of Public Health, 22(2), 203 –211.

- Panter-Brick, C. (2016). Street Children, Human Rights, and Public Health: A Critique and Future Directions. Annual Review of Anthropology, 31, 147-171.

- Pinzón-Rondón, A. M., Hofferth, S., & Briceño, L. (2008). Children working in the streets of Colombian cities: Different pathways to the street lead to different populations. Children and Youth Services Review, 3, 1417–1424.

- Reza, H., & Henly, J. R. (2018). Health crises, social support, and caregiving practices among street children in Bangladesh. Children and Youth Services Review, 88, 229-240

- Rosenblatt, F. F. (2012). A Youth Justice Approach to theStreet Children Phenomenon in Brazil: A Critical Review. Youth Justice, 12(3), 229 –244.

- Swart, E. A., & Wright, J. D. (2001). Street Children: Cultural Concerns. International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences, 2(23), 533-538.

- Tudoric-Ghemo, A. (2005). Life on the Street and the Mental Health of Street Children- a Developmental Perspective.Magister Dissertation in psychology. Doctoral dissertation, University of Johannesburg.

- Woan, J., Linand, J., & Auerswald, C. (2013). The Health Status of Street Children and Youth in Low- and Middle-Income Countries: A Systematic Review of the Literature. Journal of Adolescent Health, 53, 314-321.

- Wutoh, A. K., KuorKumoji, E., Xue, Z., Campusano, G., Wutoh, R. D., & Ofosu, J. R. (2000). HIV Knowledge and Sexual Risk Behaviors of Street Children in Takoradi, Ghana. AIDS and Behavior, 10(2), 209-215.

- Zarezadeh, T. (2013). Investigating the status of the street children: challenges andopportunities. Social and Behavioral Sciences, 84, 1431 –1436.