تحلیل جامعه‌شناختی تاثیرات صنعت گردشگری بر توسعه ی شهری قزوین

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 7، دوره 10، شماره 37، اسفند 1399، صفحه 187-218   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مریم مافی¹؛ مصطفی ازکیا^{* 2}؛ غلامرضا لطیفی³

¹گروه جامعه‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

³گروه برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

نحوه تصمیم‌گیری و سیاستگذاری مدیران و برنامه‌ریزان شهری به توسعه پایدار شهری از مهم‌ترین سیاست‌های گردشگری پایدار شهری است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل جامعه شناختی تاثیرات صنعت گردشگری بر توسعه شهری قزوین می‌باشد. روش پژوهش: توصیفی و تحلیلی است و چهارچوب نظری پژوهش، توسعه پایدار گردشگری و حکمرانی مطلوب می‌باشد. با استفاده از آماره رگرسیون چند متغیره و تکنیکSWOT، از140نفر گردشگر نوروزی و 120نفر از مدیران مراکز اقامتی و پذیرایی و ... جمع آوری داده ها انجام شده است. اعتبار پژوهش تایید نظر متخصصان و با آلفای کرونباخ 70 صدم به تایید رسید. نتایج یافته ها نشان می‌دهد: بالاترین میانگین موثر از نظر ذی‌نفعان، در ابعاد، قوت‌ها: موافقت مردم با توسعه گردشگری83/4، رضایت از زندگی در شهر09/4 و افزایش درآمد گردشگری80/3 و فرصت‌ها: پتانسیل ها و تعدد آثار در شهر64/4 و جذابیت‌های تاریخی23/4 و حضور فعال زنان در مشاغل گردشگری4 .ضعف: کمبود دسترسی و کیفیت مراکز اقامتی به ترتیب8/3 و5/3، ناکافی بودن امکانات مورد نیاز گردشگران 45/3. تهدید: عدم برنامه‌ریزی منسجم گردشگری شهر63/3 عدم سرمایه‌گذاری گردشگری شهر58/3، تغییر کاربری باغستان سنتی قزوین79/2. بالاترین میانگین موثر از نظر گردشگران در ابعاد، قوت‌ها: تنوع چشم‌اندازهای گردشگری 08/4، احساس امنیت05/4، پاکیزگی آب و هوا04/4، فرصت‌ها: پتانسیل‌های متعدد28/4، توصیه به دوستان20/4، انگیزه دیدار دوباره14/4. ضعف: کیفیت نامناسب مراکز اقامتی20/3، ترافیک بافت تاریخی16/3 ، عدم دسترسی به اطلاع‌رسانی19/3. تهدید: عدم استفاده درست از منابع03/3، عدم انسجام مدیریت گردشگری3، عدم سرمایه‌گذاری گردشگری58/2. بنابراین توانمندسازی حکومت با مسئولیت پذیری اجتماعی و فرهنگی در گردشگری با محوریت صنایع فرهنگی و صنایع خلاق مورد تاکید است.
 

کلیدواژه‌ها

تحلیل جامعه شناختی؛ صنعت گردشگری؛ توسعه شهری؛ قزوین؛ swot

مراجع

- آقاجانی.حمید.(1394).«تحلیل جامعه شناختی تاثیرات صنعت گردشگری بر توسعه منطقه ای استان گیلان(موردی شهرستان رشت)»، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال هفتم،شماره چهارم.

- ازکیا.مصطفی،احمدرش.رشید، دانش مهر.حسین.(1392). توسعه و مناقشات پارادایمی جدید(جلد اول)،تهران:انتشارات کیهان.

- ازکیا.مصطفی،دیباجی.شکوه.(1395).«نقد برنامه‌های توسعه روستایی در ایران»، فصلنامه مطالعات تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 5، شماره 1 بهار 1395، 103-125.

- ایمانی شاملو.جواد.(1395).«به قدرت و بازتعریف نظریه برنامه‌ریزی شهری(با تاکید بر دیدگاه اقتصاد سیاسی فضا)»، فصلنامه راهبرد، سال بیست و پنجم، شماره 80، صص 319-287.

- بهلولی،حمید(1399)،استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.بهار 1399.

- تاجبخش.کیان.(1389).سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، ترجمه: افشین خاکباز و حسن پویان، نشر شیرازه.

- تقوایی، مسعود.اکبری، محمود. (1388).«مقدمه‌ای بـر برنامــه‌ریــزی و مــدیریت گردشــگری شــهری»، انتشارات پیام علوی، چاپ اول، اصفهان.

- پرچکانی.پروانه در همکاری با دکتر سید امیر منصوری.(1395).«گردشگری فرهنگ شهری».فصلنامه هنر و تمدن شرق، سال چهارم، شماره دوازدهم.

- جهاندیده.سامان، خنیفر.حسین و فرزان.نرگس (1395).«شبکه خط مشی گردشگری کشور»، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، شماره 30 ،1394، صفحات 1تا24.

- حیدرزاده. کامبیز و همکاران.(1395).«تاثیر کیفیت خدمات گردشگری بر وفاداری به مقصد گردشگری با توجه به نقش میانجی تصویر ذهنی از مقصد گردشگری و رضایت گردشگران در استان قزوین»، فصلنامه مطالعات گردشگری، سال دوازدهم، شماره40، صفحات 153-115.

- سیف الدینی و همکاران(1389).«سنجش کیفیت و ظرفیت گردشگری شهری بر اساس الگوی رفتاری گردشگران و جامعه میزبان.مطالعه موردی: شهر اصفهان». پژوهش های جغرافیای انسانی.شماره 71.

- صنایع فرهنگی.صنایع آینده.(1393).نگاهی به استراتژی توسعه صنایع فرهنگی چهار کشور،یک ایالت و یک شهر(سنگاپور، فنلاند، استرالیا، آفریقای جنوبی،ساسکا چیوان و لندن)،مترجمان:محمدرضا سوهانیان و همکاران،ناشر: آینده پژوه،چاپ اول.

- ملکی‌فر،عقیل.کیقبادی، مرضیه.(1389).فرصت‌های تاریخی صنایع فرهنگی(صنایع خلاق).نشر:تهران، آینده پژوه.چاپ اول.

- لطیفی،غلامرضا.(1397).«شناسایی و تدوین مدیریت هماهنگ شهری در کلانشهر اصفهان»،فصلنامه برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 36، پاییز 1397.

- لطیفی.غلامرضا.(1391). مبانی و اصول برنامه‌ریزی منطقه ای، تهران، نشر علم، چاپ اول.

-Cooke, P. (2005). Regional Transformation and Regional Disequilibrium: New Knowledge Economies and their Discontents, Harvard University: Springer Publication.

-Claudia Susana G_omez L_opez; Karla Susana Barr_on Arreola(2019), Impacts of tourism and the generation of employment in Mexico, Vol. 26 No. 2, pp. 94-114.

-Grah ,B.Vlado Dimovski andJudita Peterlin.(2020).Managing Sustainable Urban Tourism Development: The Case of Ljubljana.Sustainability , 12(3), 792

-Gagan Deep Sharma, Asha Thomas, and Justin Paul .(2020)Reviving tourism industry post-COVID-19: A resilience-based framework.Elsevier Public Health Emergency Collection.

-Habibi, F., Rahmati, M. and Karimi, A. (2018), “Contribution of tourism to economic growth in Iran’s provinces: GDMapproach”, Future Business Journal, Vol. 4 No. 2, pp. 261-271.

-Kapera , Izabela(2018),Sustainable tourism development efforts by local governments in Parvin,Mohammad.(2020).mportance of Urban Tourism Planning in Tehran with Economic Approach. Journal of Tourism & Hospitality ResearchIslamic Azad University, Garmsar BranchVol. 7, No 2, Winter 2020, Pp. 95-110

- Polan , Faculty of Law, Administration and International Relations Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University Gustawa-Herlinga Grudzińskiego 1, 30-705 Krakow.

-Pike، Andy، Andrés Rodriguez-Pose and John Tomaney  (2006)،Local and regional development،Routledge.

-Scott,N,(2011).Tourism policy: A strategic review: Goodfellow Publishers.

- Liu, J., & Ma, Y. (2017). The Perceptual Differences among Stakeholders in the Tourism Supply of Xi’an City, China. Sustainability, 9(2), 214.

-Mutana, S., & Mukwada, G. (2017). An Exploratory Assessment of Significant Tourism Sustainability Indicators for a Montane-Based Route in the Drakensberg Mountains. Sustainability, 9(7), 1202.