ظرفیت‌های فرهنگی پارادیپلماسی فرامرزی کشورهای حوزه ایران فرهنگی

فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی

مقاله 5، دوره 15، شماره 42، خرداد 1399، صفحه 117-148   

نوع مقاله: علمی_ پژوهشی

نویسندگان

احمد ساعی^{* 1}؛ مریم خالقی نژد²؛ علی اشرف نظری³؛ مجید توسلی رکن آبادی⁴

¹دانشیار مدعوگروه علوم سیاسی،دانشکده حقوق الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران،

²دانشجوی دکتری رشته علوم سیاسی ، دانشکده حقوق و الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه ازاد اسلامی، تهران، ایران

³دانشیار گروه علوم سیاسی،دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ایران

⁴دانشیار گروه علوم سیاسی،دانشکده حقوق الهایت و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه ازاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

امروزه کنشگران فروملی خواهان فعالیت‌های بیشتر فرهنگی در عرصه ارتباطات برون مرزی می‌باشند. این فعالیت تحت عنوان پارادیپلماسی در چارچوب برخی قوانین، منجر به افزایش قدرت ملی یک کشور و حکومت می‌شود، از جهت اهمیت فرهنگ در دنیای حاضر و کارکردهای آن، در این مقاله بر آنیم تا با ذکر ظرفیت‌های کشورهای حوزه ایران فرهنگی به نظریه جدید پارادیپلماسی فرامرزی فرهنگی بپردازیم و نشان دهیم که چه ظرفیت‌هایی از جهت برقراری پارادیپلماسی فرامرزی فرهنگی مابین ایران و کشورهای مورد بررسی وجود دارد. طبق بررسی‌انجام شده یافته‌های پژوهش بر وجود ظرفیت‌های فرهنگی مختلف اعم از زبان، قومیت، دین، هویت، معماری، ادبیات و مشاهیر و آداب و رسوم تاکید دارد. لذا مساله مقاله آن است که چه ظرفیت‌های فرهنگی مشترکی مابین کشورهای حوزه ایران فرهنگی هنوز وجود دارد؟ در پاسخ فرضیه مقاله بر این استوار است که زمینه‌های مختلف فرهنگی اعم از زبان، قومیت، دین، تا معماری و هنر و زمینه‌های علمی مختلف برای ارتباطات فرامرزی پارادیپلماتیک فرهنگی وجود دارد قابل ذکر است که این مقاله برگرفته از رساله می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

پارادیپلماسی فرامرزی؛ فرهنگ؛ هویت و قومیت؛ زبان و مذهب؛ معماری

مراجع

ابراهیمی ترکمان، ابوذر( 1385 ). پرتال جامع علوم انسانی، ماهنامه ایراس ، شماره 14

اشرافی، مرتضی( 1395 ). حضور 600 هزار مسلمان در کشور 4 میلیونی گرجستان،سرمایه گذاری گسترده ترکیه در این کشور، خبرگذاری رسمی حوزه، کد خبر 407273

بهبودی، علیرضا( 1399 ) . کارشناس توسعۀ روابط فرهنگی آذربایجان در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، ساختمان شماره یک، 7 تیرماه، ساعت 10 صبح.

پورمنفرد، مهدی( 1399 ). کارشناس توسعۀ روابط فرهنگی گرجستان در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، ساختمان شماره یک، 7 تیرماه، ساعت 11 صبح.

تاشتان، عبدالوهاب( 1385 ). دین در جمهوری اذربایجان، ماهنامه ایراس، شماره 15

جعفری ولدانی، اصغر( 1371 ). کانون بحران در خلیج فارس، تهران: انتشارات موسسه کیهان.

جمعیت شیعیان جهانی World Shia Muslims Population (2020). قابل دسترسی است درhttp://shianumbers.com/shia-muslims-population.html

حسینی، سیدعلی( 1399 ). رایزن پیشین فرهنگی ایران در کشورهای عربی مانند  مصر،عراق، عمان و مترجم کتابهای عربی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، ساختمان شماره یک، 7 تیرماه، ساعت 2 بعدازظهر.

حیدری، محمدرضا( 1385 ). تاجیکستان از دوری تا دوستی نگاهی به مناسبات، فرهنگی ایران و تاجیکستان به مناسبت سفر ریاست محترم جمهوری، روزنامه کیهان، چارشنبه ، 4 مرداد، شماره 18576

خوش پناه، سودا و جدیری عباسی، محمد( 1400 ). طراحی سرای موسیقی در شهر تبریز باتوجه به فرهنگ غنی شهر از لحاظ موسیقی آذربایجانی (عاشقلار)، اولین . کنفرانس علمی آینده مهندسی و تکنولوژی، دانشگاه علم و فرهنگ، 7 اسفند 13

دهشیری، محمد رضا (1392).« پارادیپلماسی در عصر جهانی شدن: بررسی موردی دیپلماسی شهری»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهانی شدن، دورهی چهارم، شماره 13، زمستان 1392، 34-54

دهقانی باغی، آسیه و رضایی منش، بهروز و رشیدی، محبوبه( 1397 ). فرهنگ سازمانی در آیینه ضرب المثل های فارسی ، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت سازمان های  دولتی، دوره 6، شماره 3، تابستان،  31 -48

رحمانی،محمد( 1387 ). بررسی مشترکات جغرافیای تاریخی فرهنگی، اجتماعی کشورهای ایران و تاجیکستان ، فصلنامه چشم انداز جغرافیایی، سال سوم، شماره 6، بهار و  تابستان، 73-94

ریاض، محمد و ریاحی، محمدامین و حکیمیان و همکاران( 1384 ). زین قند پارسی، مترجم محمدعلی صوتی، تهران، نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

زرینی، حسین( 1397 ). گسترة زبان و ادب فارسی در قفقاز، تهران، مرکز مطالعات اوراسیا.

زیرک، محمد عیسی( 1399 ). کارشناس کشور ترکمنستان، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، ساختمان شماره یک، 15 تیرماه، ساعت 11 صبح.

شیخ زینالدین، مسعود( 1399 )، رایزن فرهنگی ایران در آستانه، ساختمان شماره یک فرهنگ و ارتباطات اسلامی، 15 تیرماه، ساعت 12 ظهر.

شبکه اطلاع رسانی افغانستان، اقوام در افغانستان،قابل دسترسی در  http://www.afghanpaper.com/info/joghrafia/aghvam.htm  

سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( اطلاعات موجود مربوط به هرکشور)، 1399، قابل دسترسی است در https://www.icro.ir 

سایت جهانی قومیت و اقلیت ها  World Directory Of Minorities And Indigenous People قابل دسترسی است در ، https://minorityrights.org/directory  1399/6/30 

ستاری، ( 1399 ). کارشناس کشور قزاقستان در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، ساختمان شماره یک، 15 تیرماه، ساعت 10 صبح

صادق زاده وایقان، علی( 1397 ). واکاوی نقش اشتراکات نسخه های خطی اسلامی در تقویت و تحکیم روابط ایران و عراق به عنوان تمدن میراث مکتوب مشترک دینی، فرهنگی، علمی و هنری ، کتابداری و اطلاع رسانی، جلد 21 ، شماره 4،  32-64

صفرخوانی، حسن( 1396 ). رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ترکیه، مصاحبه با مجله دیپلماتیک آبزرور،  مرداد ماه،  1399/6/30

صیادی، زهرا( 1393 ). بسترهای معنوی و فرهنگی، زیربنای پیوندهای ایران و جمهوری اذربایجان،خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، کد خبر 81387246  24 آبان ماه، قابل دسترسی است در 
https://www.irna.ir/news/  

طباطبایی راد، سیدجواد( 1399 ). کارشناس کشور ارمنستان در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ، ساختمان شماره یک، 21 مردادماه، ساعت 10 صبح.

عابدی، ( 1399 ). وابسته فرهنگی ایران در دهلی نو و کارشناس کشور هند، سازمان: فرهنگ و ارتباطات اسلامی، ساختمان شماره یک، 21 مرداد ماه ، ساعت 11/30 صبح

عالمی، احمد( 1391 ). سرپرست رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران هند، آشنایی با کشور هندوستان، خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران.

عزتی، عزتالله و احمدیسیلوه، جمال( 1389 ). تحلیل فضایی بحران قومیت در خاورمیانه( مطالعه موردی کردهای ایران)، فصلنامه علمی و پژوهشی جغرافیای انسانی، . سال دوم، شماره دوم، صص  14-28

قدیانی، عباس( 1381 ). تأثیر فرهنگ و تمدن ایران در جهان، تهران، چاپ کامران

کتاب سبز قزاقستان، ابولحسنی، صالح( 1376 ). دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت خارجه.

کتاب سبز ازبکستان، چرمی،داوود( 1375 ) . دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت خارجه.

کتاب سبز ارمنستان، روشندل، جلیل و قلیپور، رافیک( 1377 ). دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت خارجه.

کتاب سبز ترکمنستان، سارلی، اراز محمد( 1379 ). دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت خارجه.

 کتاب سبز افغانستان، علی آبادی،علیرضا (1372)، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.

کتاب سبز ترکیه،قاسمی، صابر( 1374 ). دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.

کتاب سبز اذربایجان، ( 1389 ). دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران ، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.

کتاب سبز تاجیکستان( 1387 )، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران ، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.

کتاب سبز پاکستان( 1387 )، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران ، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.

کریمی ریابی، الهه( 1397 ). نوروز و همگرایی فرهنگی، ایراس، مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا، تهران، فرهنگ و هنر.

کشیشان، آرموند( 1384 ). واژههای ارمنی و فرهنگ ریشه شناختی زبان ارمنی، نامه فرهنگستان، دوره 7 ، شماره 3 (پیاپی 27)، 108-116

گزارش نماینده جامعه المصطفی(ص) در جمهوری ترکمنستان( 1393 ). پژوهشگاه بین المللی المصطفی(ص)، پژوهشکده مطالعات منطق های

لطفی، حیدر( 1394 ). تحلیل ژئوپولتیکی ایران و افغانستان، فصلنامۀ خراسان بزرگ، سال ششم، شماره 19.

مصاحبه روزنامه ایران با اردال ارزینجان نوازنده سرشناس ساز باغلاما، اشراکات موسیقی ایران و ترکیه، اخرین بازدید 29 خرداد 1399 ، قابل دسترسی است در
.1399/5/28 ،http://www.ion.ir/news/194803/

میرفخرایی، سیدحسن و فیروزمندی بندپی، مجید( 1395 ). دیپلماسی فرهنگی ایران در آسیای مرکزی و قفقاز: فرصت ها و چالش ها، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 10 ، شماره 2، پاییر و زمستان، 448- 433

ناصری داودی، عبدالمجید و احمدی، محمد امین( 1384 ). پژوهش های دینی افغاننستان و آینده، مجله پژوهه،پایگاه اطلاع رسانی حوزه، شماره 11 ، فروردین و اردیبهشت ماه

نجفی سیار، رحمان و علیپور، عباس( 1392 ). کشتار سازمان یافته شیعیان در پاکستان( علل، اهداف و بازیگران)، فصلنامه آفاق امنیت، سال ششم، شماره 20 ، صص .136- 109

وثوقی، منصور و آرام، هاشم و سلمانی، گودرز( 1391 ). بررسی موانع ساختاری جهت شکل گیری و ارتقاء توسعه فرهنگی در ایران: چالش ها و راهکارها، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال چهارم، شماره سوم، تابستان، 96 -82

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری( 1398 ). برنامه حمایت از طرح های مشترک علمی ایران و ترکیه عملیاتی شد، کد خبر 48780 ، قابل دسترسی است در (1399/5/28) ،https://www.msrt.ir/fa/news/48780

همایی،جلیل( 1383 ). مخاطب اثرهنری در عرصۀ گفتگوی تمدن ها، پایان نامه کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه ازاد اسلامی، واحد تهران مرکز، دانشکده هنر و معماری.

 

    Analytical report ‘Results of the 2009 National population census of the Republic of Kazakhstan’ (2011), THE AGENCY ON STATISTICS OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN, A. A
Smailov/Astana, 2011 – 64

Hocking,brain (1993). Localizing Foreign Policy: Non-Central Governments and Multilayered Diplomacy. New York: St. Martin's,1993. 249p.

Kuznetsov, Alexander(2015). Theory and Practice of ParaDiplomacy: Subnational Governments in International affairs

Martinez, Roberto (2017). Development of Paradiplomacy in North America, Norteamérica, Revista Académica Del CISANUNAM, 12(2)

Pew research center, religion and public life (2015). The changing global religious landscape. it is available on https://www.pewforum.org/2015/04/02/religious-projections-2010-
2050/

Way, Niobe, Carlos, Santos, Erika Y.Niwa (2008).To be or not to be New DIRECTIONS FOR CHILD AND ADOLESCENT, no.120,.Wiley periodicals, Inc

Zamorano, Mariano martin and Rodriguez Morato, Arturo (2019) Cultural policy in lbero- America, international journal of cultural policy

TRT,20171
https://www.trt.net.tr/persian/brnmh-h/2017/02/27/khwrmynh-z-dydgh-
trkhyh-mwq-yt-jtm-y-w-sysy-trkhmnn-dr-rq-680964

United nation development program (2004). Its avillabe on   www.undp.org