تحلیل رابطه ادراک از کیفیت حکمرانی و سرمایه اجتماعی مورد مطالعه: زنان شهر کرج

فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی

مقاله 1، دوره 15، شماره 43، شهریور 1399، صفحه 9-34   

نوع مقاله: علمی_ پژوهشی

نویسندگان

علی ساعی^{* 1}؛ غلامرضا غفاری²؛ نرگس سرحدی³

¹دانشیار جامعه شناسی سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس

²دانشیارجامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

³دانشجوی دکتری مطالعات زنان، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

موضوع این مقاله ناظر بر مطالعه رابطه ادراک از کیفیت حکمرانی و سرمایه اجتماعی است. در این مقاله ادراک از کیفیت حکمرانی سازه مستقل و سرمایه اجتماعی سازه وابسته در نظر گرفته شده است. جمعیت آماری این پژوهش زنان 18 تا 64 ساله شهر کرج است. حجم نمونه 406 نفر است که با روش نمونه‌گیری احتمالی خوشه‌ای، از بین زنان ساکن در مناطق ده‌گانه‌ی شهرداری کرج انتخاب شده‌اند. برای داوری درباب فرضیات تحقیق، از روش رگرسیون خطی استفاده شده است. ایعاد سرمایه اجتماعی در این پژوهش اعتماد (بعد ذهنی) و مشارکت اجتماعی (بعد عینی)  در نظر گرفته شده است. یافته‌های تجربی نشان می‌دهد ادراک از کیفیت حکمرانی با میزان اعتماد زنان رابطه معنادار دارد. ضریب همبستگی رگرسیون معادل 53.4 و نسبتی از تغییرات متغیر اعتماد که توسط ادراک از کیفیت حکمرانی تبیین شده است، نزدیک به 29 درصد است. شواهد تجربی همچنین رابطه بین درک از کیفیت حکمرانی زنان و مشارکت اجتماعی را با ضریب 17 درصد تایید می‌کند. نسبتی از واریانس متغیر مشارکت اجتماعی که متغیر ادراک از کیفیت حکمرانی تبیین کرده است، برابر با 3 درصد است. به بیان دیگر، بر اساس نتایج پژوهش، هرچه ادراک زنان از کیفیت حکمرانی مثبت‌تر باشد، میزان سرمایه اجتماعی ایشان در هر دو بعد ذهنی و عینی بالاتر است.

کلیدواژه‌ها

سرمایه اجتماعی؛ ادراک از کیفیت حکمرانی؛ اعتماد؛ مشارکت؛ زنان

مراجع

بوردیو، پیتر. شکل های سرمایه. سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه (مجموعه ، مقالات به کوشش کیان تاجبخش، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، نشر شیرازه،. 1384، تهران).

پاتنام، رابرت. جامعه برخوردار، سرمایه اجتماعی و زندگی عمومی. سرمایه اجتماعی، اعتماد،دموکراسی و توسعه (مجموعه مقالات) به کوشش کیان تاجبخش. ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، نشر شیرازه، 1384 ، تهران.

پیمایش ملی ارزش ها و نگرش های ایرانیان (موج سوم) ( 1395 )، گزارش کشوری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، دفتر طرح های ملی، با همکاری مرکز ملی رصد اجتماعی، زمستان.

روثستاین، بو، ( 1393 ). دامهای اجتماعی و مسئلهی اعتماد، مترجمان: لادن رهبری، محمود  شارع پور، محمد فاضلی و سجاد فتاحی. انتشارات آگاه.

جعفری آذردابانلو، صغری ( 1394 ). بررسی عوامل موثر بر سرمایه اجتماعی زنان شاغل وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی. پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی به راهنمایی زهرا حضرتی صومعه. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده علوم اجتماعی.

خواجه نوری، بیژن و مقدس، اصغر( 1387 ). جهانی شدن و سرمایه اجتماعی زنان. نشریه علوم اجتماعی . (دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد). (2) 5.  پاییز و زمستان 1387 .  131 - 154.

ساعی، علی، روشن، تینا، تحلیل فازی اعتماد سیاسی استادان دانشگاه، مجله مطالعات اجتماعی ایران، 7 (2)، تابستان 1392 ،  59 - 86.

ساعی، علی، روش تحقیق در علوم اجتماعی با رهیافت عقلانیت انتقادی، انتشارات سمت، چاپ ششم، تهران، تابستان 1396.

فیلد، جان.( 1386 ). سرمایه اجتماعی. ترجمه غلامرضا غفاری و حسین رمضانی. انتشارات کویر. تهران.

قجری، حسینعلی و علیخانی فرادینه، اعظم. میزان سرمایه اجتماعی زنان شهر بروجن و عوامل اجتماعی تاثیرگذار بر آن. جامعه شناسی کاربردی (مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان) ، (1)30. پیاپی 45 . بهار 1391 .  171 - 1.

کلمن، جیمز. نقش سرمایه اجتماعی در ایجاد سرمایه سرمایه انسانی. سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه (مجموعه مقالات به کوشش کیان تاجبخش، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، نشر شیرازه،. 1384 ، تهران.

مرکز ملی رصد اجتماعی شورای اجتماعی کشور، سنجش سرمایه اجتماعی کشور، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، آبان 1394.

نتایج سرشماری سراسری نفوس و مسکن سال 1395 ، گزارش تفصیلی استان البرز، مرکز آمار، ایران.

Addis, Elisabetta. Joxhe, Majlinda (2016). Gender Gaps in Social Capital: A theoretical interpretation of the Italian evidence. Working papers (Dipartimento di scienze sociali ed economiche). SAPIENZA –UNIVERSITY OF ROME. N.2 .

Bourdieu, Pierre. (1986). Forms of Capital. Handbook of Theory and Reasearch for the Sociology of Education. New York, Greenwood

Emmerik, IJ. Hetty van. (2006) Gender differences in the creation of different types of social capital: A multilevel study. Social Networks 28 ،24–37

Kaufmann, Daniel. Kraay, Art. (2009).Governance Matters VIII:  Aggregate and Individual Governance Indicators, 1999-      2008 ،Washington, DC: World Bank Institute 

Lin, Nan. (2001). Social Capital, A Theory of Social Structure and  Action, Cambridge University Press

Norris, Pippa and Inglehart, Ronald. (2003). Gendering Social Capital: Bowling in Women’s Leagues?, John F. Kennedy school of government, Harward University

Paxton, Pamela. (1999) Is Social Capital Declining in the United States? A Multiple Indicator Assessment, AJS (American Journal of Sociology) Volume 105 Number 1 (July): 88-128

Putnum, Robert D. , (2002). Democracies in Flux, The Evolution of Social Capital in Contemporary Society, Oxford University Press

Putnam, Robert D., (1993). Making democracy work: Civic traditions in modern Italy. Princeton, NJ: Princeton University Press 

Silvey, Rachel. Elmhirst., Rebbeca. (2003). Engendering Social Capital: Women Workers and Rural–Urban Networks in Indonesia_s  Crisis. World Development Vol. 31, No. 5, May, Pages 865-879.