تاثیر درمان پذیرش و تعهد بر بهبود کیفیت خواب و فشار خون سالمندان مبتلا به بی‌خوابی

فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

دوره 10، شماره 37، اردیبهشت 1400، صفحه 56-66   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

رضا متقی¹؛ علیرضا ماردپور^{* 2}؛ شیر‌‌‌علی خرامین³

¹دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

²استاد‌یار، گروه روانشناسی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران (نویسنده مسئول)

³دانشیار، مرکز تحقیقات اجتماعی عوامل موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، یاسوج، ایران

چکیده

هدف: این مطالعه با هدف تعیین تاثیر درمان پذیرش و تعهد بر بهبود کیفیت خواب و فشار خون سالمندان مبتلا به بی‌خوابی انجام شد.
روش: مطالعه حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش سالمندان مبتلا به بی‌خوابی مرکز روزانه سالمندی جهان‌دیدگان شهر شیراز در سال 1398 بودند که از میان آنها تعداد 40 نفر با توجه به ملاک‌های ورود به مطالعه به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه‌ای (هفته‌ای دو جلسه) تحت درمان پذیرش و تعهد قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی ندید. داده‌ها با شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ (بویسی و همکاران، 1989) و دستگاه فشارسنج خون جمع‌آوری و با روش‌های خی‌دو، تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار SPSS-23 نسخه 23 تحلیل شدند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که گروه‌های آزمایش و کنترل از نظر جنسیت، تحصیلات و تأهل تفاوت معناداری نداشتند (05/0P>). همچنین، درمان پذیرش و تعهد باعث بهبود کیفیت خواب و فشار خون سیستولیک سالمندان مبتلا به بی‌خوابی شد (05/0P<)، اما بر فشار خون دیاستولیک آنها تاثیر معناداری نداشت (05/0P>) و نتایج در مرحله پیگیری نیز حفظ شد.
نتیجه‌گیری: طبق نتایج، برنامه‌ریزی برای استفاده از روش درمان پذیرش و تعهد در حیطه سالمندی جهت بهبود کیفیت خواب و فشار خون سیستولیک ضروری است. بنابراین متخصصان سلامت و درمانگران می‌توانند از درمان پذیرش و تعهد در کنار سایر روش‌های درمانی جهت بهبود کیفیت خواب و فشار خون سیستولیک استفاده کنند.

کلیدواژه‌ها

درمان پذیرش و تعهد؛ کیفیت خواب؛ فشار خون؛ سالمندان؛ بی‌خوابی

مراجع